اعتیاد در نوجوانان : علائم ، علل و پیشگیری

جهت ثبت نام در مشاوره تحصیلی به سبک علی میرصادقی، عدد 66 رو به 3000909030 بفرست!!

این علامت ها به علاوه نشانه های دیگر اهمیت زیادی دارند. چون می توانند علامت گرفتاری یک نوجوان به اعتیاد باشند. پس پدر و مادرها باید خیلی مراقب باشند و به نشانه ها و علائم اعتیاد توجه کنند. همچنین خود نوجوان هم باید با مواد مخدر و اثرات آن آشنا باشد تا درگیر این مسئله نشود.

اختلال وابستگی به مواد مخدر در نوجوانان

به مجموعه ای از نشانه های رفتاری، شناختی و فیزیولوژیکی گفته می شود. وابستگی به مواد مخدر در فرد حداقل سه نشانه دارد، اولین نشانه تحمل فرد است دومین نشانه رفتاری است که بعد از ترک کردن از خود نشان میدهد و سومین نشانه وقتیست که بیش از اندازه مصرف کند و این که فرد نتواند خودش را در اندازه ای که مصرف می کند و یا قطع می کند کنترل کند. در ادامه این اتفاق ارتباطش با دوستان و اقوام و جامعه کم می شود و بروز چنین نشانه هایی بیانگر مصرف مواد مخدر است.ولی باید به این نکته اشاره کرد با این که نوجوان خود می داند مصرف این ماده او را در ارتباط با دیگران دچار مشکل می کند ولی باز هم این عادت اشتباه را ترک نمی کند. 

چرا اعتیاد در نوجوانان شایع تر است؟

 نوجوانی دوره مهمی هست و یکی از خصوصیات این دوره اینه که نوجوان ها دوست دارند چیزهای جدید رو تجربه کنند، کشف کنند و ممکنه کارهایی رو انجام بدهند که خطرناک هستند و به سمت افرادی بروند که اون ها رو به سمت اعتیاد بکشانند و آن ها را درگیر اعتیاد در نوجوانان بکنند. و همین طور باید توجه کنیم که در دنیای امروز متاسفانه نوجوان ها دسترسی راحتی به مواد مخدر دارند! قبل از این که به دلایل اعتیاد در نوجوانان بپردازیم، بیاییم اصطلاحات رو مقداری دقیق تر بخونیم:

مواد مخدر چه موادی هستند؟

مواد مخدر ترکیباتی شیمیایی هستند که در عملکرد مغز و هوشیاری افراد تغییراتی ایجاد می کنند. این تغییرات می تونند طولانی مدت و مخرب باشند و باعث اعتیاد نوجوانان و رفتارهای آسیب زننده شوند. و در نهایت باعث آسیب های اجتماعی اعتیاد در نوجوانان می شوند.

اعتیاد به چه معناست؟

اعتیاد در واقع مانند یک بیماری است. اعتیاد یک بیماری مغزی پیش رونده و عود کننده است که ساختار مغز و عملکرد اون رو تغییر میده و باعث میشه که فرد معتاد باز هم برای به دست آوردن و مصرف مواد مخدر خودش رو به هر دری بزنه. حتی با وجود این که می دونه چه آسیبی بهش وارد میشه. البته توجه به این نکته هم ضروریه که اعتیاد در نوجوانان فقط شامل اعتیاد به مواد مخدر نمی شود. اعتیاد رفتاری نیز نوع دیگری از اعتیاده که ما در مقاله اعتیاد رفتاری درباره نشانه ها و انواعش صحبت کردیم.

علائم اعتیاد در نوجوانان

توجه داشته باشید که هر ماده مخدری علامت های خودش رو داره.  اما برخی ویژگی ها در بین افرادی که به مواد مخدر اعتیاد دارند، مشترک است ؛ این علایم در واقع آسیب های اعتیاد در نوجوانان استکه ما بهشون می پردازیم:

علائم اعتیاد در نوجوانان که در مدرسه دیده می شوند:

غیبت های مکرر از مدرسه، دیر اومدن به کلاس، افت تحصیلی ، انجام رفتارهای بزهکارانه و ضد اجتماعی در مدرسه از آسیب های اعتیاد در نوجوانان هستش.

علائم جسمی اعتیاد در نوجوانان :

سرماخوردگی زیاد و خون دماغ شدن، کاهش وزن و اشتها، گشادی مردمک چشم، قرمز شدن چشم ها، خشک شدن دهان، سیاه شدن دور چشم ها، عوض شدن رنگ صورت، فعالیت زیاد و بیش فعالی در مورد برخی مواد اعتیاد آور

علامت های اعتیاد در نوجوانان که در رفتار نوجوان دیده می شوند:

کاهش ارتباط با اعضای خانواده و دعوا و درگیری با اون ها، درخواست پول به دفعات از پدر و مادر، زیاد بیمار شدن، پرحرفی یا گوشه گیری، عوض شدن خلق و خو، تحریک پذیری، دروغگویی زیاد، اضطراب، درگیر شدن با علائم افسردگی، تغییر دادن دوستان، رابطه با افراد دچار اعتیاد ، بی نظمی در ساعات ورود و خروج به خانه از جمله موارد آسیب های اجتماعی اعتیاد در نوجوانان می باشد. 

علت گرایش نوجوانان به مواد مخدر چیست؟

نوجوان هایی بیشتر به مواد مخدر گرایش پیدا می کنند که مهارت های اجتماعی یا به طور کلی مهارت های زندگی را بلد نیستند و چون اعتماد به نفس کافی و قدرت نه گفتن ندارند یعنی در اصل از مهارت جراتمندی برخوردار نیستند پس برای این که در جمع با سایرین همرنگ بشوند به مصرف مواد مخدر رو می آورند. به طور کلی می توان نتیجه گرفت  نوجوان هایی که به مصرف مواد مخدر رو میاورند در مهارت های اجتماعی و ارتباطی نقص دارند و در گروه های همسالان خود محبوب نیستن.به طور دقیق آماری مبنی بر این که نوجوان ها چند درصد دچار مصرف مواد می شوند وجود ندارد ولی شواهد نشان داده است که پسر ها بیشتر از دختر ها دچار این موضوع می شوند و متاسفانه مصرف مواد در نوجوانی هرسال رو به افزایش است. عوامل مختلفی باعث می شود که نوجوان ها به مصرف مواد مخدر روی بیارند که یکی از آن ها عوامل زیستی ودیگری عوامل اجتماعی است.یکی از عواملی که باعث میشود نوجوان به مواد مخدر روی بیاورد رها شدن از اضطراب است. حالا این رفتارها با توجه به عواملی که خود نوجوان دارد باعث این میل مصرف در مواد مخدر میشود برای مثال:عوامل اجتماعی، ژنتیک ، یا تجربه ی سابقه ی دارویی و حتی رفتاری .مثلا وقتی نوجوان ما به دلایلی اضطراب زیادی را تحمل نمی کند، می تواند با توجه به همسال ها باشد و یا تفکراتش، حالا نوجوان ما از قبل سابقه ی این که دارو به مدت زیاد مصرف کند را دارد و در خانواده هم افرادی که به مواد مخدر اعتیاد دارند هم هستند. تمام این مسایل زمینه ای میشود که نوجوان ما بیشتر به سمت مواد مخدر برود

دلایل اعتیاد نوجوانان به مواد مخدر چیست؟

• فشار همسالان: احتملا این جمله که "رفیق ناباب باعث شد به این روز بیافتم" رو زیاد شنیده اید. در دوره نوجوانی، نوجوانان وقت زیادی رو با همسالان خود می گذرونند و میل زیادی به تقلید از هم و پذیرفته شدن در بین همسالان رو دارند. بنابراین اگه این همسالان، افراد مناسبی نباشند می توانند نوجوان رو به سمت مصرف مواد ببرند. و باعث اعتیاد نوجوانان به مواد مخدر بشن.

• کسب لذت و کنجکاوی: شاید این مورد دلیل مهمی برای اعتیاد در نوجوانان به نظر نیاد. اما یکی از مهم ترین دلایل اعتیاد نوجوانان همین مورد است. مواد مخدر تبدیل به یکی از راه های گذروندن وقت در نوجوانان شده است.

• مشکلات تحصیلی: گاهی اوقات به خصوص در زمان هایی که نوجوان احساس می کنه پیشرفت درسی نداره، فکر می کنه برای پیشرفت و فهم بهتر درس لازمه چیزی مصرف کنه و ممکنه به سمت اعتیاد برای افزایش تمرکز کشیده بشه.

• زمینه اعتیاد در خانواده: بچه ها از والدین خود الگو می گیرند. بنابراین اگه فردی در خانواده درگیر اعتیاد باشه، احتمال اعتیاد نوجوانان هم بیشتر میشه.

• نداشتن مهارت نه گفتن و خجالتی بودن: اگه نوجوان شما آموزش ندیده باشه که در مقابل پیشنهادات و خواسته های دیگران بایسته و به اون ها نه بگه و یا خجالت بکشه، در جمع دوستان و افرادی که به او مواد مخدر تعارف می کنند به دام اعتیاد میافته.

• بیماری و مشکلات جسمانی: ممکنه نوجوان به دلیل تسکین درد یا کنترل بیماری جسمانی در معرض وابستگی به مواد اعتیاد آور قرار بگیره.

• فشار های عصبی و اضطراب و استرس: اگه به طور دائم نوجوان در شرایط استرس زا و تحت فشار باشه، مثل دوران کنکور ، از دست دادن یک عزیز، شکست عشقی و... و راه های مقابله با این شرایط رو ندونه، برای رسیدن به آرامش ممکنه به اعتیاد و مواد مخدر رو بیاره.

• پرخاشگری: یکی از دلایل مهم اعتیاد نوجوانان ، کنترل خشم و پرخاشگری است. اگه نوجوانان آموزش ندیده باشند که چطور خشم خودشون رو کنترل کنند و به چیزی یا کسی آسیب نزنند، با داشتن این خصوصیت ممکنه جذب گروه هایی شوند که درگیر بزهکاری و مواد مخدر هستند و به اعتیاد رو بیاورند.

با روش های کنترل خشم و عصبانیت آشنا شوید.

• ناآگاهی از خطرات و آسیب های مصرف مواد مخدر: شاید عجیب به نظر بیاد. اما خیلی از نوجوانان واقعا نمی دونند که مصرف یک ماده مخدر می تونه اعتیاد آور باشه و مشکلاتی رو برای اون ها و در بدنشون ایجاد می کنه و همین نا آگاهی باعث اعتیاد نوجوانان می شود.

• اعتماد به نفس پایین در نوجوانان: نداشتن اعتماد به نفس کافی در نوجوان باعث میشه که او برای جبران کمبودهاش به مواد مخدر رو بیاره. همچنین تغییرات ظاهری و فیزیکی ممکنه در اعتماد به نفس نوجوان اثر بگذاره و او برای کم کردن فشار روانی خود مصرف مواد مخدر رو شروع کنه و تا به خودش میاد می بینه درگیر اعتیاد به مواد مخدر در نوجوانان شده.

• اعتماد به نفس بالا: برعکس مورد بالا، افرادی هستند که اعتماد به نفس بالایی دارند و فکر می کنند هیچ وابستگی به مواد اعتیاد آور پیدا نمی کنند. در حالی که این دسته از نوجوانان بیشتر در خطر ابتلا به بیماری اعتیاد هستند.

درباره اعتماد به نفس دانش آموزان و عوامل موثر بر آن بیشتر بخوانید.

تاثیر مواد مخدر بر مغز و اعتیاد به مواد مخدر در نوجوانان

زمانی که مواد مخدر وارد بدن ما میشن ماموریتشون رو شروع می کنند؛ تغییر آرایش شیمیایی مغز ما. این مواد شیمیایی می تونند به دو صورت بر مغز ما تاثیر بگذارند؛
1. مواد مخدر می تونند از مواد شیمیایی طبیعی در مغز تقلید کنند و بدن رو هدایت کنند. مثلا اگه این مواد از سرتونین که در بدن ما وجود داره تقلید کنند، باعث عکس العمل خوشحالی در بدن ما می شوند.
2. این مواد می تونند بخشی از مغز رو تحریک کنند که تحریک اون بخش به صورت طبیعی باعث احساس خوب در ما میشه. پس اگه ما از چنین موادی استفاده کنیم، دوست داریم که بازم این کار رو انجام بدیم که در نهایت باعث اعتیاد به مواد مخدر در نوجوان می شود.

به همین دلیل مغز ما زمانی که متوجه میشه که این مواد احساس خوبی در ما ایجاد می کنند، یاد می گیره که بیشتر از این مواد بخواد. میزان مصرفی قبلی دیگه به همون اندازه احساس خوب به فرد نمیده و مصرف به مرور زمان بیشتر و بیشتر میشه. مغز در هنگام سوء مصرف مواد دچار تغییرات بلند مدت میشه و قدرت تصمیم گیری، حافظه، توانایی یادگیری و قدرت قضاوت فرد مبتلا به اعتیاد از شرایط و افراد رو مختل می کنه. همچنین مواد مخدر بدن رو نابود می کنه. از جمله آسیب های جسمانی ناشی از اعتیاد نوجوانان می توان به: آسیب به کبد، حمله قلبی، بیماری های کلیوی، مشکلات ریوی، ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن و حتی به کما رفتن اشاره کرد.

این آسیب ها فقط شامل جسم ما نمیشه؛ بلکه ذهن و روان ما رو هم درگیر می کنه. علائمی مانند افسردگی، بی قراری، اضطراب ، تنش، تحریک پذیری عصبانیت و... طبیعیه که روابط اجتماعی، روند زندگی و دستاورد های فرد مبتلا به اعتیاد هم دچار آسیب می شوند. پس لازمه که مسئله اعتیاد در نوجوانان جدی گرفته بشه.

مسمومیت با مواد مخدر در نوجوانان

 که در این حالت نوجوان ما بیش از اندازه از مواد مصرف می کند. در این حالت گفته می شود نوجوان دچار مسمومیت با مواد شده است. گاهی این مسمومیت ها غیر قابل جبران هستند و حتی منجر به مرگ نیز می شوند.

روش های پیشگیری از اعتیاد در نوجوانان

همیشه گفتن ، پیشگیری بهتر از درمانه. پس ما باید حواسمون باشه که قبل از درگیر شدن فرزندانمون با اعتیاد به فکر باشیم و جلوی وابستگی اونها به هر نوع ماده مخدری رو بگیریم.

دادن آگاهی و اطلاعات به نوجوانان در مورد مواد مخدر: باید اطلاعات جامع و کاملی در اختیار نوجوانان قرار بگیره. گفتیم که عدم داشتن اطلاعات باعث اعتیاد در نوجوانان میشه. بسیاری از نوجوانان فکر می کنند که ماده مخدر گل یا همون ماری جوانا اعتیاد نمیاره و یا تریاک فقط خاصیت دارویی داره. در صورتی که از عوارض جبران ناپذیر این مواد مخدر اطلاعی ندارند. هم چنین به عنوان یک کار موثر، نوجوانان باید نتیجه اوضاع افراد مبتلا به اعتیاد مواد مخدر  رو ببینند تا خطرات ناشی از مصرف مواد رو بیشتر و جدی تر درک کنند.

افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان: با درست رفتار کردن با نوجوانان و آموزش مهارت هایی برای افزایش اعتماد به نفس در اون ها می توان خطر ابتلا به اعتیاد نوجوانان رو کاهش داد. نقش والدین در این دوره بسیار مهم است. والدین باید برای رفتار مناسب با نوجوان آموزش ببینند و رفتار های خودشون رو طبق اصول انتخاب کنند.

بیشتر بخوانید: دلیل مشکلات والدین با فرزندان در دوره نوجوانی چیست؟

ایجاد مسئولیت پذیری در نوجوانان: اگه به نوجوان مسئولیت هایی مناسب با شرایطش بدیم و او رو مسئولیت پذیر کنیم، می تونه بفهمه که هر کاری نتیجه ای داره. هم چنین این مسئولیت ها باعث می شوند زندگی نوجوان یکنواخت نباشه تا برای تغییر زندگی به سمت مواد مخدر بره و در نهایت باعث اعتیاد نوجوان بشه.

داشتن رابطه صیمیمی با نوجوان: ارتباط درست و نزدیک بین والدین و نوجوانان ، اون ها رو از بسیاری از مشکلات دور می کنه. حمایت های خانواده و آموزش مهارت ها و رفتارهای مناسب به نوجوانان باعث میشه که اون ها در هنگام رو به رو شدن با مشکل به مواد مخدر رو نبرند.

در این مقاله سعی شد اعتیاد به مصرف مواد در نوجوانان و پیشگیری از اعتیاد به مصرف مواد در نوجوانان بررسی بشه. امیدوارم تونسته باشیم مطالب رو به درستی انتقال داده باشیم و مانعی برای اعتیاد در نوجوانان شده باشیم. برای این که ما را در این راه کمک بکنید حتما نظراتتون رو در بخش نظرات بگید و برای دوستان و عزیزانتون بفرستید.

برای رزرو و ثبت نام جلسات مشاوره تحصیلی بارسا
( مشاوره تحصیلی تلفنی و حضوری ) با شماره ۲۲۶۷۷۹۱۷-۰۲۱ تماس بگیرید
یا عدد ۶۶ را به سامانه ۳۰۰۰۹۰۹۰۳۰ ارسال کنید.