معرفی رشته مهندسی نفت؛ بازار کار آینده شغلی و درآمد در ایران

فهرست مقاله

• تعریف رشته مهندسی نفت
• مسئولیت مهندس رشته نفت
• رشته مهندسی نفت مناسب چه کسانی است؟
• مقاطع تحصیلی رشته مهندسی نفت
• گرایش‌های رشته مهندسی نفت برای ادامه تحصیل چه هستند؟
• گرایش های دکتری رشته مهندسی نفت
• فرصت های شغلی رشته مهندسی نفت
• رشته مهندسی نفت در ایران:
• دانشگاه هایی که رشته مهندسی نفت دارند؟
• مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته مهندسی نفت
• واحد های درسی رشته مهندسی نفت
• نظر دانشجویان رشته مهندسی نفت
• توانایی های لازم برای رشته مهندسی نفت
• کارشناسی رشته مهندسی نفت چند سال طول می‌ کشد؟
• بازار کار رشته مهندسی نفت به چه صورت است؟

رشته مهندسی نفت یکی از شاخه‌های پرکاربرد مهندسی است که به مطالعه و مدیریت منابع نفت و گاز، فرآیندهای استخراج و تولید انرژی می ‌پردازد. دانشجویان این رشته با علوم پایه مهندسی، تکنیک‌های حفاری و فرآیندهای پالایش و تولید انرژی آشنا می ‌شوند.

انتخاب درست این رشته نیازمند بررسی شرایط کاری مهندسی نفت، آینده شغلی و علاقه شخصی است.فارغ ‌التحصیلان این رشته می ‌توانند در پروژه‌های نفت و گاز، پالایشگاه‌ها، شرکت‌های مشاوره انرژی و صنایع مرتبط فعالیت کنند و نقش مهمی در تأمین انرژی و منابع طبیعی ایفا کنند.

تعریف رشته مهندسی نفت

دانش و فناوری در فرایند اکتشاف، محاسبات،بهره‌برداری از منابع زیرزمینی نفت و گاز و انتقال آنها به سطح می‌باشد. شایان توجه است که پالایش نفت در حیطهٔ صنایع پایین‌دستی صنایع نفت می باشد. و برای انسان ها هر روز بیش از دیروز مورد نیاز است.در سال‌های اخیر به‌دنبال تغییراتی که در رویکرد سرمایه‌ها به‌سوی منابع جدید انرژی صورت گرفته‌است و خاصیت فراوان برای صنایع گوناگون دارد،

مسئولیت مهندس رشته نفت

•  آشنایی با دانش به روز زمین شناسی نفت و انجام مطالعات مربوطه و بهره گیری از نتایج حاصله
•  انجام آزمایشات و جمع آوری اطلاعات در مورد اکتشاف و عملیات اکتشافی
• انتخاب روش مناسب اکتشاف با توجه به وضعیت زمین شناسی و شرایط محیطی و اقلیمی ناحیه
• طرح عملیات و تامین تدارکات و تلفیق برنامه های مربوط برای اجرای بهینه عملیات اکتشافی
• بررسی فنی و اقتصادی طرح ها و عملیات اکتشاف
• مدیریت و مطالعات زمین شناسی، نقشه برداری و عملیات اکتشاف
• مدیریت و نگهداری از مخازن نفت اکتشافی و اعمال روش های افزایش برداشت از جلوگیری از آلودگی و تخریب محیط زیست ناشی از مطالعات زمین شناسی و عملیات اکتشاف

رشته مهندسی نفت مناسب چه کسانی است؟

رشته مهندسی نفت مناسب کسانی است که به مسائل فنی و علمی علاقه دارند، از کارهای گروهی لذت می ‌برند و توانایی حل مسئله و تحلیل داده‌های پیچیده را دارند. دانشجویانی که روحیه پژوهش، علاقه به تکنولوژی‌های جدید و علاقه ‌مندی به محیط‌ های صنعتی و آزمایشگاهی دارند، در این رشته موفق خواهند بود.

دانش ‌آموزانی که در مدارس دوره دوم دخترانه تهران تحصیل می‌ کنند، می‌ توانند با تمرکز بر دروس ریاضی، فیزیک و شیمی پایه علمی قوی برای ورود به این رشته ایجاد کنند. همچنین بهره‌ گیری از مشاوره کنکور می ‌تواند مسیر تحصیلی و شغلی آینده را روشن ‌تر کند و به انتخاب درست گرایش و دانشگاه کمک کند.

مقاطع تحصیلی رشته مهندسی نفت

امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی نفت تا دکتری وجود دارد.

گرایش‌های رشته مهندسی نفت برای ادامه تحصیل چه هستند؟

رشته مهندسی نفت در مقاطع ارشد و دکترا گرایش‌های متنوعی دارد که هر یک فرصت‌های شغلی و تخصصی خاص خود را ارائه می ‌کنند:

• حفاری و اکتشاف نفت و گاز: تمرکز بر روش‌ها و فناوری‌ های حفاری، شناسایی ذخایر نفت و گاز، و بهینه‌ سازی عملیات اکتشاف.
• مهندسی مخازن نفت و گاز: تحلیل و مدیریت مخازن نفت و گاز برای استخراج بهینه و پایدار منابع.
• تجهیزات و فرآیندهای تولید: طراحی، نصب و بهره‌ برداری از تجهیزات و فرآیندهای پالایش نفت و گاز.
• مهندسی محیط زیست نفت: بررسی تأثیر استخراج و تولید نفت بر محیط زیست و ارائه راهکارهای کاهش اثرات زیست‌ محیطی.

هر گرایش با توجه به علاقه و توانایی دانشجو انتخاب می‌ شود و مسیر شغلی آینده، نوع پروژه‌ها و درآمد مرتبط با آن را تعیین می ‌کند. گرایش‌هایی مانند نفت و حفاری معمولاً بازار کار مهندسی نفت گسترده‌ تر و شرایط کاری مهندسی نفت بهتر و درآمد بیشتری دارند.

گرایش های دکتری رشته مهندسی نفت

•  مهندسی نفت گرایش نفت و بهره برداری مخازن
• مهندسی نفت گرایش اکتشاف
• مهندسی نفت گرایش مهندسی مخازن هیدروکربوری
• مهندسی نفت گرایش تجهیزات نفت

فرصت های شغلی رشته مهندسی نفت

کار موجود برای‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ وزارت‌ نفت‌ است‌. اما دانشگاه‌ صنعت‌ نفت‌ در حال‌ حاضر دانشجویان‌ این‌ رشته‌ را بورسیه‌ نمی‌کند؛ بلکه‌ اگر سطح‌ علمی‌ دانشجویی‌ خوب‌ باشد، در نهایت‌ جذب‌ وزارت‌ نفت‌ می‌شود. البته‌ در حال‌ حاضر بیش‌ از 70 درصد از دانشجویان‌ جذب‌ وزارت‌ نفت‌ می‌شوند و مابقی‌ آن ها نیز جذب‌ صنایع‌ شیمایی‌ خصوصی‌ می‌شوند. چرا که‌ بیشتر واحدهای‌ رشته‌ مهندسی‌ نفت‌ با رشته‌ مهندسی‌ شیمی‌ مشترک‌ است.

رشته مهندسی نفت در ایران:

رشته مهندسی نفت در ایران در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز دارای گرایش‌هایی است؛ در همین راستا گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد شامل موارد زیر هستند:

• گرایش اکتشاف
•  گرایش حفاری
• گرایشی بهره‌برداری
• گرایش مخازن هیدروکربوری
• گرایش مدیریت مخازن هیدروکربوری
• گرایش ساخت تجهیزات نفتی

دانشگاه هایی که رشته مهندسی نفت دارند؟

دانشگاه های 

شریف – تهران – صنعتی اصفهان – صنعتی امیرکبیر – صنعت نفت – پردیس خودگردان

مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته مهندسی نفت

دانشجویان مهندسی نفت با دروس زیر آشنا می‌شوند که پایه علمی و مهارت‌های عملی لازم را برای ورود به بازار کار فراهم می‌ کند:

• ترمودینامیک و مکانیک سیالات: درک رفتار سیالات و انتقال انرژی در فرآیندهای صنعتی نفت و گاز.
• مکانیک سنگ و حفاری: مطالعه ساختار زمین و اصول حفاری در شرایط واقعی میدانی.
• مهندسی مخازن نفت و گاز: تحلیل و مدیریت ذخایر نفت و گاز برای استخراج بهینه.
• فرآیندهای شیمیایی و پالایش: مدیریت عملیات پالایش نفت و تولید محصولات جانبی.
• مدیریت پروژه‌های نفتی: برنامه ‌ریزی و اجرای پروژه‌های بزرگ صنعتی و بهره‌ برداری مؤثر.

این دروس به دانشجو کمک می‌ کنند تا با تجهیزات پیشرفته کار کند، مسائل واقعی صنعت را تحلیل و حل کند و آماده ورود به بازار کار مهندسی نفت شود.

واحد های درسی رشته مهندسی نفت

تعداد کل واحدهای درسی: 140 واحد

• دروس عمومی: 20 واحد
• دروس پایه: 36 واحد

• دروس اصلی: 39 واحد
• دروس تخصصی: 34 واحد 
• دروس اختیاری: 6 واحد 
• کارآموزی و پروژه: 5 واحد

نظر دانشجویان رشته مهندسی نفت

رشته مهندسی نفت یکی از جذاب ترین و اثرگذارترین رشته‌ها در حوزه انرژی است که نقش مستقیم در توسعه صنعتی کشور دارد. دانشجویان این رشته با یادگیری علوم مهندسی، زمین‌شناسی و شیمی، برای کار در پروژه‌های استخراج و بهره ‌برداری از منابع نفت و گاز آماده می‌ شوند.

با توجه به اهمیت منابع انرژی در اقتصاد کشور، بازار کار مهندسی نفت همچنان از جایگاه خوبی برخوردار است و افرادی که پشتکار، توانایی کار تیمی و علاقه به فعالیت‌های فنی دارند، می‌توانند آینده شغلی موفقی داشته باشند. هرچند شرایط کاری مهندسی نفت گاهی سخت و دور از محیط شهری است،

اما فرصت پیشرفت و درآمد بالا در این حوزه، آن را به گزینه ‌ای جذاب برای بسیاری از داوطلبان تبدیل کرده است.در مجموع، رشته مهندسی نفت در ایران مسیری چالش ‌برانگیز اما ارزشمند است که با علاقه و تخصص، می‌ تواند به حرفه‌ ای پایدار و پر‌درآمد تبدیل شود.

گرایش اکتشاف در رشته مهندسی نفت

کشف حوزه های نفتی، اولین مرحله از بهره برداری نفت است. اساس این کار بر مبنای لرزه نگاری است. امواج صوتی به اعماق زمین فرستاده شده و با تحلیل و اندازه گیری آن به منابع نفتی پی می برند. زمین شناسی در این گرایش بسیار مهم است.

گرایش استخراج رشته مهندسی نفت

طراحی تجهیزات حفاری و انجام عملیات در مناسب ترین شرایط و ارزیابی اثرات تکنولوژی حفاری و استخراج بر محیط زیست کشور و ارائه راه های مناسب برای جلوگیری از تخریب آن از جمله فعالیت های این گرایش است.

گرایش بهره برداری رشته مهندسی نفت

امروزه اکثر مخازن نفت کشور دچار افت فشار شده اند. به همین دلیل نفت به صورت طبیعی به سطح زمین نمی رسد. در نتیجه حضور مهندسین بهره برداری از نفت اجتناب ناپذیر است. افرادی که دانش علمی و اصولی تری از بهره برداری از مخازن نفتی دارند.

گرایش مهندسی مخازن رشته مهندسی نفت

این گرایش به مقدار نفت در اعماق زمین می پردازد؛ اینکه چه مقدار نفت و گاز داریم؟ چه مقدار آن قابل دسترسی می باشد؟ و با چه سرعتی می توان از مخازن برداشت کرد؟ فشار، دما و عمق مخازن از مسائل مهم گرایش مهندسی مخازن است.

توانایی های لازم برای رشته مهندسی نفت

علاوه‌ بر دو درس‌ ریاضی‌ و فیزیک‌ که‌ دو درس‌ پایه‌ در تمامی‌ رشته‌های‌ مهندسی‌ از جمله‌ رشته‌ مهندسی‌ نفت می باشند، درس‌ زبان‌ انگلیسی‌ نیز در این‌ رشته‌ اهمیت‌ ویژه‌ای‌ دارد. در ضمن‌ به‌ دلیل‌ اینکه‌ نوع‌ کار فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ سنگین‌ است‌ و محیط‌ کارشان‌ نیز خارج‌ از شهر است‌، دانشجویان‌ این‌ رشته از بین‌ داوطلبان‌ مرد انتخاب‌ می‌شوند. برای‌ مثال‌ یک‌ مهندس‌ حفاری‌ در وزارت‌ نفت‌ باید 15 روز خارج‌ از شهر و دور از خانواده‌ باشد و سپس‌ یک‌ هفته‌ مرخصی‌ دارد.

کارشناسی رشته مهندسی نفت چند سال طول می‌ کشد؟

دوره کارشناسی رشته مهندسی نفت معمولاً چهار سال طول می‌کشد و شامل دروس تئوری، کارگاه‌های عملی، آزمایشگاه و کار میدانی است. پس از فارغ‌التحصیلی، دانشجویان می‌توانند وارد بازار کار مهندسی نفت شوند یا در مقاطع بالاتر ادامه تحصیل دهند.

بازار کار رشته مهندسی نفت به چه صورت است؟

رشته مهندسی نفت در ایران فرصت‌های شغلی زیادی دارد. فارغ ‌التحصیلان می ‌توانند در صنایع نفت و گاز، پالایشگاه‌ها، شرکت‌های مشاوره انرژی، پروژه‌های حفاری و توسعه منابع فعالیت کنند. شرایط کاری مهندسی نفت شامل ترکیبی از کار میدانی، تحقیق و فعالیت در دفاتر فنی و آزمایشگاهی است.

از نظر مالی، درآمد مهندسی نفت در ایران برای تازه‌ کارها معمولاً بین ۴۰ تا ۶۰ میلیون تومان در ماه است و با تجربه و تخصص در پروژه‌های نفتی و معدنی می ‌تواند تا ۱۰۰ میلیون تومان و حتی بیشتر افزایش یابد.

در خارج از کشور، به ویژه در کشورهای صنعتی و تولیدکننده نفت مانند کانادا، استرالیا و آمریکا، فرصت‌های شغلی بسیار گسترده و درآمدها بالاتر است. میانگین درآمد سالانه یک مهندس نفت در خارج از کشور حدود ۷۰ تا ۱۵۰ هزار دلار است و در پروژه‌های تخصصی یا بین‌المللی ممکن است حتی به ۲۰۰ هزار دلار در سال برسد.

با توجه به این آمار، می ‌توان گفت که بازار کار مهندسی نفت هم در ایران و هم در سطح جهانی جزو فرصت‌های جذاب و پردرآمد است و برای کسانی که به این حوزه علاقه دارند، انتخاب مناسبی است.

جمع بندی

مهندسی نفت از رشته‌های پردرآمد دنیاست که طرفداران خاص خودش را دارد. این رشته چه در ایران و چه در خارج از کشور درآمد و جایگاه اجتماعی مناسبی را داراست. همانطور که اشاره شد، رشته مهندسی نفت به عنوان یکی از رشته‌ های مرتبط با حوزه انرژی شناخته شده و هدف تربیت متخصصان به منظور تأمین انرژی مورد نیاز برای صنایع، خانوار، کارخانجات و… است. 

سوالات متداول

۱. آیا رشته مهندسی نفت برای خانم‌ها نیز وجود دارد؟

بله، خانم‌ها هم می‌توانند در این رشته تحصیل و وارد بازار کار شوند.

۲. آیا تحصیل در رشته مهندسی نفت بدون کنکور امکان‌پذیر است؟

در برخی دانشگاه‌ها و شرایط خاص، ممکن است بدون کنکور هم وارد این رشته شد، اما معمولاً ورود از طریق کنکور صورت می ‌گیرد.

۳. آیا تحصیل در مهندسی نفت از رشته تجربی امکان‌پذیر است؟

بله، دانش‌ آموزان رشته تجربی با تقویت دروس ریاضی و فیزیک می‌ توانند وارد این رشته شوند و در دوره کارشناسی موفق باشند.

برای رزرو و ثبت نام جلسات مشاوره تحصیلی بارسا
( مشاوره تحصیلی تلفنی و حضوری ) با شماره ۲۲۶۷۷۹۱۷-۰۲۱ تماس بگیرید
یا عدد ۶۶ را به سامانه ۳۰۰۰۹۰۹۰۳۰ ارسال کنید.