استراتژی‌هایی برای رهبرانی که می‌خواهند پنهان‌کاری دانش را در محیط کار کاهش دهند

منتشر شده در ۴ نوامبر ۲۰۲۴ | بازبینی‌شده توسط دوون فری

نکات کلیدی

• پنهان‌کاری دانش می‌تواند منجر به ایجاد فرهنگ سمی در محیط کار شود و همکاری را تضعیف کند.
• بی‌اعتمادی، کمبود تعهد، ویژگی‌های فردی کارکنان و فرهنگ رقابتی، از دلایل اصلی این رفتار هستند.
• رهبران باید با ایجاد اعتماد، تقویت تعهد و ترویج فرهنگ همکاری، این رفتار را کاهش دهند.
• رهبری اخلاقی و درک ویژگی‌های فردی کارکنان می‌تواند به اشتراک‌گذاری دانش کمک کند.

این مقاله به‌طور مشترک توسط جیانگ هوانگ و تونی نگوین، هر دو دارای دکترای علوم، نوشته شده است.

اهمیت اشتراک‌گذاری دانش

در اقتصاد مبتنی بر دانش امروز، اشتراک‌گذاری اطلاعات برای موفقیت سازمانی حیاتی است. بااین‌حال، در بسیاری از محیط‌های کاری، کارکنان تمایل دارند اطلاعات را عمداً از دیگران پنهان کنند. این رفتار که به “پنهان‌کاری دانش” شناخته می‌شود، نه‌تنها همکاری را محدود می‌کند، بلکه می‌تواند خلاقیت و بهره‌وری را نیز مختل کند.

پنهان‌کاری دانش می‌تواند منجر به اتلاف منابع، تلاش‌های تکراری و از دست رفتن فرصت‌ها شود. در بلندمدت، این رفتار می‌تواند با کاهش روحیه کارکنان و افزایش نرخ ترک شغل، فرهنگی مضر ایجاد کند. درک دلایل این رفتار و یافتن راه‌حل‌هایی برای مقابله با آن از سوی رهبران، برای ایجاد یک محیط کاری سالم و مولد ضروری است.

پنهان‌کاری دانش چیست؟

پنهان‌کاری دانش به تلاش عمدی برای مخفی کردن اطلاعات درخواستی دیگران اشاره دارد (Connelly et al., 2012). این رفتار معمولاً به سه شکل ظاهر می‌شود:

خود را بی‌خبر نشان دادن

کارکنان وانمود می‌کنند که از موضوع موردنظر آگاهی ندارند. برای مثال، فردی ممکن است ادعا کند که نمی‌داند چگونه به یک گزارش مهم دسترسی پیدا کند، درحالی‌که این اطلاعات را در اختیار دارد.

پنهان‌کاری گریزگونه

کارکنان اطلاعات گمراه‌کننده ارائه داده یا وعده‌هایی می‌دهند که قصد عمل به آن‌ها را ندارند. برای مثال، یک مدیر ممکن است ادعا کند که بازخورد مشتریان را در آینده ارائه خواهد کرد، اما عمداً این کار را انجام ندهد.

پنهان‌کاری توجیه‌شده

در این حالت، کارکنان به بهانه‌هایی مانند حفظ محرمانگی یا منافع دیگران، از اشتراک‌گذاری اطلاعات خودداری می‌کنند. برای نمونه، ممکن است کارمندی از به اشتراک گذاشتن یک استراتژی بازاریابی موفق اجتناب کند، حتی اگر این اقدام برای تیم مفید باشد.

این رفتارها اغلب ریشه در روابط و دینامیک‌های پیچیده درون سازمانی دارند و به سادگی به ویژگی‌های فردی محدود نمی‌شوند.

دلایل پنهان‌کاری دانش

1.بی‌اعتمادی

یکی از عوامل کلیدی در پنهان‌کاری دانش، بی‌اعتمادی بین کارکنان است. اگر افراد احساس کنند که ایده‌هایشان ممکن است سرقت یا مورد سوءاستفاده قرار گیرد، تمایل کمتری به اشتراک‌گذاری خواهند داشت.

2.کمبود تعهد سازمانی

کارمندانی که تعهد کمتری به سازمان دارند، معمولاً منافع فردی را به اهداف جمعی ترجیح می‌دهند. این موضوع می‌تواند منجر به رفتارهایی شود که در آن افراد اطلاعات مفید را تنها برای خود نگه می‌دارند.

3.ویژگی‌های شخصیتی کارکنان

برخی ویژگی‌های شخصیتی مانند خودبزرگ‌بینی یا اعتمادبه‌نفس پایین می‌تواند محرک پنهان‌کاری دانش باشد. به‌عنوان مثال، کارکنانی که احساس می‌کنند دانششان بسیار ارزشمند است، ممکن است از اشتراک‌گذاری آن خودداری کنند.

4.فرهنگ رقابتی سازمانی

در محیط‌هایی که رقابت به جای همکاری تشویق می‌شود، کارکنان ممکن است اطلاعات را به‌منظور حفظ برتری خود پنهان کنند.

استراتژی‌های رهبران برای کاهش پنهان‌کاری دانش

1.ایجاد اعتماد

رهبران باید با شفافیت، قابلیت اطمینان و نشان دادن توجه واقعی به رفاه کارکنان، اعتماد را در تیم‌های خود تقویت کنند. این اقدامات محیطی امن برای اشتراک‌گذاری اطلاعات فراهم می‌کند.

2.ترویج رهبری اخلاقی

رهبری اخلاقی، الگویی برای رفتار شفاف و اخلاق‌مدار در سازمان است. رهبران باید این رفتارها را تشویق کرده و افرادی که در اشتراک‌گذاری دانش مشارکت می‌کنند، تشویق کنند.

3.تقویت تعهد سازمانی

رهبران می‌توانند با ایجاد فرصت‌های رشد حرفه‌ای و قدردانی از مشارکت‌های کارکنان، حس تعلق و تعهد را در میان آن‌ها افزایش دهند.

4.شناخت ویژگی‌های فردی کارکنان

رهبران باید ویژگی‌های کارکنان را شناسایی کرده و با ارائه حمایت‌های مناسب، آن‌ها را به اشتراک‌گذاری دانش ترغیب کنند.

5.ایجاد فرهنگ همکاری

فرهنگ‌هایی که بر همکاری تأکید دارند، احتمال پنهان‌کاری دانش را کاهش می‌دهند. رهبران باید ابزارها و پلتفرم‌هایی برای تسهیل اشتراک‌گذاری دانش ایجاد کنند و رفتارهای مشارکتی را تشویق کنند.

نتیجه‌گیری

پنهان‌کاری دانش یکی از چالش‌های اصلی برای سازمان‌هایی است که به دنبال بهره‌وری و نوآوری هستند. با شناسایی عوامل این رفتار و اجرای استراتژی‌های مناسب، رهبران می‌توانند محیطی ایجاد کنند که در آن اطلاعات به‌طور آزادانه به اشتراک گذاشته شود.

ایجاد اعتماد، ترویج رفتار اخلاقی و تقویت روابط میان‌فردی نقش کلیدی در کاهش پنهان‌کاری دانش دارد. در نهایت، این رویکرد نه تنها به بهره‌وری سازمان کمک می‌کند، بلکه محیطی تعاملی و مشارکتی را نیز برای کارکنان به ارمغان می‌آورد.