روش های افزایش مسئولیت پذیری در نوجوانان از جمله مباحثی است که امروزه نظر بسیاری از صاحب نظران تعلیم و تربیت، روانشناسان و جامعه شناسان را به خود جلب کرده. جامعه برای پیشرفت و بهبود به اعضایی نیاز دارد که حس مسئولیت پذیری بالا داشته باشند، بنابراین لازم است به پرورش خصیصه افزایش مسئولیت پذیری در دانش آموزان اقدام کنیم.
اهمیت افزایش مسئولیت پذیری در دوره نوجوانی:
دوران نوجوانی زمان مهم و کلیدی برای یادگیری افزایش مسئولیت پذیری در دانش آموزان است. چرا که در این دوره مساله استقلال برای نوجوان اهمیت بالایی پیدا می کند و یکی از عوامل افزایش مسئولیت پذیری در نوجوانان که می تواند استقلال نوجوان را تحقق بخشد، میزان مسئولیت پذیری دانش آموز درکارهای شخصی و اجتماعی است. رفتار مسئولانه از شاخص های انسان سالم است. در این بین از نقش والدین در افزایش مسئولیت پذیری نوجوانان نمیتوان غافل شد. واگذاری مسئولیت به فرزندان و شرکت دادن آن ها در مراودات اجتماعی برای تسهیل رشد و ورود به دوره نوجوانی می تواند یکی از راه های افزایش مسئولیت پذیری در نوجوانان باشد. خانواده به عنوان اولین نهاد که نوجوان ابعاد شخصیتی خود را در آن می گیرد، که برای افزایش مسئولیت پذیری درنوجوانان نقش مهمی دارد. برای ایجاد مسئولیت پذیری در دانش آموزان و نوجوانان بایستی وظیفه ای به آنان واگذار کرد. بیشترین میزان اعتماد به نفس در نوجوانانی دیده می شود که والدین آن ها توجه و علاقمندی بیشتری به عقاید و فعالیت های فرزندانشان نشان داده و آن ها را به رفتار استقلال طلبانه تشویق می کنند.روانشناسان بر این باورند اگر والدین مسئولیتی به فرزند واگذار می کنند باید متناسب با سن و توانایی و استعداد او باشد؛ در غیر این صورت از عهده آن برنمی آید و از آن گریزان خواهد بود. از طرفی نباید جنبه زور و اجبار داشته باشد زیرا موجب آسیب جسمی و روانی در نوجوان خواهد شد. مقاله های مرتبط را هم مطالعه کنید: اهمیت هوش هیجانی در نوجوانان
این اعطای مسئولیت به نوجوان چه در محیط خانه و چه در محیط اجتماعی بیرون از خانه می تواند صورت پذیرد. نوجوانی که به دنیای کار وارد می شود، فشارهای ناشی از هیجانات نوجوانی را بهتر تحمل کرده و رشد اجتماعی، عاطفی و فکری وی تسریع می شود و همینطور به نوجوان فرصت داده می شود ایده های خود را در جریان کار به مرحله آزمایش بگذارد و از این راه رشد خود را به تدریج گسترش دهد و این موارد می توانداز تکنیک های افزایش مسئولیت پذیری در نوجوانان باشد.
روش های افزایش مسئولیت پذیری در دانش آموزان:
یکی از ترفند های افزایش مسئولیت پذیری در دانش آموزان درونی کردن آن در ذهن نوجوان است؛ یعنی بدون ترس از والدین و معلم آن وظیفه را جزئی از خود بداند و انجام دهد، بدون این که کسی را ناظر بر اعمال خود بداند. برای رسیدن به این منظور لازم است والدین از کودکی مسئولیت های مربوط به سن را به کودک القا کنند. همینطور مدرسه یکی از عوامل افزایش مسئولیت پذیری در نوجوانان است. گاهی معلم برای بهتر جلوه دادن کار شاگردانش، کارها را خود انجام می دهد و نتیجه ای که به نمایش می گذارند کار واقعی شاگرد نیست و در نتیجه شاگرد می داند کار واقعی خودش نیست و تشویق دیگران موجب تقویت او نخواهد شد.
خواندن این مقاله را از دست ندید: تاثیرات اضطراب اجتماعی در نوجوانان
تکنیک های افزایش مسئولیت پذیری در دانش آموزان:
یکی دیگر از شیوه های افزایش مسئولیت پذیری در نوجوانان عدم دخالت بیش از حد والدین در کار آن ها است. بعضی والدین برای تسریع و بهتر انجام شدن کار به فرزند کمک می کنند، با این کار فرزند مسئولیت نپذیرفتن را می آموزد. در تمام مراحلی که سعی داریم حس مسئولیت پذیری را در نوجوان بی مسئولیت پرورش دهیم، همواره باید به اصل شناخت ویژگی های عقلانی، عاطفی، جسمانی و اجتماعی نوجوان آگاه باشیم و با توجه به ویژگی های شخصی اقدام به این کار کنیم. اهمیت افزایش مسئولیت پذیری در نوجوانان از این جهت است که با افزایش عزت نفس در نوجوانان و پختگی در آن ها همراه است.برای پرورش مسئولیت پذیری در نوجوانان باید شرایطی محیا شود که نیازهای زیستی و روانی دانش آموزان برآورده شود؛ همینطور قوای ذهنی و شناختی نوجوان شکوفا شود.
عوامل افزایش مسئولیت پذیری در دانش آموزان:
یکی دیگه از علت های افزایش مسئولیت پذیری در نوجوانان عزت نفس نوجوان است. برای تشویق نوجوان به قبول مسئولیت پذیری باید عزت نفس و ارزشمندی شخصیتش حفظ شود. همینطور نظم و انضباط در وجود نوجوان باید تقویت شود؛ گاهی نوجوان به دلیل بی انضباطی احساس بی کفایتی و بی ارزشی می کند و اعتماد به نفس خود را از دست می دهد و در انجام مسئولیت خود موفق نمی شود. باید به نوجوان فرصت داد که به تنهایی مهارت های جدیدی فرا گیرد. در واقع با سپردن مسئولیت های جزئی، نوجوان را برای مسئولیت های بزرگتر آماده کرد. اجازه بیان و ابراز عقاید به نوجوان داده شود تا هرکجا که لازم است دست به انتخاب بزند. گاهی والدین ناخواسته با رفتارهایی منجر به بی مسئولیتی نوجوان می شوند. نوجوان باید مسئول اعمال خود باشد و اگر در اثر بی احتیاطی چیزی یا قرار ملاقاتی را از دست داد، هزینه را خودش متحمل شود. والدینی که همیشه از فرزندانشان در مقابل تجربه عواقب رفتار محافظت می کنند، در واقع مانع مسئولیت پذیری او می شوند.
خواندن این مقاله حتما به شما کمک خواهد کرد: علت خشم در نوجوانان و روش های کنترل آن
روش های برخورد با نوجوانان بی مسئولیت:
تعیین کردن مجازات: باید صریح و روشن به فرزند بگویید چه می خواهید و مهم تر اطلاع از مجازات است. یعنی اگر آنچه را که می خواهید عمل نکند چه مجازاتی در انتظار اوست.
برای رفتارهای مناسب و نامناسب پیامدهای مختلف تعیین کنید: برخی نوجوانان از احساس مسئولیت کافی برخوردار نیستند زیرا نوع رفتاری که مرتکب می شوند، تاثیری در نتیجه ای که به دست می آورند، ندارد.
از تعیین مجازات های سخت و طولانی مدت اجتناب کنید: یک برخی نوجوانان احساس مسئولیت را از طریق تکرار مجازات می آموزند، برای نوجوان تکرار بیست مجازات کوچک بسیار موثرتر از یک مجازات بزرگ است.
زیاد نصیحت نکنید: در نصیحت و سخنرانی زیاده روی نکنید.
برای نوجوان الگو باشید: اگر خود ما رفتارهای غیر مسئولانه داشته باشیم به احتمال قوی فرزندمان نیز چنین رفتاری خواهد داشت.
تقسیم کار عادلانه: اگر چند فرزند دارید، کارها را با یکدیگر ارزش گذاری کنید تا از مشاجره جلوگیری شود.
همکاری در کارهای خانه: انجام امور مربوط به خانه و تقسیم کار عامل موثر در افزایش احساس مسئولیت نوجوان است. در این قسمت شما با عوامل موثر در بی مسولیتی دانش آموزان آشنا شدید. و همچنین از تاثیر افزایش مسئولیت پذیری در نوجوانان آگاه شدید.
برای رزرو و ثبت نام جلسات مشاوره تحصیلی بارسا
( مشاوره تحصیلی تلفنی و حضوری ) با شماره ۲۲۶۷۷۹۱۷-۰۲۱ تماس بگیرید
یا عدد ۶۶ را به سامانه ۳۰۰۰۹۰۹۰۳۰ ارسال کنید.