معرفی کامل رشته مهندسی هوافضا + بازار کار آن

مهندسی هوافضا چیست؟ رشته‌ای پرچالش و تخصصی است که علاقه‌مندان به علم و فناوری را به دنیای پرواز و فضا می‌برد. آشنایی با گرایش های رشته هوافضا، شناخت وظایف مهندس هوافضا و بررسی بازار کار این رشته می‌تواند دید بهتری برای انتخاب مسیر تحصیلی به شما بدهد.

اگر به آینده علمی و شغلی خود فکر می‌ کنید و می‌خواهید در حوزه‌ای نوآورانه فعالیت کنید، رشته هوافضا یکی از بهترین انتخاب‌هاست. تنها کافی است با برنامه‌ریزی درست، مشاوره مناسب و پشتکار وارد این مسیر شوید.

تعریف رشته مهندسی هوافضا

مهندس هوافضا فناوری های جدیدی را برای استفاده در هوانوردی،‌ سیستمهای دفاعی و اکتشافات فضایی به وجود آورده و اغلب در زمینه هایی مانند طراحی ساختار، هدایت، ناوبری و مراقبت، تجهیز و ارتباطات و یا شیوه های تولید متخصص می شود. مهندس هوا فضا اغلب از طراحی کامپیوتری،‌ روبات ها، لیزر و تجهیزات نوری الکترونیکی پیشرفته در کارش بهره می گیرد.

مهندسي هوافضا مجموعه‌اي از علوم و توانايي‌هاي علمي و عملي در زمينه تحليل، طراحي و ساخت وسايل پرنده‌ نظير هواپيماها، چرخ‌بال‌ها، گلايدرها، موشك‌ها و ماهواره‌ها است. اين رشته بر چهار پايه آيروديناميك 1 ، جلوبرندگي 2 ، مكانيك پرواز 3 و سازه‌هاي هوافضايي استوار است.

مهندسان هوافضا می توانند در نوع خاصی از محصولات هوا فضا مانند موشک و موشک، هواپیماهای جنگنده نظامی، فضاپیما، هلیکوپتر یا هواپیما های تجاری تخصص پیدا کنند. یا ممکن است آنها تخصص خود را در زمینه های خاص، مانند ابزار دقیق و ارتباطی، پیمایش و کنترل، طراحی ساختاری، راهنمایی یا روش های تولید انتخاب کنند. آن ها بیشتر در زمینه تجزیه و تحلیل و طراحی، ساخت، صنایعی که تحقیق و توسعه را انجام می دهند فعالیت می کنند.

کار مهندس هوافضا چیست؟

• توسعه سیستم های هواپیمایی مانند سیستم های ارتباطی و ابزارهای هوانوردی
• تحقیق روی روش های نوین ساخت بخش های هواپیما مانند بدنه، بال، موتور و… با هدف مصرف بهینه سوخت
• استفاده از نرم افزارهای طراحی کامپیوتری برای طراحی پروژه ها
• انجام تست های مختلف زمینی و هوایی
• جمع آوری و تحلیل داده های حاصل از تست ها
• طراحی و نظارت بر فرآیند ساخت و نصب قطعات و هواپیماها
• انجام و تایید پروژه ها مطابق با قوانین نظارتی موجود
• نظارت بر فرودگاه ها و مراکز تعمیر و نگهداری هواپیماها
• بررسی قسمت های آسیب دیده و ناقص برای شناسایی علت و پیدا کردن راه حل مناسب برای آن
• تخمین هزینه های پروژه، حضور در جلسات، نوشتن گزارشات فنی و ارائه گزارش کار به مدیران و مشتریان

گرایش های رشته هوافضا برای ادامه تحصیل چه هستند؟

• آیرودینامیک: مطالعه حرکت هوا و تعامل آن با اجسام پرنده.
• دینامیک پرواز و کنترل: بررسی پایداری و کنترل وسایل پرنده.
• سازه‌های هوافضایی: طراحی و تحلیل سازه‌های سبک و مقاوم برای پرواز.
• پیشرانش: طراحی موتورهای جت، توربین گاز و موتورهای فضایی.
• فضاپیماها: بررسی سیستم‌های ماهواره‌ای، مدارها و مأموریت‌های فضایی.

مقاطع تحصیلی رشته مهدسی هوافضا

علاقمندان رشته مهندسی هوافضا در مقاطع کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکتری می توانند ادامه تحصیل دهند.

فرصت های شغلی رشته مهندسی هوافضا

کسانی که از رشته مهندسی هوافضا فارغ التحصیل می‌شوند می‌توانند در صنعت طراحی و تولید هواپیما ، موشک ها و سیستم های دفاعی ماهواره‌ها و این فضاپیماها مشغول کار شوند و در جاهایی که از وسایل پرنده استفاده می کنند، با سمت کارشناس تحقیق در عملیات و تعمیر و نگهداری کار کنند. همچنین می توانند در فرودگاه ها در قسمت تعمیر و نگهداری هواپیما و در صنایع دفاع روی طراحی موشک و جنگ افزارها یا به طور کلی تر روی آیرودینامیک خودروها، سازه های خودروسازی و تولید توربین های بخار برای تولید برق کار کنند.

کدام دانشگاه ها رشته مهندسی هوافضا دارند؟

دانشگاه های صنعتی

شریف – تهران امیرکبیر – تهران خواجه نصیرالدین طوسی – تهران امیرکبیر – تهران – پردیس خودگردان فردوسی – مشهد ارومیه مرکز آموزش عالی فنی و مهندسی بویین زهرا شریف – تهران (محل تحصیل کیش) – پردیس خودگردان.

مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته مهندسی هوافضا چه هستند؟

برای شناخت بهتر این رشته، آشنایی با دروس دانشگاهی آن ضروری است. مهم‌ترین دروس عبارتند از:

• مکانیک سیالات
• ترمودینامیک
• آیرودینامیک
• دینامیک پرواز
• سازه‌های هوافضا
• طراحی هواپیما
• موتورهای جت و راکتی
• کنترل سیستم‌های پروازی

واحد های درسی رشته مهندسی هوافضا

• تعداد کل واحدهای درسی: 140 واحد
• دروس عمومی: 22 واحد
• دروس پایه: 29 واحد
• دروس تخصصی: 71 واحد
• دروس اختیاری: 18 واحد

بیشتر بخوانید: رشته مهندسی مکانیک 

نظر دانشجوی رشته مهندسی هوافضا

سید مهدی قدسی، دانشجوی رشته مهندسی هوافضا دانشگاه صنعتی امیرکبیر

مهندسی هوافضا (Aerospace) یکی از رشته های نوظهور مهندسی در دانشگاه ها می باشد. این رشته به بررسی حرکت اجسام پرنده از قبیل انواع هواپیماها نظیر هواپیماهای سبک دو نفره تا هواپیماهای مسافربری و جنگنده و سایر وسایل پرنده نظیر گلایدر ، بالگرد، پهپاد، موشک، ماهواره، ماهواره بر و فضاپیما می پردازد. علاوه بر این یک مهندس هوافضا توانایی کار در موضوعات وابسته نظیر طراحی خودروهای کم مصرف، تجهیزات خاص نفت و گاز، سیستم های تهویه متبوع بهینه شده، طراحی آیرودینامیکی برج ها و سیستم های تولید توان نیروگاهی را دارا است.

در ایران، رشته مهندسی هوافضا در سال ۱۳۶۶ در دانشگاه‌های شریف و امیرکبیر شروع به فعالیت نموده و در سایر دانشگاه‌ها نیز به تدریج فعال گردید. به دلیل این که رشته مهندسی هوافضا نو ظهور است اکثر منابع آن به زبان انگلیسی است و تسلط بر زبان انگلیسی در موفقیت در این رشته اهمیت دارد. البته اگر در زبان انگلیسی مهارت کافی ندارید، این رشته را از سبد انتخاب رشته خود کنار نگذارید. زیرا در سال اول دانشگاه شما باید درس های عمومی را بگذرانید و فرصت کافی برای یادگیری زبان انگلیسی را دارید.

حوزه‌های کاری مهندسان هوافضا

1. صنایع هواپیماسازی و بالگردسازی: طراحی، تولید و نگهداری هواپیماها و بالگردها، تحلیل آیرودینامیک و سازه‌ها.
2. سازمان‌های فضایی و ماهواره‌ای: مهندسان هوافضا در طراحی و پرتاب ماهواره‌ها، کنترل مدار و مدیریت مأموریت‌ها فعالیت می‌کنند.
3. مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌ها: توسعه فناوری‌های نوین هوافضا و تحقیقات کاربردی در آزمایشگاه‌های تخصصی.
4. شرکت‌های مهندسی و مشاوره صنعتی: ارائه خدمات مشاوره فنی در طراحی سازه‌های پروازی و سیستم‌های پیشرانش.

وظایف مهندس هوافضا

هر مهندس هوافضا وظایف متنوعی دارد که بسته به گرایش های رشته هوافضا و محل کار متفاوت است:

• طراحی و تحلیل سازه‌های هوافضایی
• شبیه‌سازی و تحلیل حرکت پروازی وسایل پرنده
• طراحی و توسعه موتورهای جت و راکتی
• انجام آزمایش‌های تونل باد و تحلیل داده‌ه
• طراحی سیستم‌های کنترل پرواز و ربات‌های فضایی
• تحقیق و توسعه فناوری‌های نوین

توانایی های لازم برای رشته مهندسی هوافضا

کسی که در رشته مهندسی هوافضا تحصیل می‌کند باید شخصی منظم و دارای برنامه ریزی باشد. زیرا مطالبی که به این افراد ارائه می‌شود زیاد است و مطالعه کردن آن ها بدون برنامه‌ریزی دقیق و منسجم ممکن نخواهد بود. این افراد باید پایه ریاضی و فیزیک و شیمی قوی داشته باشند و همچنین درس زبان انگلیسی آن ها نیز باید قوی باشد.

چون بیشتر درس‌های این رشته به زبان انگلیسی وابسته است. دانشجوی رشته مهندسی هوافضا باید آمادگی کار در کارخانجات را داشته باشد، چون این رشته یک رشته فنی است و بیشتر کسانی که وارد رشته‌های فنی می‌شوند، باید آمادگی کار در کارخانجات را داشته باشند و باید قوی باشند و پشتکار داشته باشند.

رشته مهندسی هوافضا مناسب چه کسانی است؟

بسیاری از دانش‌آموزان از خود می‌پرسند: «آیا من برای رشته هوافضا مناسب هستم؟». در پاسخ باید گفت که این رشته برای افرادی مناسب است که ویژگی‌های زیر را داشته باشند:

• علاقه‌مند به ریاضی و فیزیک.
• توانایی حل مسائل پیچیده.
• ذهن خلاق و نوآور.
• علاقه به فناوری‌های نوین و صنعت هواپیما و فضا.
• صبر و پشتکار برای تحقیق و پژوهش.

اگر شما چنین ویژگی‌هایی دارید، می‌توانید با مشاوره درست مسیر علمی خود را به‌خوبی انتخاب کنید. بهره‌گیری از تجربه بهترین مشاور تحصیلی در تهران می‌تواند به شما در انتخاب رشته کنکور و آینده تحصیلی کمک بزرگی کند.

بازار کار رشته هوافضا در ایران

مهندسین هوا فضا می توانند در صنایع و مؤسسات تحقیقاتی هواپیمایی، موشکی و ماهواره فعالیت کنند. همچنین در کلیه مؤسسات و سازمان هایی که به نحوی از وسایل پرنده استفاده می کنند، به عنوان کارشناس تحقیق در عملیات و تعمیر و نگهداری فعالیت نمایند.

از سوی دیگر چون سازه اتومبیل و کشتی مشترکات زیادی با سازه یک هواپیما دارد و توربین های گاز یک نیروگاه یا ایستگاه پمپ گاز همانند یک موتور جت تحلیل و طراحی می گردد، یک مهندس هوا فضا علاوه بر شرکت های هوایی در نیروگاه ها، صنایع نفت و گاز و صنایع خوردو سازی فرصت های شغلی خوبی دارد.

علاوه بر ساخت هواپیما فارغ التحصیلان این رشته می توانند در فرودگاه ها در قسمت تعمیر و نگهداری هواپیما و همچنین در صنایع دفاع روی طراحی موشک و جنگ افزار ها فعالیت کنند یا می توانند روی آئرودینامیک خودرو ها، سازه های خودرو سازی و تولید توربین های بخار برای تولید برق کار کنند.

مهندسان هوافضا طراحی، تجزیه و تحلیل، آزمایش، عیب یابی و توسعه فناوری پیشرفته در سیستم های دفاعی، فضاپیما و هواپیمایی. آن ها استانداردهای مربوط به فرآیندهای کنترل کیفیت و طراحی را تدوین می کنند، موضوعاتی را برای محصولاتی که به درستی کار نمی کنند، شناسایی می کنند و راه حل هایی برای رفع این مشکلات پیدا کنند. آنها می توانند در زمینه طراحی انواع مختلف محصولات هوافضا مانند هواپیما و هلیکوپترهای تجاری و نظامی، هواپیماهای بدون سرنشین یا خودکار، فضاپیما از جمله وسایل نقلیه پرتاب و ماهواره و موشك های نظامی و موشك تخصص یابند.

میزان درآمد این افراد ارتباط زیادی با سطح تحصیلات، سابقه شغلی، تخصص و مهارت کاری، خصوصی یا دولتی بودن سازمان دارد. درآمد مشاغل این حوزه بسیار بالا و خوب است. میانگین حقوق ماهانه این افراد 36 میلیون تومان است.

مهم‌ ترین حوزه‌های کاری مهندسان هوافضا عبارتند از:

• صنایع هواپیماسازی و بالگردسازی.
• سازمان‌های فضایی و ماهواره‌ای
• مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی.
• شرکت‌های مهندسی و مشاوره در حوزه انرژی و پیشرانش.
• همکاری با سازمان‌های دفاعی و نظامی.

در سطح بین‌المللی، بازار کار رشته هوافضا بسیار گسترده‌تر است. شرکت‌های بزرگی مانند بوئینگ، ایرباس، اسپیس‌ ایکس و ناسا از مهم‌ ترین مقصدهای شغلی برای فارغ‌التحصیلان این رشته محسوب می‌شوند.

 آینده رشته هوافضا

آینده رشته هوا فضا در ایران و جهان روشن است. چند دلیل برای این ادعا وجود دارد:

1. گسترش صنعت هواپیماسازی: با رشد ناوگان هوایی و نیاز به تعمیر و نگهداری هواپیماها، مهندسان هوافضا نقش کلیدی دارند
2. توسعه فناوری فضایی: ماهواره‌ها، ایستگاه‌های فضایی و مأموریت‌های بین‌المللی نیازمند متخصصان هوافضا هستند.
3. صنعت پهپاد و UAV: استفاده از پهپاد در کشاورزی، صنایع دفاعی و حمل و نقل افزایش یافته و فرصت‌های شغلی ایجاد کرده است.
4. نوآوری‌های علمی و فناوری: کاربرد هوش مصنوعی، رباتیک و شبیه‌سازی‌های پیشرفته، آینده شغلی هوافضا را جذاب‌تر می‌کند.

بازار کار و آینده شغلی هوافضا خارج از ایران:

کانادا

تحصیل در رشته هوافضا در کانادا کانادا نیز با داشتن دانشگاه های معتبر و بازار کار مناسب، از بهترین گزینه ها برای مهاجرت تحصیلی در رشته های مختلف به حساب می آید. شرایط تحصیل در رشته هوافضا در کانادا نیز به همین صورت است. اما متاسفانه به علت بالا بودن هزینه های تحصیل در رشته هوافضا در کانادا و هزینه های زندگی دانشجویی در این کشور پیشرفته، بسیاری از دانشجویان ایرانی شانس ورود به دانشگاه های این کشور را پیدا نمی کنند. اما باید توجه داشت که طیف وسیعی از بورسیه و فاندهای تحصیلی همه ساله به دانشجویان دانشگاه های این کشور تعلق می گیرد که دانشجویان ایرانی ممتاز نیز در سال های اخیر، به آن ها دست پیدا کرده اند.

20 مورد از بهترین دانشگاه های این کشور که ارائه دهنده دوره های تحصیل در رشته هوافضا در کانادا هستند، در زمینه تخصصی هوافضا در رنکینگ تخصصی موسسه کیو اس در سال 2021 حائز رتبه های زیر 300 دنیا شده اند و نام آنان به شرح ذیل است: دانشگاه مک گیل (رتبه 34)، دانشگاه تورنتو (رتبه 42) و دانشگاه بریتیش کلمبیا (رتبه 55).

چین

تحصیل رشته مهندسی هوافضا در چین کشور چین نیز به علت بالا بودن سطح علمی و رتبه عالی دانشگاه ها می تواند یکی دیگر از گزینه های انتخاب بهترین کشور برای تحصیل هوافضا به حساب آید. دانشجویان ایرانی مشتاق تحصیل در رشته هوافضا در خارج از کشور، برای اخذ ویزای دانشجویی از این کشور نیز مشکل خاصی نخواهند داشت و فقط می بایست شرایط ورود به این دوره ها را داشته باشند. به طور میانگین هزینه تحصیل هوافضا در چین در دانشگاه مختلف این کشور چیزی کمتر از 5000 دلار در سال است. 35 مورد از دانشگاه این کشور که ارائه دهنده دوره های تحصیل رشته مهندسی هوافضا در چین هستند، در رنکینگ دانشگاه های دنیا که توسط موسسه کیو اس برای رشته تخصصی هوافضا اعلام شده، جزو 300 دانشگاه برتر به حساب می آیند.

برترین این دانشگاه ها که دارای رتبه های زیر 100 هستند، عبارتند از: دانشگاه چینهوا (رتبه 11)، دانشگاه جیائوتونگ شانگهای (رتبه 19)، دانشگاه پکینگ (رتبه 24)، دانشگاه ژجیانگ (رتبه 35)، دانشگاه شیان جیائوتونگ (رتبه 42)، دانشگاه علوم و فناوری هواژونگ (رتبه 58)، دانشگاه فودان (رتبه 65)، دانشگاه بیهانگ (رتبه 68) و موسسه فناوری هاربین (رتبه 77).

آمریکا

آمریکا با داشتن دانشگاه های فوق العاده معتبر که در اکثر رشته ها از جمله هوافضا، رتبه های عالی را در رنکینگ های بین المللی از آن خود می کنند و صنایع برجسته در زمینه هوافضا، یکی از بهترین گزینه ها برای مهاجرت تحصیلی در رشته هوافضا محسوب می ‌شود. 91 مورد از دانشگاه‌ های این کشور از رتبه های فاخری در رنکینگ های معتبر بین المللی همچون کیو اس در زمینه تخصصی هوافضا برخوردارند و نام آن ها در میان 300 دانشگاه برتر این رشته در دنیا در سال 2021 دیده می شود. اما مانند سایر کشورهای انگلیسی ‌زبان، هزینه تحصیل در رشته هوافضا در آمریکا نیز بالاست که البته در برخی از دانشگاه‌ های این کشور بیشتر و در برخی کمتر است. همچنین هزینه زندگی در آمریکا نیز بالا بوده و به طور میانگین چیزی حدود ۱۱ هزار دلار در سال برای هر دانشجو می باشد که البته بسته به شهر محل زندگی و تحصیل و همچنین سبک زندگی دانشجو، این رقم می تواند متفاوت باشد.

بهترین دانشگاه های ارائه دهنده دوره های تحصیل در رشته هوافضا در آمریکا هستند عبارتند از: دانشگاه ام آی تی (رتبه 1)، دانشگاه استنفورد (رتبه 2)، دانشگاه هاروارد (رتبه 4)، دانشگاه برکلی کالیفرنیا (رتبه 6)، دانشگاه آن آربور میشیگان (رتبه 12)، موسسه فناوری جورجیا (رتبه 14) موسسه فناوری کالیفرنیا معروف به کلتک در پاسادنا (رتبه 17) و دانشگاه پردو (رتبه 20).

سوالات متداول

1. آیا رشته مهندسی هوافضا با رشته هوانوردی یکسان است؟

خیر. هوانوردی بیشتر بر آموزش خلبانی تمرکز دارد، در حالی که مهندسی هوافضا به طراحی، تحلیل و ساخت وسایل پرنده می‌پردازد.

2. آیا امکان ادامه تحصیل رشته هوافضا از تجربی وجود دارد؟

به طور معمول این رشته مخصوص دانش‌آموزان ریاضی است، اما در برخی شرایط خاص و تغییر رشته ممکن است دانش‌آموزان تجربی هم وارد شوند.

3. آیا رشته مهندسی هوافضا بدون کنکور دانشجو قبول می‌کند؟

خیر. پذیرش در این رشته معمولاً از طریق کنکور سراسری انجام می‌شود.

منبع: payscale

برای رزرو و ثبت نام جلسات مشاوره تحصیلی بارسا
( مشاوره تحصیلی تلفنی و حضوری ) با شماره ۲۲۶۷۷۹۱۷-۰۲۱ تماس بگیرید.
یا عدد 66 را به سامانه ۳۰۰۰۹۰۹۰۳۰ ارسال کنید.