راهکارهایی برای درمان اختلال نوشتن در کودکان و دانش آموزان

اختلال نوشتن ( دیسگرافیا ) یک نوع ناتوانی در یادگیری است. اختلال نوشتن در کودکان یا دیسگرافیا می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر عملکرد تحصیلی، اعتماد به نفس و تعاملات اجتماعی آن‌ها داشته باشد. این اختلال که اغلب در سنین مدرسه شناسایی می‌شود، نیازمند تشخیص به‌موقع و درمان اختلال نوشتن در کودکان از طریق یک رویکرد چندجانبه است. این رویکرد شامل کاردرمانی، آموزش مهارت‌های نوشتاری، و حمایت عاطفی خانواده و مدرسه می‌شود.

روند آموزشی و تربیتی دبیرستان دوره اول مدبران  بر پایه رشد و پیشرفت همه‌جانبه دانش‌آموزان طراحی شده است. دانش‌آموزان، علاوه بر حضور در کلاس‌های درسی، هر هفته در جلسات خودشناسی و روانشناسی مبتنی بر اکت و شکوفایی شرکت می‌کنند.

بر اساس بیست و نهمین گزارش سالانه کنگره آموزش و پرورش ایالات متحده در سال ۲۰۱۰، میزان ۵ تا ۸ درصد کودکان اختلال نوشتن دارند. توانایی نوشتن فرد دارای اختلال نوشتن به طور معنی داری کمتر از حد معمول انتظار است. معمولا زمانی که از او خواسته می شود تا چیزی بنویسد، از آن سرباز می زند و به نوشتن تمایلی ندارد. در نوشته های او می توان اشکالات زیادی پیدا کرد. این کودکان نمره پایینی در دیکته و انشا می گیرند. نوشتن یکی از اصلی ترین مهارت های اساسی است که پیش نیاز موفقیت های تحصیلی محسوب می شود. بین ۳۰ تا ۶۰ درصد وقت کودک در دبستان به نوشتن اختصاص می یابد و در زندگی روزمره افراد کاربرد بسیار زیادی دارد.

اختلال نوشتن یا دیسگرافیا در کودکان ناشی از چیست؟

یکی از رایج‌ترین موارد مشاهده‌شده، اختلال نوشتن در دانش‌آموزان ابتدایی است که به دلیل نارسایی در مهارت‌های حرکتی ظریف یا ناتوانی در سازمان‌دهی افکار نوشتاری خود، در نوشتن دچار مشکل می‌شوند. علائم اختلال نوشتن در کودکان معمولاً شامل بدخطی، حذف یا تکرار کلمات، خستگی سریع حین نوشتن، کند بودن در انجام تکالیف کتبی، و دشواری در رعایت ساختار و نظم نوشتاری است.  اگر به شناخت بیشتر اختلالات رفتاری در دانش آموزان علاقه مند هستید مطالعه مقاله روش های درمان اختلال مو کندن دانش آموزان را از دست ندهید.

تاثیرهمکاری والدین و معلمان در درمان اختلال نوشتن کودکان

برای کمک به این کودکان، استفاده از راهکارهایی برای درمان اختلال نوشتن بسیار ضروری است. این راهکارها شامل تمرین‌های تقویت عضلات دست، نوشتن با ابزارهای کمکی مانند مدادهای ارگونومیک، تایپ با کیبورد، استفاده از نرم‌افزارهای نوشتاری، و به‌کارگیری روش‌های آموزشی خاص در مدرسه می‌باشند. درمان اختلال یادگیری نوشتن علاوه بر تمرین‌های نوشتاری، نیازمند صبوری والدین، مشارکت معلمان و استفاده از خدمات تخصصی مانند گفتاردرمانی و کاردرمانی است.

همچنین، درک این موضوع که چرا کودک من به دیسگرافیا مبتلا می‌شود؟ به خانواده‌ها کمک می‌کند تا با نگرش صحیح‌تری به این مسئله بپردازند و از سرزنش و فشار بی‌مورد بپرهیزند. در نهایت، مداخلات زودهنگام و آگاهی‌بخشی درباره درمان اختلال یادگیری نوشتن در کودکان می‌تواند به کاهش اضطراب، بهبود عملکرد تحصیلی و افزایش انگیزه یادگیری در آن‌ها منجر شود. در دبیرستان دخترانه مدبران باور ما براین است که موفقیت هر دانش آموز تنها در کسب رتبه های برترخلاصه نمی شود.هدف اصلی ما فراتر از آماده سازی برای آزمون ها و کنکور است

نشانه های اختلال نوشتن در کودکان

•  علت بد خطی یا نارسا نویسی بر اختلال نوشتن در کودکان

یکی از عوامل موثر بر اختلال نوشتن در کودکان بد خطی یا ناخوانا نویسی است که بر اثر عوامل آموزشی یا مشکلات فیزیکی و استخوان بندی کودک یا مشکلات عاطفی روانی باشد. اما نارسا نویسی ریشه در اختلال یادگیری و ضعف کودک در تجزیه و تحلیل و درک اطلاعات دریافتی دارد. از نشانه های این مشکل می توان به دیکته های پر غلط، ضعف در نقطه گذاری و رعایت دستور زبان، عدم توانایی در ربط دادن جملاتی که نوشته می شود، عدم توانایی در تبدیل افکار و ذهنیت به شکل نوشتار و هم چنین نوشته های پراکنده و گسسته اشاره کرد.

• تاثیر فاصله نویسی بین حروف و کلمات بر اختلال نوشتن در کودکان

یکی دیگر از نشانه های اختلال نوشتن در کودکان وجود فاصله های غیر ضروری میان کلمات و حرف ها است که به علت سرعت بیش از حد قلم در زمان نوشتن و حرکات جانبی و بی توجهی کودک به هماهنگی میان حروف و کلمات است.

• مشکل در گذاشتن سرکش و نقطه بر اختلال نوشتن در کودکان

این مشکل ناشی از کمبود دقت دیداری و قدرت تمرکز کودک و نوجوانان است که با روش های مدیریت ذهن در دانش آموزان این مشکل رفع می شود.

• مشکل کج نویسی بر اختلال نوشتن در کودکان

کج نوشتن یکی دیگر از عوامل موثر بر اختلال نوشتن در کودکان است از نشانه های اختلال نوشتن که بسیار هم به چشم می خورد، خروج حروف و کلمات و جملات از خط اصلی و انحراف آن ها به پایین یا بالای خط است. این اختلال به ضعف در توانمندی فیزیکی و حرکتی کودک مربوط می شود که عللی مانند سفت گرفتن قلم و فشار زیاد به آن، قرارگیری قلم در جهت نادرست، یا حتی مناسب نبودن جهت کاغذ یا دفتر در آن موثر است.

• مشکل نامرتب نویسی بر اختلال نوشتن در کودکان 

این مشکل هم مربوط به کندی حرکت دست، محکم گرفتن قلم، محدود بودن دامنه حرکتی دست و وضعیت نا مناسب نشستن می باشد و به عنوان اختلال نوشتن محسوب می شود.

• تاثیر پررنگ نویسی اختلال نوشتن در کودکان

در این مشکل کودک با فشار بیش از حدی که به انگشتان و به دنبال آن به قلم وارد می کند، باعث پر رنگ شدن نوشته می شود. پررنگ نویسی نیز نوعی اختلال نوشتن است.

• املا نویسی در کودکان

در این نوع اختلال نوشتن ، کودک در املای خود غلط های زیادی دارد و در این بخش ضعیف است.

خواندن این مقاله را از دست ندید: روش های درمان اختلالات خواب در نوجوانان

• وارونه نویسی و قرینه نویسی در کودکان

در این بخش کودک در نوشته های خود کلمات را ممکن است به صورت وارونه یا قرینه بنویسد. البته در سنین پیش از دبستان و چنانچه زیاد تکرار نشود، وارونه نویسی و قرینه نویسی امری طبیعی است و اختلال نوشتن محسوب نمی شود.

پیامد های اختلال نوشتن در کودکان

پیامد های اختلال نوشتن در کودکان مبتلا به دیس گرافی یا اختلال نوشتن در دراز مدت احساس بی کفایتی و حقارت و جدایی از همسالان خود پیدا می کنند. به دلیل شکست های پی در پی و گاهی سرزنش معلم، نسبت به مدرسه بی علاقه می شوند و در مواردی فرار از مدرسه و یا آزار و اذیت هایی در محیط مدرسه نشان می دهند. اگر این کودکان درمان نشوند، معمولا در بزرگسالی مشاغلی را انتخاب می کنند که حداقل مهارت های مربوط به نوشتن را نیاز داشته باشد تا نیازی به اصلاح نوشته هایشان نداشته باشند.

بیشتر مطالعه کنید: عوامل موثر در بحران هویت دانش آموزان

دلایل ایجاد اختلال نوشتن در دانش آموزان

از مهم ترین دلایل اختلال نوشتن در دانش آموزان ابتدایی می توان به نقص در رشد سیستم اعصاب مختلف بدن و اعضای حرکتی اشاره کرد. مثلاً کودک در تبدیل ادراک بینایی به صورت حرکتی و تبدیل حافظه بصری به حالت نوشتاری مشکل دارد. ژنتیک هم در این اختلال بی تاثیر نیست و در کسانی که سوابق خانوادگی این مشکل را دارند، اختلال نوشتن بیشتر دیده می شود. هم چنین کودکانی که چپ دست هستند در نوشتن از سمت چپ به راست دچار مشکل می شوند. حال آنکه در نوشتن از چپ مشکلی در ساختار نوشتاری آن ها به چشم نمی خورد و این به خاطر نداشتن دید کافی به هنگام نوشتن است.

عدم حرکت مناسب انگشتان، عدم هماهنگی چشم و دست، عدم یادگیری مفاهیم پایه ای مانند: بالا، پایین، زیر، رو و غیره، استفاده نامناسب از میز و صندلی و استفاده از مداد نامناسب، فقر یا نارسایی آموزش و عدم هماهنگی کلی بدن نیز از دیگر عوامل ایجاد اختلال نوشتن به شمار می روند.

راهکارهایی برای درمان اختلال نوشتن در کودکان و دانش آموزان

برای درمان اختلال نوشتن در کودکان و دانش آموزان، از راهکارهای ذکر شده استفاده کنید:

1. یکی از ترفند های درمان اختلال نوشتن در کودکان این است که یک روان نویس در اختیار دانش آموز قرار دهید تا خطوطی به دلخواه رسم کند.
2. یکی دیگر از شیوه هادادن یک وایت برد کوچک و قابل حمل و نقل به کودک هست تا به دلخواه روی آن نقاشی کند یا خطوطی رسم کند.
3. نحوه مداد دست گرفتن دانش آموز باید صحیح باشد.
4. اگر انگشتان و عضلات کوچک و بزرگ دست، ضعیف یا کوچک هستند، از مدادهای باریک تر استفاده شود و مداد خیلی کوتاه نباشد.
5. از کودک بخواهید کاغذهای باطله یا کاغذ روزنامه را با دست هایش مچاله کند. ( بهتر است کودک این فعالیت را، بیشتر با دستی انجام دهد که با آن می نویسد.)
6. از کودک بخواهید با استفاده از قیچی، کاغذهای باطله را قیچی کند.
7. از او بخواهید تا زیپ، دکمه های لباس و بند کفش خود را باز و بسته کند.
8. در محلی که ماسه یا خاک نرم وجود دارد، از او بخواهید به کمک یک چوب، با ماسه و خاک بازی کند.
9. یک سری خط های موازی با فاصله کم و زیاد رسم کنید و از دانش آموز بخواهید تا وسط هر دو خط موازی، یک خط راست رسم کند.
10. از دانش آموز بخواهید شکل های نقطه چین را پر رنگ کند.

بیشتر بخوانید: 7 تکنیک مقابله با کمال گرایی دانش آموزان

1. ابتدا اعداد، کلمات و حروف را به صورت کامل بنویسید و سپس در کنار آن ها، همان اعداد و کلمات را به صورت ناقص بنویسید و از کودک بخواهید آن ها را کامل کند.
2. دو نوار موازی هم را با فاصله مناسب به کاغذ بچسبانید و از کودک بخواهید تا بین آن دو نوار بنویسد.
3. یک توپ را در فاصله دو – سه متری کودک قرار دهید و از بخواهید تا بدود و توپ را شوت کند. آنگاه مشخص کنید که کدام پا را برای شوت کردن مورد استفاده قرار داده است. همین پا، پای برتر است.
4. ساعت مچی تان را به وی دهید تا امتحان کند که آیا صدای آن را می¬شنود یا خیر؟ آنگاه یادداشت کنید که از کدام گوش خود استفاده کرده است؟ چپ یا راست؟
5. نخ و سوزن پلاستیکی به وی بدهید تا نخ را از داخل سوراخ سوزن عبور دهد. ملاحظه کنید با کدام دست نخ را عبور می دهد.
6. چند شکل هندسی مثل دایره، مثلث و … رسم کنید و از کودک بخواهید با استفاده از قیچی، آن شکل ها را بریده و جدا نماید.
7. انداختن توپ در حلقه مینی بسکت، کوبیدن میخ (با استفاده از وسایل چوبی و پلاستیکی)، بازی با توپ و راکت، پیچاندن نخ دور قرقره، دوختن، گرفتن و پرتاب کردن توپ و حمل یک استکان پر از آب (به شکلی که هنگام راه رفتن آب آن نریزد) از تمرین های مناسب برای بهبود اختلال نوشتن محسوب می شوند.

در قسمت بالا شما با تعدادی از تکنیک های در مان اختلال نوشتن در کودکان آشنا شدید. با انجام این تمرین ها، می توان امیدوار بود که در مدت کوتاهی، نارسا نویسی و اختلال نوشتن اصلاح شود.

سخن پایانی

ممنونم که تا انتهای این مقاله همراه ما بودید. در این مقاله به بررسی روش های درمان اختلال یادگیری نوشتن در کودکان و ترفند های درمان اختلال نوشتن در نوجوانان پرداختیم. امیدوارم خواندن این مطالب برای شما مفید بوده تا با راه های درمان اختلال یادگیری نوشتن در کودکان آشنا شده باشید. شما می توانید سوالات خود را در قسمت نظرات از ما بپرسید مشاورین ما به آن ها پاسخ می دهند. ما را به دوستان خود معرفی کنید.

سوالات متداول:

۱. چگونه اختلال نوشتن تشخیص داده می‌شود؟

اختلال نوشتن معمولاً از طریق ارزیابی‌های بالینی، تست‌های استاندارد نوشتاری و مشاهده رفتارهای نوشتاری کودک توسط متخصصان مانند روانشناسان یا کارشناسان آموزش ویژه تشخیص داده می‌شود. ارزیابی می‌تواند شامل بررسی مهارت‌های حرکتی، سازماندهی افکار و توانایی در نوشتن باشد.

۲. نوروفیدبک چگونه به درمان اختلال نوشتن کمک می‌کند؟

نوروفیدبک به درمان اختلال نوشتن کمک می‌کند با آموزش کودک برای کنترل فعالیت‌های مغزی خود. این روش با استفاده از بازخوردهای آنی از فعالیت‌های مغزی، به کودک کمک می‌کند تا تمرکز و توجه خود را افزایش دهد، که می‌تواند به بهبود مهارت‌های نوشتاری و کاهش علائم دیسگرافیا منجر شود.

۳. آیا روش‌های درمانی برای اختلال نوشتن زمان‌بر هستند؟

بله، روش‌های درمانی برای اختلال نوشتن معمولاً زمان‌بر هستند و نیاز به استمرار و پیگیری منظم دارند. پیشرفت ممکن است به عوامل مختلفی مانند شدت اختلال، همکاری کودک و حمایت والدین و معلمان بستگی داشته باشد.

برای رزرو و ثبت نام جلسات مشاوره تحصیلی بارسا
( مشاوره تحصیلی تلفنی و حضوری ) با شماره ۲۲۶۷۷۹۱۷-۰۲۱ تماس بگیرید
یا عدد ۶۶ را به سامانه ۳۰۰۰۹۰۹۰۳۰ ارسال کنید.