نقش هرم یادگیری در بهبود مطالعه و افزایش بازدهی دانش‌ آموزان

فهرست مقاله

• تعریف هرم یادگیری
• تاریخچه هرم یادگیری ادگار دیل
• تاثیر هرم یادگیری در مطالعه دانش ‌آموزان
• اجزای هرم یادگیری ادگار دیل
• چند نکته برای استفاده‌ی بهینه‌ ی آموزش‌ دهندگان از هرم یادگیری
• تاثیر سخنرانی در هرم یادگیری
• اثر مطالعه در هرم یادگیری

یکی از مهم ‌ترین چالش‌ های معلمان فرآیند یادگیری دانش آموزان حفظ اطلاعات و افزایش ساعت مطالعه است. استفاده از هرم یادگیری و نحوه به‌ کارگیری آن می ‌تواند مسیر یادگیری را برای دانش ‌آموزان ساده ‌تر و مؤثر تر کند. این مدل آموزشی که به آن هرم حافظه یا مخروط یادگیری هم گفته می ‌شود، میزان تأثیرگذاری روش‌های مختلف آموزش بر یادگیری را نشان می‌ دهد و به معلمان و دانش ‌آموزان کمک می‌ کند تا زمان و انرژی خود را به شکل بهینه مدیریت کنند.

آشنایی با هرم یادگیری به دانش ‌آموزان کمک می ‌کند تا بدانند کدام روش‌های مطالعه و آموزش، بیشترین اثر را بر تثبیت اطلاعات دارند و چگونه می‌ توانند تمرکز و حافظه خود را تقویت کنند. مدارس حرفه ‌ای مانند دبیرستان دوره اول دخترانه از این مدل برای بهبود کیفیت یادگیری استفاده می ‌کنند و مشاوران تحصیلی نیز با استفاده از آن، برنامه ‌ریزی مطالعه شخصی ‌سازی ‌شده ارائه می‌ دهند.

تعریف هرم یادگیری

نمودار یادگیری یک نمودار آموزشی است که نشان می ‌دهد دانش‌ آموزان چطور از روش‌های مختلف آموزش اطلاعات را دریافت و حفظ می ‌کنند. این هرم به شکل مخروطی طراحی شده است: نوک هرم نشان ‌دهنده فعالیت‌ های غیرفعال و پایه هرم، فعالیت‌ های عملی و یادگیری فعال است. هرچه به سمت نوک هرم برویم، میزان یادگیری و حافظه کاهش می ‌یابد و هرچه به پایه نزدیک شویم، یادگیری فعال و تثبیت اطلاعات افزایش پیدا می‌ کند.

دانش‌ آموزانی که از مخروط یادگیری آگاه هستند، زمان خود را بیشتر روی فعالیت ‌های عملی، بحث ‌های گروهی و حل تمرین ‌های کاربردی صرف می ‌کنند و کمتر انرژی خود را روی روش ‌های منفعل مانند گوش دادن صرف می ‌کنند. این تفاوت ساده، می‌ تواند تأثیر زیادی بر موفقیت تحصیلی آن‌ها داشته باشد.

تاریخچه هرم یادگیری ادگار دیل

هرم یادگیری ادگار دیل برای اولین بار در دهه ۱۹۶۰ معرفی شد. ادگار دیل، محقق آمریکایی، با بررسی روش‌های مختلف آموزش و میزان ماندگاری اطلاعات در ذهن دانش‌ آموزان، این نمودار را طراحی کرد. او نشان داد که یادگیری فعال، مانند انجام تمرین‌ها و مشارکت در پروژه‌ها، باعث تثبیت طولانی‌ مدت اطلاعات می ‌شود و در مقابل، یادگیری منفعل مانند گوش دادن به سخنرانی، حافظه کوتاه ‌مدت را تقویت می‌ کند.

از آن زمان تاکنون، معلمان و مشاوران تحصیلی در مدارس مختلف، از این مدل برای طراحی کلاس‌ ها، برنامه ‌ریزی مطالعه و افزایش انگیزه دانش ‌آموزان استفاده کرده‌اند. حتی مشاوره‌ های تخصصی مانند مشاوره تحصیلی، نحوه استفاده از هرم یادگیری را به دانش ‌آموزان آموزش می ‌دهند تا یادگیری آن‌ها مؤثرتر شود.

تاثیر هرم یادگیری در مطالعه دانش ‌آموزان

استفاده از هرم آموزشی می ‌تواند تأثیر بسیار زیادی در کیفیت مطالعه دانش‌ آموزان داشته باشد. وقتی دانش ‌آموزان بدانند که فعالیت‌های عملی و یادگیری فعال بیشترین ماندگاری را دارند، می‌ توانند زمان مطالعه خود را بهینه کنند و بیشتر روی روش‌های مؤثر تمرکز کنند. تحقیقات نشان داده‌اند که یادگیری فعال باعث افزایش حافظه بلند مدت و کاهش فراموشی می‌ شود.

علاوه بر این، توجه به نمودار یادگیری در برنامه‌ ریزی درسی به دانش ‌آموزان کمک می ‌کند تا ترکیبی از مطالعه فردی، مطالعه گروهی و یادگیری عملی داشته باشند. این رویکرد نه تنها مطالب را بهتر تثبیت می ‌کند، بلکه مهارت ‌های حل مسئله تفکر انتقادی و خلاقیت دانش ‌آموزان را نیز تقویت می‌ کند.

اجزای هرم یادگیری ادگار دیل

هرم یادگیری ادگار دیل از چند سطح مختلف تشکیل شده است که هر کدام تأثیر متفاوتی بر حافظه و یادگیری دارند:

• گوش دادن به سخنرانی‌ها: کمترین میزان تثبیت اطلاعات
• خواندن مطالب: افزایش اندک در یادگیری نسبت به گوش دادن
• دیدن تصاویر و فیلم‌های آموزشی: یادگیری بهتر نسبت به روش ‌های غیرفعال
• نمایش و بحث گروهی: یادگیری فعال و تثبیت بیشتر
• تمرین عملی و شبیه ‌سازی: بالاترین میزان یادگیری
• آموزش به دیگران: موثرترین روش برای تثبیت طولانی‌ مدت

دانش ‌آموزان و معلمان می ‌توانند با شناخت این سطوح و تمرکز روی فعالیت‌های پایه هرم، یادگیری خود را به شکل مؤثرتری مدیریت کنند.

چند نکته برای استفاده‌ی بهینه‌ ی آموزش‌ دهندگان از هرم یادگیری

 چند نکته مهم برای بهره‌ برداری بهتر از هرم آموزشی:

• ترکیب روش‌های فعال و غیرفعال در کلاس
• ارائه تمرین‌های عملی و پروژه‌ای متناسب با موضوع درس
• استفاده از فیلم، تصویر و نمودار برای افزایش جذابیت یادگیری
• تشویق دانش‌ آموزان به آموزش مطالب به یکدیگر

این روش‌ها کمک می ‌کند دانش ‌آموزان تجربه واقعی مخروط یادگیری را داشته باشند و مطالب را بهتر در ذهن خود تثبیت کنند. همچنین مشاوره‌های تخصصی مانند مشاوره تحصیلی خصوصی می ‌توانند آموزش‌ های عملی و روش‌های مطالعه فعال را به دانش ‌آموزان ارائه دهند تا اثرگذاری هرم یادگیری افزایش یابد.

تاثیر سخنرانی در هرم یادگیری

هرم یادگیری نشان می دهد که سخنرانی کم اثرترین روش یادگیری و حفظ اطلاعات است. سخنرانی یادگیری غیر فعال است. شما راحت نشسته اید و به اطلاعاتی که توسط معلم یا استاد لقمه شده در دهان شما گذاشته می شود گوش می دهید. تلاش برای بدست آوردن اطلاعات و درک آن ها فقط از طریق سخنرانی تاثیرگذار نیست. سخنرانی ها زمانی تاثیرگذار هستند که دانش آموزان به طور فعال در بحث های کلاسی شرکت کنند و یادداشت برداری کنند.

اثر مطالعه در هرم یادگیری

مطالعه در حالی که موثرتر از سخنرانی است، اما از دید هرم یادگیری هنوز یکی از کم اثر ترین روش ها برای حفظ کردن دروس و کسب اطلاعات است. با توجه به هرم یادگیری ، اگر شما دارای سبک یادگیری دیداری هستید، خواندن کتاب درسی می تواند برای شما تاثیر بیشتری نسبت به دیگر دانش آموزانی که یادگیری دیداری ندارند داشته باشد.

با این وجود خواندن کتاب های درسی جزء روش های الزامی در مطالعه است. راه ها و روش های مختلفی برای خواندن کتاب های درسی وجود دارد که می تواند قابلیت شما را در حفظ و یاد آوری مطالب بیشتر کنند. یکی از اصولی ترین این راه ها روش SQ3R است که برای یادگیری آن می توانید مقاله روش SQ3R را مطالعه کنید.

• اثر دیداری و شنیداری

هرم یادگیری نشان می دهد که روش یادگیری دیداری و شنیداری فقط ۲۰ درصد از حفظ اطلاعات آموخته شده را شامل می شود. روش یادگیری دیداری و شنیداری انواع مختلفی را در بر می گیرد که شامل استفاده از ابزارهای آموزشی مانند: فیلم ها، پادکست ها، عکس ها و نمودارها می شود. با این حال از آن جا که رسانه و فن آوری رایانه همچنان در حال پیشرفت هستند، اَشکال جدید آموزش دیداری و شنیداری به سمت تاثیرگذاری موثر و حفظ بهتر اطلاعات پیش می رود. اثرگذاری سبک یادگیری دیداری و شنیداری زمانی پیشرفت می کند که با دیگر روش های مطالعه و یادگیری ترکیب شود.

• تصویرسازی

در ساختار هرم یادگیری تصویر سازی اولین مورد از هفت روش مطالعه است که شامل یادگیری فعال است. تصویر سازی می خواهد که دانش آموزان ابهام و تصورات غلط کمتری نسبت به روش های مطالعه منفعل داشته باشند و بتوانند مطالب درسی را بهتر حفظ کنند. تصویرسازی می تواند یک روش بسیار موثر باشد. مخصوصا زمانی که اطلاعات مبهم و یا گیج کننده هستند. تصویرسازی معمولا از طریق معلم یا استاد برای دانش آموزان ارائه می شود.

• بحث گروهی

بحث گروهی نوعی همکاری در یادگیری است. همچنین یک روش مطالعه فعال است که می تواند منجر به حفظ بیشتر اطلاعات شود و باعث پیشرفت تحصیلی بیشتر دانش آموزان نیز می شود. بر خلاف رویکردهای رقابتی و فردگرایانه برای یادگیری و مطالعه، بحث گروهی نوعی همکاری در یادگیری است که به تعامل دانش آموزان با یکدیگر متکی است. بحث گروهی برای تحریک تفکر دانش آموزان و افزایش مشارکت و تعامل آن ها در نظر گرفته شده است. بحث گروهی می تواند در یک کلاس درس و یا با تشکیل یک گروه مطالعاتی انجام شود.

• تمرین عملی

تمرین عملی یکی از انواع یادگیری اکتشافی است که یکی از تاثیر گذارترین روش های مطالعه در هرم یادگیری است. این روش مطالعه دانش آموزان را تشویق می کند که مطالبی که یاد می گیرند را عملی کنند، در نتیجه یادگیری دانش آموز عمیق تر می شود و اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت انتقال پیدا می کنند. تمرین عملی موارد مطالعه را انفرادی تر می کند و در نتیجه مباحث درسی مفهوم بیشتری برای دانش آموز پیدا می کند. همچنین تمرین عملی منجر به درک عمیق تر، حفظ بهتر و یاد آوری بیشتر مسائل می شود.

درباره انواع روش کار حافظه بیشتر بخوانید: حافظه چیست | انواع حافظه

• آموزش به دیگران

تاثیرگذارترین روش در هرم یادگیری آموزش به دیگران می باشد. اگر شما به طور صحیح و دقیق مطلبی را به دیگران آموزش دهید، می توانید تسلط بسیار خوبی بر مفاهیم داشته باشید. همچنین در حفظ و یادآوری مطالب درسی و غیردرسی نسبت به دیگر افراد برتری خواهید داشت. بر اساس هرم یادگیری ، دانش آموزان قادر هستند ۹۰ درصد از مطالبی که به دیگران آموزش می دهند را حفظ کنند. رایج ترین روش آموزش به دیگران، تدریس به همسالان است.

همچنین بهترین مکان برای آموزش به دیگران در گروه های مطالعاتی است. یکی از اصلی ترین فعالیت هایی که باید در یک گروه مطالعه با همسالان وجود داشته باشد این است که هر یک از اعضای گروه فرصتی داشته باشد تا به سایر اعضای گروه مسائل مورد مطالعه خود را آموزش دهد. روش مطالعه خود را تغییر دهید و تمرکز خود را روی روش ها و سبک های یادگیری بگذارید تا بهترین بازدهی را برای شما داشته باشد. برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله تاثیر شخصیت بر روش مطالعه را که در موسسه آموزشی بارسا تهیه شده مطالعه کنید.

سخن پایانی

استفاده از هرم یادگیری و آگاهی از هرم حافظه می ‌تواند تأثیر بسیار زیادی در مطالعه دانش‌ آموزان داشته باشد. وقتی دانش ‌آموزان با این مدل و روش‌های یادگیری فعال آشنا شوند، می ‌توانند زمان خود را بهینه کنند، مهارت‌های ذهنی و حافظه ‌ای خود را تقویت نمایند و با اعتماد به‌ نفس بالاتر به مطالعه و امتحان بپردازند مدارس حرفه ای مانند دبیرستان دخترانه دوره دوم می توانند مسیر استفاده بهینه از هرم یادگیری را برای دانش آموزان هموار کنند .

سوالات متداول

1.چرا باید استفاده از هرم یادگیری را بیاموزیم؟

برای افزایش یادگیری فعال، حفظ طولانی ‌مدت اطلاعات و بهره ‌وری بیشتر از زمان مطالعه.

2.اجزای هرم یادگیری ادگار دیل چیست؟

گوش دادن، خواندن، دیدن تصاویر و فیلم، نمایش و بحث گروهی، تمرین عملی و آموزش به دیگران.

3.برای آموزش بهتر بر مبنای هرم یادگیری، چه پیشنهادی برای کلاس درس می ‌توان در نظر گرفت؟

ترکیب فعالیت‌های عملی، پروژه‌های گروهی، استفاده از تصویر و نمودار و تشویق دانش‌آموزان به آموزش همکلاسیها.

ممنونم که تا انتهای این مقاله همراه ما بودید برای رزرو و ثبت نام جلسات مشاوره تحصیلی بارسا
( مشاوره تحصیلی تلفنی و حضوری ) با شماره ۲۲۶۷۷۹۱۷-۰۲۱ تماس بگیرید
یا عدد ۶۶ را به سامانه ۳۰۰۰۹۰۹۰۳۰ ارسال کنید.