چگونه خود را دوست بداریم؟ دوست داشتن خود باعث بوجود آمدن چه چیزهایی در ما می‌شود؟ تربیت والدین چه تاثیری بر دوست داشتن خود دارد؟ با ما در این مقاله همراه باشید تا به همه سوالات شما در این خصوص پاسخ دهیم.
چگونه خود را دوست بداریم ؟
اکثر والدین از دوران کودکی به فرزندان خود می‌آموزند که همواره به دیگران کمک کنید، به آنها احترام گذاشته و آنها را دوست بدارید، کارهایی انجام دهید که مورد تایید مربیان و سرپرس‌تان خود قرار بگیرید، اما به آنها یاد نمی‌دهند چگونه خود را دوست داشته باشند، چگونه به خود احترام بگذراند و چگونه به سلامتی ذهن و جسم و روح خود اهمیت بدهند. در نتیجه‌ی این نوع تربیت و آموزش افرادی رشد خواهند کرد که از عزت نفس و اعتماد به نفس پایینی برخوردار هستند، دو عاملی که نقش بسیار مهمی در موفقیت و شکست افراد دارد.
ارتباط افسردگی و دوست داشتن خود :
از بسیاری از افرادی که دچار افسردگی می شوند می شنویم که: «من هرگز احساس نمی‌کنم که به اندازه کافی خوب هستم . یکی از دلایل این تفکر می تواند این باشد که والدین آنها ، زمانی که ان ها انتظاراتشان را برآورده نمی کرده اند، محبت را کنار میگذاشتند و آنها این پیام را درونی کرده‌اند که برای اینکه کاملاً سزاوار محبت و پذیرش باشند، باید نگاه، عمل و رفتار خاصی داشته باشند.
برخی دوست داشتن خود را به معنای خودشیفته بودن می‌دانند در صورتیکه این دو کاملا با هم متفاوت هستند، فرد خودشیفته برخلاف تصور عموم، از عزت نفس پایینی برخوردار است، او تنها احساسی مبتنی بر ارزشمندی دارد و می‌اندیشد از دیگران برتر است، در نتیجه در ارتباطات و برقراری روابط دوستانه و صمیمی بسیار ضعیف عمل می‌کند.
هر چقدر ما خودمان را دوست داشته باشیم و حال‌مان خوب باشد به همان اندازه می‌توانیم این احساس را به دیگران نیز انتقال دهیم و به واسطه آن تاثیرگذاری ما روی آنها بیشتر خواهد شد. هنگامی که شروع به دوست داشتن خود می‌کنیم توانمند و ارزشمند بودن خود را آشکارا حس می‌کنیم، در این زمان چیزی جز ذهن ما و نظر ما نسبت به خودمان تغییر نکرده است، دنیا مثل گذشته است اما خود را در رابطه با آن متفاوت می‌بینیم و به تدریج شکل‌گیری احساسات مثبت در ما تقویت می‌شود.
شوپنهاور می گوید فردی که برای نجات و کمک به دیگری تلاش می کند دارای بصیرت ذاتی است . بصیرتی که او و دیگری در اصل یکی هستند و این حقیقت که همه ی ما انسان ها با هم یکی هستیم.
اگر مدام بخواهیم به فکر کمک به دیگران و مهربانی کردن با آن ها باشیم احتمالا بعد از مدتی دچار خستگی حاصل از دوست داشتن دیگران می شویم. پادزهر خستگی از مهربانی به دیگران ، مهربانی به خود و دوست داشتن خود در کنار دیگران و حفظ تعادل این دو است. دوست داشتن متعادل نسبت به دیگران می تواند ما را در یک حالت مشفقانه نسبت به خودمان قرار دهد . درباره کسی فکر کنید که به همان صورتی که شما رنج می کشید در حال رنج کشیدن است و شما او را دوست دارید . به خاطر بیاورید که وقتی فردی که خیلی اورا دوست داشتید بیمار یا دردمند بود شما چه احساسی داشتید. این شفقت طبیعی که احساس می کنید را در قلب خود نگه دارید و سپس خودتان را در آن بگنجانید.
اکثر انسانها دوست دارند احساسات منفی را از خود دور کنند یا به قولی از افکار منفی رهایی پیدا کنند اما چگونه؟ برای مقابله با این احساسات نیاز به دست کاری ذهنی نیست بلکه آنها باید به موقع شناسایی و احساس شوند، هنگامی که لازم هست دیده شوند و با آغوش باز پذیرفته شوند و هرگز از آنها اجتناب نشود. وقتی مقاومت کنار می‌رود انسان با خود واقعی خویش ارتباط برقرار می‌کند، گویا با رودخانه‌ای در جریان است، این اولین لحظه آگاهانه زندگی است.
17 گام موثر تا دوست داشتن خود
از اقداماتی که می‌تواند به شما در هرچه بیشتر دوست داشتن خودتان کمک کند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- خودپذیری برای رسیدن به دوست داشتن خود
قدم اول در دوست داشتن خودپذیری است، پذیرفتن خود به همان صورت که هستیم با تمام ضعف‌ها و کاستی‌ها، با وجود عدم زیبایی‌های ظاهری، با وجود عدم تایید دیگران، با وجود شکست‌ها ، اشتباهات، زمین خوردن‌ها، نه شنیدن‌ها و...، پذیرفتن خود مانند تکیه گاهی جهت برداشتن قدم‌های بعدی به سمت تعالی و صعود به قله موفقیت است. توجه داشته باشید برای افرادی که برای مدت طولانی عادت به سرزنش خود و ایراد گرفتن از خود دارند، این موضوع یک شبه حاصل نخواهد شد بلکه تمرین و پشتکار زیادی نیاز دارد.
مهم است که هر گونه سرزنش خود را کنار بگذارید و از همین حالا شروع کنید. اگر در خانواده‌ای بزرگ شده‌اید که باید به شیوه‌ای خاص رفتار می‌کردید تا شایسته تأیید والدین باشید، کاملاً طبیعی است اگر در حال حاضر هم همان سبک را برای زندگیتان در پیش گرفته اید ،نباید خودتان را سرزنش کنید . به همین ترتیب، مهم است که سرزنش والدین خود را که احتمالاً با توجه به میزان آگاهی ای که داشته اند (که ممکن است آگاهی خیلی محدودی بوده باشد و آموزشی در این زمینه ندیده باشند)و سعی می‌کرده اند بهترین کاری که برای تربیت شما از دستشان برمیامده انجام بدهند را ،هم متوقف کنید.
2- مراقب خودگویی باشید تا به دوست داشتن خود برسید
قدم دوم که از اهمیت بسیاری برخوردار است این است که مراقب مکالمات خودتان با خودتان باشید ( خودگویی ) همه ما انسانها یک قاضی درونی داریم که بطور مداوم در حال سرزنش ما، محیط و دیگران می‌باشد و از هر فرصتی برای انجام این کار نهایت استفاده را می‌برد. او مولد بیشتر نگرانی‌ها، فشارهای روانی، خشم، ناامیدی، شرم و احساس گناه در ماست، همواره به ما یادآوری می‌کند که بابت آنچه هستیم ارزش دوست داشته شدن را نداریم، در نتیجه باید هوشیار باشیم که این خودگویی‌ها تاثیر ژرفی بر زندگی ما خواهد گذاشت.
3- خودتان را ببخشید تا به دوست داشتن خود برسید
بابت اشتباهات، خودتان را ببخشید و باور داشته باشید که همه انسانها مرتکب خطا می‌شوند، اما این اشتباهات هرگز به معنای اینکه شما ناتوان و بی ارزش هستید نیست، شخصی که به معنای واقعی خود را دوست داشته باشد به هنگام انجام عملی اشتباه با خود همدلی کرده و سعی در بدست آوردن تجربه دارد، در اینجا نکته‌ای که ذکرش اهمیت دارد این است که با خود رو راست باشید هرگز از اینکه پیش خود اعتراف کنید خجالت زده نباشید، برعکس سعی کنید ضعف‌های خود را بررسی کرده و تلاش نمایید خود را بخشیده و در آغوش بگیرید.
کتاب سیزده اثر علی میرصادقی
با خواندن کتاب 13 قادر هستید نگرشتان به ندگی به طور کامل عوض کنید 4- خود را تشویق کنید تا دوست داشتن خود را تقویت کنید
از تشویق خود هنگام کسب موفقیت‌ها و پیشرفت خود، غافل نشوید، داشتن یک نظام تشویق برای خود از ویژگی بارز افرادی است که خود را به معنای واقعی دوست می‌دارند، این تشویق هرچه که باشد از خرید هدیه‌ای کوچک برای خود گرفته تا ترتیب دادن یک مهمانی بزرگ با دوستان مورد علاقه می‌تواند احساس دوست داشته شدن توسط خود را تقویت کند.
5- مدیتیشن و ذهن آگاهی و تاثیر آن بر دوست داشتن خود
تمرینات مدیتیشن، ذهن آگاهی و تنفس عمیق به شما احساس آرامش واقعی خواهد داد، هر روز حداقل 5-10 دقیقه را به این تمرینات اختصاص دهید، در طبیعت قدم بزنید و به صداهایی که از اطراف به گوش می‌رسد، هوایی که در ریه‌های شما جاری می‌شود، رنگ‌هایی که چشمان شما را نوازش می‌دهد دقت کنید این موارد ذهن شما را از افکار مخرب دور کرده و ذهن آگاهی شما را افزایش می‌دهد.
6- نه گفتن را یاد بگیرید
گفتن کلمه " نه " برای بسیاری از افراد دشوارترین کار ممکن است، اکثر آنها به دلیل نوع تربیت خود مدام به فکر خشنود نگه داشتن دیگران هستند و گاهی از ترس طرد شدن و تنها ماندن تمام سعی خود را می‌کنند تا بقیه را راضی نگه دارند، این کار باعث می‌شود در تنهایی و در افکار خود حس بی ارزشی و بیزاری نسبت به خود پیدا کنند، بنابراین بهتر است از همین امروز نه گفتن را تمرین کنیم.
موفقیــت‌های اخیــر تنها نشــان‌دهنده شروعی درخشان برای کتاب «ش» کو؟!ه است. این اثر توانسته توجه مخاطبان و منتقدان جهانی را به خود جلب کند و در مسیر جهانی‌شدن پیشرفت قابل‌توجهی داشته باشد.
7- به دنبال تایید گرفتن از دیگران نباشید
مدام به دنبال تایید گرفتن از دیگران نباشید، افرادی که خود را دوست دارند و احساس عزت نفس در آنها قوی است نظرات دیگران را در کمال احترام و شهامت می‌شنوند، اما در نهایت تصمیم گیری با خودشان است، چرا که مطمئن هستند ایرادی که از آنها گرفته می‌شود، انتقادی که می‌شود و یا مخالفت با نظر آنها به معنای بی‌ارزشی و ناتوانی آنها نیست.
8- رفتار را از شخصیت خود جدا کنید :
وقتی تصمیم اشتباهی گرفته اید، شما حق دارید و در واقع، وظیفه دارید که از اشتباهتان آگاه باشید اما آنچه مهم است جدا کردن رفتار و اشتباهتان از کلیت شخصیتتان است. تصور کنید که شما رفتار اشتباهی کرده اید ، گفتگوی درونی شما می تواند این باشد که : ( انتظار بیشتری از تو نداشتم تو یک یک احمق هستی. و هیچوقت هیچ کاری را نمیتوانی درست انجام بدهی) یا می توانید بگویید: (من واقعاً از کاری که انجام دادی ناراحت شدم و عملکردی که توی این موقعیت داشتی مناسب نبود و امیدوارم از این تجربه درس بگیری و نگذاری این اتفاق تکرار بشود ) و در ادامه می توان کاری را برای خود تعیین کنیم که تا حد ممکن بتوانیم اشتباهمان را جبران کنیم. در اولین پاسخ شما رفتارتان را با شخصیتتان یکی می کنید و به کلی خودتان را با همه ویژگی هایتان زیر سوال می برید. پاسخ دوم نشان می دهد که شما آن رفتار مشخص را غیرقابل قبول می دانید ولی ارزشمندی شخصیت خود را زیر سوال نبرده اید.
9- زمانی را به انجام کار مورد علاقه خود بدهید
در کنار برنامه‌های عادی زندگی، زمانی را به انجام کار مورد علاقه خود اختصاص دهید، تا جایی که امکان دارد در این زمینه برای خود هدف تعیین کنید، دقت کنید کار مورد علاقه کاری است که شما هنگام انجام آن گذر زمان را احساس نمی‌کنید و در واقع در آن جاری می‌شوید.
10- مشخص کردن ارزش‌های خود
ارزش‌های خود را در حوزه‌های مختلف زندگی مشخص کرده و بر اساس این ارزش‌ها برای خود نقشه راه مشخص کنید و برای ماندن و ادامه دادن در این مسیر تعیین اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت و همچنین اقدامات در جهت رسیدن به این اهداف از اهمیت زیادی برخوردار است.
11- باور کردن توانایی‌های خود
توانایی‌های خود را باور کنید و از ترس فاصله بگیرید، البته این فاصله گرفتن به معنای اجتناب کردن نیست بلکه به معنای دیدن و احساس کردن و پذیرفتن آن و سپس با آگاهی از حضور آن به سمت هدف حرکت کردن است، هنگامی که در انجام کارها به خودتان اعتماد می‌کنید موجب شکوفا شدن بیشتر استعدادهای خود خواهید شد.
12- ورزش کردن و رژیم غذایی سالم
مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و عادات سالم را برای شاداب نگه داشتن جسم خود در نظر بگیرید، ورزش منظم را فراموش نکنید، استفاده از رژیم غذایی سالم و سرشار از مواد غذایی تازه را در برنامه خود بگنجانید چرا که به شما احساس بسیار خوبی خواهد داد.
13- مطالعه داشته باشید
از غذای ذهن خود غافل نشوید، مطالعه مفید در زمینه‌ای که به آن علاقه‌مند هستید همچنین در مواردی که به بالا بردن سطح آگاهی شما از خودتان کمک کند، بسیار موثر خواهد بود.
14- با هر کسی دوست نشوید
نسبت به افرادی که اطراف خود را با آنها شلوغ کرده‌اید آگاهی کافی داشته باشید، شما بیشترین تاثیر را از آنها خواهید پذیرفت.
15- در صورت نیاز از یک مربی کمک بگیرید
هنگامی که به کمک احتیاج دارید تعارف را کنار بگذارید و با خود رو راست باشید، استفاده از یک مربی یا مشاور آگاه می‌تواند سرمایه گذاری خوبی در جهت بالا بردن آگاهی خود و شناخت شما از خودتان باشد.
16- برنامه ریزی داشته و مسولیت پذیر باشید
به خودتان متعهد باشید و سعی کنید برای زندگی خود برنامه ریزی داشته باشید، در واقع تلاش کنید عامل بودن و مسئولیت پذیر بودن را به عنوان یک عادت در زندگی خود پیاده کنید، دقت داشته باشید عدم توانایی در قبول مسئولیت و نداشتن برنامه‌ریزی برای زندگی از شما فردی خوشحال و شاداب نمی‌سازد.
17- مهارت های زندگی کردن را بیاموزید
سعی کنید مهارت‌های زندگی کردن را بیاموزید، مواردی چون، خودآگاهی، ارتباط موثر، روابط بین فردی، همدلی، تفکر خلاق، مقابله با استرس، انعطاف پذیری و دور اندیشی، برای رویارویی با مسائل زندگی دارای اهمیت بسیار می‌باشد. داشتن این مهارت‌ها باعث ایجاد حس توانمندی و ارزشمندی در ما شده و در نهایت باعث خوشحالی و حس خوب ما نسبت به خودمان خواهد شد.
18- شکر گذار باشید
شکرگزاری را فراموش نکنید، هر روز خداوند را بابت نعمات فراوانی که به شما ارزانی داشته شاکر باشید، نوشتن این شکرگزاری حس قدرشناسی را در شما تقویت خواهد کرد.
در آخر پیشنهاد می‌شود پادکست التیام مشکل عزت نفس را بشنوید.
دوره رایگان خودشناسی و روانشناسی
کتاب تله شادمانی اثر راس هریس
تله شادمانی یا دست از تقلا کردن بردار و زندگی کن
نوشته شده بر پایه درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش. مطالبی که ممکن است به آن علاقه داشته باشید