عشق ، نیروی تسخیر ناپذیری است که به همان اندازه که مرموز و قوی می‌باشد، همه ما را با انرژی بی‌نهایتش در بر می‌گیرد.
عشق از دیدگاه روانشناسی:
استرنبرگ، روانشناس مشهور، راهی برای ایجاد ساختار در این زمینه پیدا کرده است. طبق نظریه‌ی مثلث او، عشق سه مولفه دارد: اشتیاق و علاقه شدید ( جذابیت جنسی یا عاشقانه )، صمیمیت ( احساس عمیق دلبستگی و پویایی ) و شفقت ( که نه تنها به حفظ رابطه تمایل دارد، بلکه به آن اجازه رشد نیز میدهد).
صمیمیت شامل توانایی اشتراک احساسات، افکار شخصی و نزدیکی روانشناختی با دیگری است. تعهد تصمیم آگاهانه برای ماندن در کنار هم است. اشتیاق را می‌توان در مراحل اولیه یک رابطه یافت، اما ایجاد صمیمیت زمان‌بر است زیرا این امر مبتنی بر دانشی است که از شریک زندگی کسب می‌کنیم.
پس از ایجاد صمیمیت، طرفین می‌توانند تصمیم بگیرند که در این رابطه باقی بمانند. اگرچه بسیاری توافق می‌کنند که هر سه مولفه برای یک رابطه مهم هستند، اما بسیاری از روابط عاشقانه از هر سه تشکیل نمی‌شوند. بیایید به انواع عشق در روانشناسی نگاهی بیندازیم.
انواع عشق در روانشناسی :
علاقه و دلبستگی :
در این رابطه، صمیمیت یا شناخت نسبت به دیگری و یک احساس نزدیکی وجود دارد. اشتیاق و تعهد وجود دارد. طرفین احساس آزادی می‌کنند که خود باشند و اطلاعات شخصی خود را فاش کنند. طرفین ممکن است احساس کنند که طرف مقابل آنها را خوب می‌شناسد و می‌تواند با آنها صادق باشد و اگر فکر کنند فرد مقابل اشتباهی میکند می‌توانند به او اطلاع دهند. در اینجا طرفین دوست هم هستند.
شیفتگی :
شاید این نسخه استرنبرگ از "عشق در نگاه اول" باشد. شیفتگی شامل جذب فیزیکی فوری و شدید یک شخص نسبت به شخص دیگر است. فردی که شیفته شده است، فکر کردن به چیزی غیر از معشوقه‌اش برای او دشوار است. برخوردهای کوتاه بارها و بارها در ذهن او مرور می‌شود.
ممکن است غذا خوردن برای او دشوار باشد و حالت تحریکی نسبتاً مداومی داشته باشد. شیفتگی نسبتاً کوتاه مدت است و می‌تواند فقط چند ماه یا به اندازه یک سال یا بیشتر طول بکشد.
عشق فروتنانه :
اشتیاق و تعهد از جنبه‌های عشق فروتنانه است. هیچ صمیمیتی وجود ندارد و این تعهد عجولانه است. طرفین به ندرت جدی صحبت می‌کنند و یا عقاید خود را به اشتراک می‌گذارند.
آنها روی جاذبه جسمی شدید خود تمرکز می‌کنند و با این حال یکی، یا هر دو، در مورد تعهد ماندگار صحبت می‌کنند که گاهی اوقات این امر به دلیل احساس عدم امنیت و تمایل به اطمینان از محصور بودن شریک زندگی در رابطه است.
عشق تهی :
در اینجا طرفین متعهد هستند که در رابطه باقی بمانند.( برای فرزندان، به دلیل اعتقادات مذهبی، یا به این دلیل که هیچ گزینه دیگری وجود ندارد)، اما عقاید یا احساسات را با یکدیگر به اشتراک نمی‌گذارند و هیچ جذابیت جسمانی برای یکدیگر ندارند.
عشق رمانتیک :
صمیمیت و علاقه از مولفه‌های عشق رمانتیک است، اما طرفین هیچ تعهدی نسبت به هم ندارند و وقت زیادی را با یکدیگر می‌گذرانند و از نزدیکی با هم لذت می‌برند اما برنامه‌ای برای ادامه با هم بودن تنظیم نکرده‌اند. در این نوع عشق طرفین معتقداند که آنها در موقعیتی نیستند که چنین تعهداتی را بپذیرند یا به دنبال علاقه و نزدیکی هستند و می‌ترسند اگر به یکدیگر متعهد شوند و تمرکز خود را روی انواع دیگر تعهدات بگذارند عشقشان از بین برود. این نوع نگرش عشق را بسیار آسیب پذیر میکند.
عشق همنشینی :
صمیمیت و تعهد از ویژگی‌های عشق همنشینی است. طرفین یکدیگر را دوست دارند و به هم احترام می‌گذارند و آنها متعهد هستند که در کنار هم بمانند. ممکن است جذابیت جسمی آنها هرگز زیاد نبوده باشد یا اینکه از بین رفته باشد و یا ممکن است پس از گذشت مدت زمان طولانی احساس پشیمانی و یا فقدان در آنها بوجود بیاید. با این وجود، طرفین دوستان خوبی برای هم هستند که به یکدیگر متعهد می‌باشند.
عشق کامل :
صمیمیت، اشتیاق و تعهد در عشق کامل وجود دارد. این نوع عشق اغلب ایده آل‌ترین نوع عشق است. زن و شوهر اشتیاق مشترکی نسبت به هم دارند. آنها احساسی دارند مبنی بر این که بهترین دوست هم هستند و همچنین عاشق هم می‌باشند و متعهد به ماندن در کنار یکدیگر هستند.
اگر تمایل دارید میزان عشق خود را با توجه به نظریه استرنبرگ بررسی کنید، تست استرنبرگ را که در اینجا برای شما قرار دادیم انجام دهید.
پرسشنامه عشق استرنبرگ 7 نوع عشق به گفته یونانیان باستان :
یونانیان باستان هفت کلمه برای عشق داشتند که با انواع مختلف عشق مطابقت داشت، از عشق جسمانی (اروس) گرفته تا عشق صرفاً معنوی (آگاپه). در اینجا هفت نوع عشق طبق گفته یونانیان باستان آورده شده است.
1. اروس : عشق جسمانی
اروس خدای عشق و میل جنسی یونان بود. او بدون هیچ اخطاری تیرهای طلایی را به قلب انسانهای فانی و جاویدان می‌زد. یونانی‌ها بیشتر از این نوع عشق ترس داشتند زیرا خطرناک بود و می‌توانست آنها را بیشتر به دردسر بیندازد. اروس به عنوان زیبایی الهی یا شهوت تعریف می‌شود. اروس عمدتاً مبتنی بر جذابیت جنسی است و اصطلاح "اروتیک" از آن نشات می‌گیرد.
مثالی از عشق اروس : زوج جوانی که یکدیگر را ملاقات می‌کنند و بلافاصله احساس هوس در آن ها شکل می‌گیرد.
2. فیلیا : عشق ذهنی
فیلیا همچنین به عنوان عشق برادرانه نیز شناخته می‌شود، نشان دهنده عشق صادقانه و افلاطونی است. نوعی عشق شما به برادر یا یک دوست واقعاً خوب. از اروس ارزشمندتر و گرامی‌تر بود. فیلیا زمانی وجود دارد که افراد با یک شخص ارزش‌ها و ویژگی‌های یکسانی داشته باشند و احساسات متقابل بین آنها شکل گرفته باشد.
مثالی از عشق فیلیا: دو دوست درمورد اینکه عمیقا یکدیگر را درک می‌کنند و اینکه این امنیت باعث می‌شود احساس راحتی و مراقبت داشته باشند صحبت می‌کنند.
3. لودوس : عشق بازیگوشانه
لودوس نوعی عشق همراه با مسخرگی و لاس زدن است، عشقی که بیشتر با رقص یا خنده همراه است. این یک نوع عشق کودکانه و سرگرم کننده است. اگر به آن فکر می‌کنید می‌بینید که نسل جدید لودوس را بیش از هر عشق دیگری دوست دارد.
4. پراگما : عشق طولانی مدت
عشق همیشگی بین یک زوج متاهل که در مدت زمان طولانی شکل می‌گیرد. پراگما بالاترین شکل عشق است. تعهد واقعی که ناشی از درک، سازش و تحمل است. یک نوع عشقی است که در عمل شکل می‌گیرد به همین دلیل است که از آن به عنوان "ایستادگی در عشق" به جای "عاشق شدن" یاد می‌شود زیرا با گذشت زمان رشد میکند و نیاز به درک عمیق بین عاشقانی دارد که سالها با هم بوده‌اند.
مثالی از عشق پراگما: به پدربزرگ و مادربزرگ خود فکر کنید، و اینکه آنها چقدر تحمل کردند اما همیشه یکدیگر را انتخاب کرده‌اند.
در همین رابطه خواندن مُرحم "چرا مردها راحت‌تر می‌تونن بد بودن رابطه رو تحمل کنن؟" توصيه ميشود.
5. آگاپه : عشق معنوی
عشق آگاپه نوعی عشق ایثارگرانه است، عشق به بشریت است. این نزدیکترین عشق به عشق بی‌قید و شرط است. عشقی که بدون انتظار چیزی را در ازای آن می‌دهید و در همه اقدامات خیرخواهانه منعکس می‌شود. این عشق دلسوزانه است که باعث می‌شود با افرادی که نمی‌شناسیم همدردی کنیم، به آنها کمک کنیم و با آنها ارتباط برقرار کنیم. دنیا به عشق آگاپه بیشتری نیاز دارد.
نمونه‌ای از عشق آگاپه: شخصی در زندگی شما که همیشه به دیگران هدیه میدهد و در عوض به هیچ چیز احتیاج ندارد. این روشی است که آنها عشق خود را نشان می‌دهند و این راهی است که آنها از طریق عشق انرژی می‌گیرند. آنها با دادن همه آنچه که دارند به اطرافیان خود، زیبایی را در زندگی پیدا می‌کنند.
6. فیلاتیا : عشق به خود
یونانیان باستان فیلاتیا را به دو نوع تقسیم كردند: یك نوع از آن که خودخواهانه محض است و به دنبال لذت، شهرت و ثروت است كه غالباً منجر به خودشیفتگی می‌شود و عشق سالم دیگری نیز وجود دارد كه به خودمان می‌دهیم. فیلاتیا برای هر رابطه‌ای ضروری است، ما فقط در صورتی می‌توانیم دیگران را دوست داشته باشیم که واقعاً خودمان را دوست داشته باشیم و فقط در صورت مراقبت واقعی از خود بتوانیم از دیگران مراقبت کنیم.
نمونه‌ای از عشق فیلاتیا:
عشق خودخواهانه فیلاتیا در افرادی یافت می‌شود که فقط از دیگران برای برتری در زندگی استفاده میکند. از طرف دیگر، نوع مثبت فیلاتیا را می‌توان در یک زوج مشاهده کرد که با هم متحد هستند هر دو کارهای خودشان را انجام می‌دهند، و گرد هم می‌آیند و از رشد یکدیگر حمایت می‌کنند.
7. استورج : عشق به فرزند
استورج عشقی است که والدین به طور طبیعی نسبت به فرزندان خود دارند. این عشق بر اساس احساسات طبیعی است و عشق بی‌دردسری می‌باشد. استورج عشقی است که بخشش، پذیرش و فداکاری را می‌شناسد. عشقی است که باعث می‌شود شما احساس امنیت، راحتی کنید.
مثالی از عشق استورج: به نوعی عشقی که مادرتان به شما میدهد فکر کنید. این ریشه در دوستی و تفاهم دارد.
نتیجه گیری:
همه ما عشق را متفاوت و متناسب با تجربه خود تعریف می‌کنیم و در واقع تجربه همه با عشق بسیار شخصی است، ساده لوحانه است که فکر کنیم یک تعریف وجود دارد که همه می‌توانیم بر سر آن توافق کنیم. در انتها، شنیدن پادکست در مورد انواع عشق را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
پیشنهاد ویژه ما، دوره شکوفایی به همراه ۱۰ جلسه مشاوره:
دوره هشتاد ساعته غیرحضوری در ۸ ترم | شکوفایی
این دوره مبتنی بر روانشناسی مثبت‌نگر و بر اساس آموزه‌های رئیس سابق انجمن روانشناسی آمریکا و پدر روانشناسی مثبت‌نگر (دکتر مارتین سلیگمن) می‌باشد و اکثر درس‌های آن توسط پژوهش‌های فرا تحلیل و دانشگاهی به اثبات رسیده است.
در صورتی که امکان شرکت در دوره را ندارید کتاب زیر را بخوانید :
کتاب عشق چیست
کتاب عشق چیست؟" اثر ویلیام گلسر حامل پیامی عمیق به هزاران زن و مرد است تا به کمک آن تغییرات مثبتی در روابط شخصی خود ایجاد کنند. مطالبی که ممکن است به آن علاقه داشته باشید
کتاب عشق چیست
کتاب عشق چیست؟" اثر ویلیام گلسر به سوالاتی همچون عشق چیست؟ عاشقی چگونه رخ میدهد؟ آیا عشق و احساس تعلق به دیگری یکباره اتفاق می‌افتد؟ آیا عاشقان همانند هم عاشق میشوند؟ و... از منظر تئوری انتخاب پاسخ میدهد.