راهکار های موثر برای افزایش تمرکز و موفقیت در امتحانات

فهرست مقاله

• چرا تمرکز در امتحان از بین می ‌رود؟
• افزایش تمرکز در هنگام مطالعه در نوجوانان
• قبل از امتحان چه کارهایی برای افزایش تمرکز باید انجام دهیم؟
• در طول امتحان چگونه تمرکز خود را حفظ کنیم؟
• نقش خواب و تغذیه در افزایش تمرکز برای موفقیت در امتحان
• اشتباهات رایج دانش‌ آموزان که باعث کاهش تمرکز در امتحان می‌ شود
• تأثیر محیط امتحان در افزایش دقت و تمرکز
• کار های قبل آزمون برای افزایش تمرکز در دانش آموزان
• افزایش تمرکز دانش آموزان در جلسه امتحان

برای بسیاری از دانش ‌آموزان، حضور در جلسه امتحان همراه با استرس، اضطراب و حواس ‌پرتی است. اما واقعیت این است که افزایش تمرکز برای موفقیت در امتحان یک مهارت اکتسابی است؛ یعنی با دانستن چند راه کار برای یاد گیری و تغییر سبک زندگی، می ‌توان عملکرد ذهن را چند برابر کرد. دانش ‌آموزان همیشه می ‌پرسند چگونه دقت خود را بالا ببریم و چرا در خانه خوب درس می ‌خوانند اما در جلسه امتحان تمرکزشان از دست می ‌رود.

پاسخ این است که تمرکز یک مهارت ذهنی چند مرحله‌ ای است و از مطالعه قبل از امتحان تا نحوه نشستن سر آزمون تحت تأثیر عوامل مختلف قرار می‌ گیرد. این مقاله به‌ طور کامل به دلایل حواس ‌پرتی، روش‌ های افزایش دقت و تمرکز و تکنیک‌ های کاربردی در خانه و سر جلسه امتحان می‌ پردازد تا هیچ دانش ‌آموزی به خاطر استرس یا بی ‌برنامگی، نتیجه تلاش‌ هایش را از دست ندهد.

چرا تمرکز در امتحان از بین می ‌رود؟

دلایل از بین رفتن تمرکز در جلسه امتحان بسیار زیاد هستند، اما چند مورد از آن ها نقش مهم ‌تری دارند. اولین دلیل، اضطراب عملکرد است. بسیاری از دانش‌ آموزان با وجود مطالعه کافی، هنگام آزمون ذهنشان قفل می ‌شود. دلیل دوم، آشفتگی ذهنی ناشی از خواب نامناسب و تغذیه غلط یا مطالعه شب امتحانی است.

گاهی هم محیط امتحان عامل اصلی حواس ‌پرتی می ‌شود؛ سر و صدای کوچک، حرکات مراقب یا حتی صدای صفحه برگه دیگران کافی است تا ذهن از تمرکز خارج شود. همین اختلالات کوچک باعث کاهش تمرکز در امتحان می ‌شود و ذهن را از پردازش دقیق اطلاعات منع می کند.

دلیل دیگر،  برنامه‌ ریزی اشتباه است. وقتی اطلاعات در ذهن دسته ‌بندی نشده باشند، مغز نمی ‌تواند به‌ سرعت آن‌ها را بازیابی کند. دانش‌ آموزانی که روش مطالعه درستی ندارند معمولاً فکر می ‌کنند مشکلی در یادگیری دارند؛ در حالی که واقعیت این است که تمرکز آن‌ها قبل از امتحان کم شده است.

افزایش تمرکز در هنگام مطالعه در نوجوانان

بعضی از ما موقع مطالعه درگیر کلیات مهم نمی شیم و به جای توجه به مطالب اصلی، درگیر جزئیاتی میشیم که لزوما به فهم کاملمون کمک نمی کنه. تا حالا شده شروع کنی و از خودت تیترهای کتاب رو بپرسی؟ تا حالا شده حداقل چند دقیقه درباره ی سرفصل کتاب فکر کنی؟ برای فهم بهتر مطالب ما اول باید مفهوم کلی هر فصل و هر پاراگراف رو بدونیم و این کار باعث افزایش تسلط ما روی مطلبی که میخونیم میشه و این تسلط باعث افزایش تمرکز و دقت در آزمون میشه و حتی وقتی جزئیات و کلمه های عین کتاب رو به یاد نمیاریم بتونیم مفهوم رو با زبان خودمون منتقل کنیم. پس یکی از دلایلی که نتایج بدی تو آزمونا می گیریم، میتونه عدم تمرکز موقع مطالعه باشه. شما تو مقاله تمرکز هنگام مطالعه ، می تونید از روش های افزایش تمرکز هنگام درس خواندن مطلع بشید.

قبل از امتحان چه کارهایی برای افزایش تمرکز باید انجام دهیم؟

برای بالا بردن آمادگی ذهنی باید از شب امتحان شروع کرد. خواب کافی یکی از مهم‌ ترین معیارهای بالا بردن دقت و تمرکز است. مغز خسته نمی ‌تواند درک عمیقی از سؤال‌ها داشته باشد و دچار پرش ذهن می‌شود. بنابراین حداقل ۷ ساعت خواب برای دانش ‌آموز ضروری است.

دومین نکته، مرور مختصر دروس دسته ‌بندی ‌شده. مرور سنگین، مغز را تحت فشار قرار می ‌دهد. بهتر است روز قبل فقط مطالب مهم، خلاصه‌ها و نکات کلیدی خوانده شود.

سومین مرحله، انجام یک تست افزایش تمرکز است. انجام چنین تست‌ هایی قبل از شروع مطالعه به دانش‌ آموز کمک می ‌کند میزان تمرکز خود را بسنجد و متوجه شود در کدام بازه زمانی تمرکز بیشتری دارد. انجام این تست‌ها همچنین ذهن را گرم و آماده مطالعه می‌ کند.

در این مرحله نقش مدرسه نیز بسیار مهم است. مدارس حرفه‌ ای مانند ‌دبیرستان دوره اول دخترانه معمولاً محیطی فراهم می‌ کنند که دانش‌ آموز از روزمرگی، اضطراب و فشار بیش از حد دور بماند تا ذهن آمادگی بیشتری برای امتحان داشته باشد.

در طول امتحان چگونه تمرکز خود را حفظ کنیم؟

در جلسه امتحان، تمرکز مهم ‌ترین سرمایه شماست. اولین تکنیک، تنظیم تنفس است. هر زمان حس کردید حواستان پرت می‌ شود، یک دم عمیق ۴ ثانیه‌ای و بازدم ۴ ثانیه ‌ای انجام دهید. همین کار ساده می ‌تواند ذهن را ریست کند و به شما کمک کند بفهمید چگونه سرامتحان تمرکز کنیم.

روش مهم دیگر، خواندن آرام و کامل صورت سؤال است. بسیاری از اشتباهات رایج به دلیل عجله یا نخواندن دقیق است. وقتی سؤال درست خوانده شود، تمرکز افزایش می ‌یابد.

یکی دیگر از تکنیک‌های کاربردی، مدیریت زمان است. بهتر است برای هر بخش، زمان مشخصی تعیین کنید و اگر روی یک سؤال گیر کردید، بدون استرس سراغ سؤال بعدی بروید. این روش از فرسودگی ذهن جلوگیری می‌ کند و باعث افزایش تمرکز درامتحان می ‌شود.

نقش خواب و تغذیه در افزایش تمرکز برای موفقیت در امتحان

خواب کافی باعث تثبیت اطلاعات در حافظه می ‌شود. زمانی که کم‌ خواب هستید، مغز نمی‌ تواند اطلاعات را بازیابی کند و حتی ساده ‌ترین سؤال‌ ها برایتان سخت می‌ شود. تغذیه مناسب نیز به همان اندازه اهمیت دارد. صبح امتحان بهتر است غذاهای سبک اما مقوی مصرف شود مثل نان کامل، خرما، تخم‌ مرغ یا مغزها.

مواد غذایی قندی یا چرب باعث افت انرژی و کاهش دقت و تمرکز می ‌شوند. نوشیدن آب کافی نیز عملکرد شناختی را تقویت می‌ کند. دانش‌آموزانی که رژیم غذایی سالم دارند معمولاً نتیجه بهتری از امتحان می‌ گیرند، زیرا بدن و ذهن در بهترین حالت خود قرار دارد.

اشتباهات رایج دانش‌ آموزان که باعث کاهش تمرکز در امتحان می‌ شود

• مطالعه سنگین شب امتحان
• مقایسه خود با دیگران
• نگاه کردن به اطراف سر جلسه
• نگرانی درباره نتیجه قبل از تمام شدن امتحان
• خواندن سریع سؤال‌ها
• چک کردن وسواس‌ گونه پاسخ‌ ها

اصلاح همین اشتباهات ساده می ‌تواند به بالا بردن تمرکزکمک کند. در بسیاری از مواقع، مشکل یادگیری نیست؛ مشکل مدیریت ذهن و عادات غلط است که با راهنمایی یک مشاوره تحصیلی خصوصی می‌ توان آن را برطرف کرد

تأثیر محیط امتحان در افزایش دقت و تمرکز

محیط فیزیکی آزمون تأثیر مستقیم بر تمرکز دارد. نور کم یا صداهای کوچک می‌ تواند ذهن را از مسیر اصلی خارج کند. اگر امکان انتخاب صندلی دارید، جایی را انتخاب کنید که جلوی دید و رفت ‌وآمد دانش ‌آموزان نباشد. نشستن در مکانی آرام‌ تر باعث می ‌شود ذهن بهتر بتواند روی سؤال‌ها متمرکز شود. مدارس حرفه‌ای مانند ‌دبیرستان دخترانه دوره دوم معمولاً سالن‌های امتحان استاندارد دارند که کمترین عامل مزاحمت را ایجاد می‌ کند و تمرکز دانش ‌آموزان را افزایش می ‌دهد.

کار های قبل آزمون برای افزایش تمرکز در دانش آموزان

مسلما خواب کافی، غذای مناسب، نداشتن هر گونه حس منفی از جمله مشاجره و … باعث افزایش تمرکز و دقت ما در جلسه امتحان میشه. شما فکر کن وقتی که خوابت میاد چه قدر از زمان آزمونت میتونی استفاده کنی و به جز آزمون به چیز دیگه ای فکر نکنی؟ حتی وقتی به اندازه کافی غذا نخوردی چطور ممکنه روی امتحان متمرکز بشی.

البته ممکنه سر جلسه امتحان نیز به خاطر استرس، گرسنه بشید که باعث عدم تمرکز در جلسه امتحان میشه و ذهنتون رو درگیر می کنه، بنابراین توصیه میشه برای امتحان های طولانی، چند خوراکی کوچک و بدون سر و صدا رو با خودتون به جلسه ببرید تا مشکلی از این بابت براتون پیش نیاد. البته حواستون باشه که تعداد و مقدار این خوراکی ها زیاد نباشه که بخش زیادی از وقت امتحانتون صرف خوردن خوراکی ها بشه.

دوره کردن مطالب خط کشی شده ی خودتون میتونه خیلی کمک کننده باشه و بهتره زیاد از حد هم درگیر سوال هایی که یهو بچه ها براشون پیش میاد نشین. چون در اون لحظه بابت چیزهایی که ممکنه بپرسن و شما بلد نباشید، بیشتر دچار استرس میشید و باعث عدم تمرکز و دقت شما میشه. وقتی هم که برگه رو تحویل می گیرید نمیتونید روحیه تون رو حفظ کنید و مطالبی هم که بلدید ممکنه به درستی و کامل در برگه وارد نکنید. در حالی که همون سوالی که به ظاهر بلد نبودید شاید اگر سر فرصت و آروم در لحظه ی خود امتحان باهاش روبرو میشدید با یکمی فکر به یاد میاوردید. پس برای افزایش تمرکز در جلسه امتحان، بهتره که قبل امتحان از هر موقعیت استرس زایی دوری کنید.

افزایش تمرکز دانش آموزان در جلسه امتحان

برای افزایش دقت و تمرکزتون در جلسه امتحان، راه های مختلفی وجود داره که با رعایت کردن هر چه بیشتر اونا، میتونید نتیجه بهتری رو برای خودتون تضمین کنید.

• خود آگاهی و هوشیاری در جلسه امتحان

خیلی خودتون رو درگیر جای نشستن و اینکه من خیلی جای بدی دارم یا بغل دستیم فلانه یا مراقبم فلانه و در کل عوامل خارجی که بیرون از اراده شماست نکنید چونکه باعث عدم تمرکز شما در جلسه امتحان میشه و عملکردتون رو ضعیف میکنه. سعی کنید طرز برخوردتون با همه سوالا یکی باشه. یعنی اینکه اگه سوالی به ظاهر ساده به نظر اومد، به راحتی از روی اون سوال عبور نکنید و با دقت تمام مسئله رو بررسی کنید. اگر هم سوالی سخت به نظر اومد، نا امید نشید و سعی کنید اون مسئله رو از زوایای مختلف بررسی کنید.

به این مسئله باور داشته باشید که شما اگر درس رو مطالعه کرده اید، پس میتونید از پس هر سوالی بربیاید. نفس عمیق به افزایش خودآگاهی و آرامش شما در جلسه کمک خواهد کرد و این خود آگاهی باعث افزایش تمرکز و دقت شما میشه. همچنین ما خیلی راحت در زمان هایی که با خودمون صحبت میکنیم (self-talk) میتونیم با خودآگاهی ای که به دست میاریم از اشتباهات حین آزمون جلوگیری کنیم و کنترل ذهن و تمرکز خودمون رو به دست بگیریم.

• دقیق فهمیدن سوال

قبل از امتحان حتما از خودتون قول بگیرید که سوالات رو کامل بخونید. برای اینکه به همه جزئیات توجه کنید، میتونید با استفاده از مداد یا خودکارتون، سوال رو خط بری کنید و زیر جزئیات و نکات مهم صورت مسئله خط بکشید. این مسئله باعث افزایش تمرکز شما روی جزئیات ضروری سوال میشه و با دقت بیشتری می تونید سوالات رو حل کنید. لابد شنیدید که میگن فهمیدن سوال، خودش نصف جوابه. عدم تمرکز شما روی جزئیات ضروری سوال میتونه شما رو کلا از راه حل دور بکنه.

• آزمون خانگی مشابه

برای تسلط و افزایش تمرکز در جلسه امتحان، بعد از اینکه همه مطالب رو کامل خوندید، سعی کنید تو یه مکان مشابه جلسه امتحان، یه آزمون مشابه با آزمونی که دارید رو برای خودتون حل کنید. با این کار با ساختار امتحان و ترتیب سوالات آشنا می شید که موجب کاهش استرس شما میشه. خب طبیعتا هر چقدر که استرس تون کمتر باشه، دقت و تمرکزتون بیشتر میشه. این تجربه مشابه با تجربه امتحان، به شما کمک می کنه که با دقت و تمرکز و اعتماد به نفس بیشتری امتحان بدید و قطعا روی نتیجه شما تاثیر مثبت خواهد گذاشت.

• استرس و اضطراب امتحان

اضطراب و استرس امتحان از مهم ترین دلیل هایی هست که بیشتر دانش آموزان ازش گله دارند. البته استرس میتونه مفید باشه و باعث حرکت و پیشرفت شما بشه. برای اینکه بدونید که چطور، بهتون پیشنهاد می کنیم تفاوت استرس و اضطراب رو تو این مقاله مطالعه کنید. در واقع اضطراب نقش مخرب رو در نتایج ما ایفا می کنه. منشا این اضطراب ممکنه فشار خارجی ای باشه که از طرف پدر و مادر، معلم و … روی دانش آموز هست و باعث عدم تمرکز در جلسه امتحان میشه. شما باید قبل از جلسه امتحان از تمام افراد و مسائلی که اضطراب شما رو افزایش میده، دوری کنید. همچنین فکر به نتیجه امتحان یعنی فکر به آینده ای که هنوز نیومده، اضطراب شما رو افزایش میده و میتونه روی نتیجه شما تاثیر بدی بذاره.

بنابراین از هر نوع منفی بافی دوری کنید و سعی کنید با روحیه ای باز و امیدوارانه به امتحان فکر کنید. برای افزایش تمرکز درجلسه امتحان هم، همونطور که گفتیم میتونید با استفاده از (self-talk) به خودمون یادآور بشیم که شرایط کاملا تحت کنترله و ما قراره با موفقیت از جلسه امتحان بیرون بیایم. البته این ترفند باید از قبل تو آزمون های آزمایشی و امتحانات کوچک تمرین بشه تا بتونید به راحتی از پس اضطراب امتحان بر بیایید. برای اینکه بدونید کدوم آزمون های آزمایشی میتونه کمکتون کنه، مطالعه  مقاله بهترین آزمون آزمایشی رو بهتون پیشنهاد می کنیم.

• بررسی سوالاتی که بلدیم

برای اینکه زمان مفید امتحان رو از دست ندید و با تمرکز و دقت بیشتری سوالات رو حل کنید، بهتره که ابتدا سوالاتی که بلدیم رو مشخص کنیم و روی اون سوال ها تمرکز کنیم. کنترل و مدیریت زمان در حین امتحان، از مهم ترین عامل ها برای گرفتن یه نتیجه مناسبه، بنابراین باید از این زمان ارزشمند به درستی استفاده کرد. توصیه می کنیم که ابتدا به صورت کلی، به سوالات نگاه کنید و سوالاتی که بلدید رو مشخص کنید، بعد سراغ حل اون سوال ها برید و در مرحله آخر، اگر وقت داشتید، سوالات سخت رو حل کنید. این دسته بندی موجب تقویت و افزایش تمرکز شما، حتی تو جلسه کنکور میشه و میتونه روی مدیریت زمان، خیلی کمکتون کنه.

• شرایط روز امتحان

سعی کنید با لباس راحت برای جلسه امتحان حاضر بشید. پوشیدن لباس های بیش از حد تنگ یا بیش از حد گشاد، بخشی از ذهن شما رو درگیر میکنه و موجب عدم تمرکز شما میشه. بنابراین سعی کنید لباس مناسبی رو از روز قبل امتحان برای خودتون انتخاب کنید تا تاثیری روی تمرکز و عملکرد شما تو جلسه امتحان نذاره.

سخن پایانی

موفقیت در امتحان فقط به مقدار مطالعه وابسته نیست؛ بلکه به میزان افزایش تمرکز برای موفقیت در امتحان نیز بستگی دارد. رعایت اصول خواب، تغذیه، مرور درست، مدیریت جلسه آزمون و آگاهی از اشتباهات رایج باعث می‌شود ذهن بهترین عملکرد خود را داشته باشد. با استفاده از این تکنیک‌ها و اصلاح عادت‌های اشتباه، هر دانش‌آموز می‌تواند به بالاترین سطح افزایش دقت و تمرکز برسد و نتیجه تلاش‌هایش را با اطمینان بیشتری دریافت کند

سوالات متداول

1.راه‌های تمرکز داشتن سر جلسه امتحان چه هستند؟

تنفس عمیق، خواندن دقیق سؤال، مدیریت زمان، نادیده گرفتن عوامل مزاحم و حفظ آرامش با مکث‌های کوتاه.

2.کدام تکنیک‌ها برای افزایش تمرکز در امتحان کاربرد دارند؟

مدیتیشن یک‌ دقیقه‌ای، تست افزایش تمرکز، خواب کافی، تغذیه سبک، مرور نکات کلیدی و تمرین تمرکز روی یک کار در هر لحظه.

برای رزرو و ثبت نام جلسات مشاوره تحصیلی بارسا
( مشاوره تحصیلی تلفنی و حضوری ) با شماره ۲۲۶۷۷۹۱۷-۰۲۱ تماس بگیرید
یا عدد ۶۶ را به سامانه ۳۰۰۰۹۰۹۰۳۰ ارسال کنید.