خود سرزنشگری در دانش آموزان چیست؟

بسیاری از دانش آموزان در جلسات مشاوره تحصیلی می گویند من می دانم چه تستی بزنم می دانم چگونه درس بخوانم اما نمی توانم. دلیل اصلی این مشکلات خود سرزنشگری در دانش آموزان است بسیاری از دانش آموزان زمانی که شروع به درس خواندن می کنند و به معیارهایی که معلمان و مشاوران از آن ها خواسته اند نمی رسند. احساس ارزشمندی و عزت نفس نوجوان  به شدت از دست می رود و دچار خود سرزنشگری و افت تحصیلی می شوند و وارد پروسه مقایسه خود با دیگر دانش آموزان می شوند. و این چرخه آنقدر تکرار می شود که دانش آموز به فکر کنار گذاشتن درس و تحصیل می شود و به این باور اشتباه می رسد که فکر می کند فردی کند ذهن و نادان است که نتوانسته به معیار های مشاور یا معلمان خود برسد.

آغاز خود سرزنشگری در دانش آموزان

دانش آموزان دوست داشتن خود را مشروط می کنند به گرفتن نمره خوب و بدست آوردن موفقیت ها. اما این باور اشتباه است آن ها باید با خود مهربانی داشته باشند. ما می خواهیم به شما نشان دهیم که دانش آموزان چقدر بر سر مسائل مهم و غیر مهم خود را سرزنش می کنند. و می خواهیم بجای این که خود را سرزنش کنید به شما دانش آموزان یاد بدهیم که چگونه می توانید به خود مهربانی کنید و خود را دوست داشته باشید.
یکی از اصلی ترین دلایلی که دانش آموز دچار خود سرزنشی می شود این است که معیار های سختگیرانه را انتخاب می کند و وقتی که به آن اهداف نمی رسد، دچار خود سرزنشی می شود. حال اگر در این زمان دوست و همکلاسی او در یک هدفی به موفقیت برسد وارد چرخه مقایسه خود با دیگران می شود و این سرزنش بیشتر می شود. در بعضی مسائل دانش آموزان فکر می کنند که اگر از خود انتقاد کنند می توانند به رشد و پیشرفت خود کمک کنند ولی این باور به کلی اشتباه است. این باور از زمان کودکی ما بوجود آمده است زمانی که ما کودک بودیم با انتقادات پدر و مادر رو به رو بودیم ولی در این حال ما در حال رشد بودیم و این در شبکه ذهنی ما به این گونه شکل گرفته که چون پدر مادر ها از ما انتقاد کردند ما رشد کردیم و این باور غلط در ذهن ما شکل گرفته است و فکر می کنیم اگر بخواهیم پیشرفت کنیم باید از خود انتقاد کنیم.

تاثیر خود سرزنشگری در دانش آموزان

میزان اضطراب و استرس در دانش آموزان هنگامی بالا می رود که از خود انتقاد می کنند و هنگامی که استرس شما بالا می رود یا می جنگید و یا فرار می کنید و شما نمی توانید با استرس و اضطراب به درس خواندن ادامه دهید. انسانی که دائما از خود انتقاد می کند ، دائما سیستم بدنی خود را تهدید می کند و در حالت جنگ و گریز است. این رفتار باعث می شود که شما  احساس می کنید که خود را دوست ندارید و دائما در حالت جنگ و گریز و استرس هستید و نمی توانید به درس خواندن ادامه دهید و نتایج خوبی دریافت نمی کنید. در پی عدم دریافت نتیجه خوب از درس خواندن شما شروع به خود سرزنشگری می کنید و دوباره درگیر چرخه معیوب انتقاد و سرزنش قرار می گیرید.

نقش والدین در خود سرزنش گری دانش آموزان

کمبود اطلاعات در زمان های گذشته باعث آن می شد که خانواده برای تضمین آینده تحصیلی فرزند خود تاکید بسیاری بر روی نمره و تلاش دانش آموز خود داشته باشد. و با مثل هایی همچون : اگر 20 نشی مامان دوست نداره و غیره باعث می شدند که ما هم احساس سرزنش شدن داشته باشیم و هم احساس دوست داشته شدن و امنیت. امنیتی که اگر نمره خوبی بدست بیاوریم خانواده ما از ما حمایت می کنند و یک ارتباط مستقیم بین سرزنش شدن و امنیت در ذهن دانش آموز به وجود می آید. در آینده این حس بوجود می آید که هر چه انتقادگری بیشتر باشد احساس امنیت بیشتری به انسان می دهد. و دانش آموز  بیشتر به دنبال افرادی می رود که از او انتقاد بیشتری داشته باشند تا بتواند امنیت بیشتری از آن فرد بگیرد.  بعد از گذشت مدت ها خود آن فرد نیز تبدیل به یک انسان خود انتقاد گر می شود و بیشتر نا کار آمد می شود. احساس ارزشمندی شما هرچه پایین تر باشد شما خود را کم تر لایق می دانید و احتمال موفقیت شما برای آینده کم تر می شود پس احتمال درس خواندن و تلاش کردن کم تر می شود زیرا شما فکر نمی کنید که آینده ای دارید. سرزنش های پدر و مادر باعث می شود که دانش آموز از احساس ارزشمندی اش پایین بیاید پس احتمال تلاش و پشتکار نیز به پایین می آید و موفقیتی در دانش آموز حاصل نمی شود.

در مورد سبک فرزند پروری مستبدانه بیشتر بخوانید

چگونه خود را بیشتر دوست داشته باشیم؟

یکی از راه هایی که می توانیم از خود سرزنشگری دوری کنیم این است که یاد بگیریم به متوسط بودن خود افتخار کنیم. هر کدام از ما چند جنبه خیلی خوب داریم و در اکثر جوانب زندگی خود در سطح متوسط هستیم. حتی با هوش ترین انسان ها هم در اکثر کارهایی که انجام می دهند نیز متوسط هستند. ما باید یاد بگیریم که با متوسط بودن خود زندگی کنیم و از آن لذت ببریم.
در جامعه ما به دلیل کمبود اطلاعات فرهنگی و آموزشی همه به دنبال این هستند که بهترین خودشان باشند. اما در مرحله اول باید بلد باشیم و بدانیم که ما انسانی هستیم با ابعاد متوسط و معمولی و باید از آن لذت ببریم. اگر شما بخواهید در تمامی موارد زندگی خود بهترین باشید به یک باره در چرخه مقایسه خود با دیگران قرار می گیرید و همین مقایسه فرصتی ایجاد می کند که شما خودتان را راحتر مورد انتقاد قرار دهید. بهترین گزینه ای که شما می توانید خود را با آن مقایسه کنید گذشته خودتان است. و همیشه سعی کنید هر آنچه که هستید را دوست داشته باشید و لذت ببرید. امیدواریم این مقاله به شما عزیزان کمک کند تا بتوانید از خود سرزنشگری دور باشید و بتوانید با خودتان مهربان تر باشید.

برای رزرو و ثبت نام جلسات مشاوره تحصیلی بارسا
( مشاوره تحصیلی تلفنی و حضوری ) با شماره ۲۲۶۷۷۹۱۷-۰۲۱ تماس بگیرید
یا عدد ۶۶ را به سامانه ۳۰۰۰۹۰۹۰۳۰ ارسال کنید.