راهکارهایی برای درمان مو کندن در کودکان و دانش آموزان

فهرست مقاله:

• اختلال کندن مو یا تریکوتیلومانیا چیست؟
• بهترین روش‌ های درمان اختلال کندن مو در نوجوانان
• بهترین زمان درمان اختلال کندن مو
• دلایل به وجود آمدن اختلال کندن مو
• نشانه های اختلال مو کندن در دانش آموزان
• تجربه افرادی که توانستند کندن مو را ترک کنند
• علت کشیدن مو در دانش آموزان به دو صورت است:
• عوامل اختلال مو کندن در نوجوانان
• آسیب های اختلال مو کندن در دانش آموزان

اختلال کندن مو یا تریکوتیلومانیا رفتاری وسواسی است که در کودکان و نوجوانان به‌ صورت مداوم یا ناگهانی بروز می‌کند. در بسیاری موارد نوجوان بدون اینکه خودش بخواهد یا بداند چرا، شروع به کندن موهای خود می‌کند. والدین معمولاً رفتار را اشتباه تفسیر می‌کنند و آن را بی‌حوصلگی یا بازیگوشی می‌دانند، درحالی‌که علت ور رفتن با موی سر در نوجوانان  معمولاً ریشه روانی دارد و نیازمند توجه و درمان است. شناخت صحیح مشکل، اولین قدم برای ترک علت کندن موی سر و پیشگیری از آسیب روحی در آینده است.

اختلال کندن مو یا تریکوتیلومانیا چیست؟

تریکوتیلومانیا یک اختلال کنترل تکانه است؛ یعنی نوجوان در مواقع تجربه استرس، اضطراب و فشار ذهنی، برای کاهش تنش به کندن مو پناه می‌برد. بعضی دانش‌آموزان آگاهانه این کار را انجام می‌دهند و بعضی‌ها اصلاً متوجه نیستند چه زمانی دست‌شان به موهایشان می‌رود. تحقیقات نشان می‌دهد علت کندن موی سر در نوجوانان اغلب ترکیبی از فشار روانی، انتقاد زیاد، مقایسه شدن، و ترس از شکست در نوجوانان است.

بنابراین باید دانست علت کندن مو در نوجوانان ضعف شخصیتی نیست، بلکه تلاشی ناهشیار برای آرام‌سازی ذهن است. مدارس آگاه مانند دبیرستان دوره اول دخترانه به‌صورت تخصصی والدین و دانش‌آموزان را با نشانه‌ها و راه‌های درمان آشنا می‌کنند تا این رفتار قبل از عمیق شدن مدیریت شود.

بهترین روش‌ های درمان اختلال کندن مو در نوجوانان

تنبیه هیچ کمکی به درمان نمی‌کند و فقط باعث افزایش استرس در نوجوانان می‌شود. درمان موفق زمانی اتفاق می‌افتد که نوجوان یاد بگیرد احساسات خود را بشناسد و برای آرام شدن از راه سالم کمک بگیرد. چند راهکار مؤثر:

شناسایی موقعیت‌هایی که کندن مو بیشتر اتفاق می‌افتد

نوشتن احساسات به‌جای پنهان‌کاری

استفاده از وسیله جایگزین مانند توپ ضد استرس

ماساژ پوست سر یا تن‌آرامی هنگام اضطراب

ایجاد فضای گفتگو بدون سرزنش

بسیاری از والدین گزارش کرده ‌اند که پس از مراجعه به مشاوره تحصیلی خصوصی نوجوان توانسته روش ‌های خودکنترلی را یاد بگیرد و فرآیند ترک عادت کندن موی سر را با آرامش طی کند.

بهترین زمان درمان اختلال کندن مو

هرچه درمان زودتر شروع شود احتمال موفقیت بیشتر است. اگر این رفتار برای مدت طولانی ادامه یابد ممکن است به پنهان‌کاری، کاهش عزت ‌نفس نوجوانان و افسردگی منجر شود. بنابراین به ‌محض مشاهده علائمی مانند:

• کم شدن حجم مو در یک نقطه مشخص
• کندن مو هنگام بی‌حوصلگی یا مطالعه
• احساس آرامش بعد از کندن مو

به روانشناس کودک و نوجوان مراجعه کنید. یادگیری تکنیک‌های مدیریت هیجان بزرگ‌ترین عامل موفقیت در تجربه ترک کندن مو و جلوگیری از عود آن است.

دلایل به وجود آمدن اختلال کندن مو

این اختلال فقط یک «عادت بد» نیست، بلکه واکنش مغز به احساسات شدید است. نوجوانی که توانایی بیان احساس ندارد، ناخودآگاه دست به رفتار آسیب‌زننده می‌زند. موارد رایج شامل:

• احساس شکست، خشم یا نگرانی
• استرس تحصیلی یا مشکلات خانوادگی
• پایین بودن اعتمادبه‌نفس
• نیاز به کنترل چیزی در زندگی

در این مرحله ضروری است والدین بدانند علت کندن مو در نوجوانان فقط تنش روانی نیست، بلکه ممکن است ناشی از کمبود مهارت مقابله با هیجانات باشد. مدارس پیشرو مانند دبیرستان دخترانه دوره دوم دوره‌های مدیریت هیجانات برگزار می‌کنند که به بسیاری از دانش‌آموزان در تجربه ترک کندن مو کمک کرده است.

نشانه های اختلال مو کندن در دانش آموزان

• کشیدن مو، ابرو، مژه و کندن آن ها
• احساس آرامش و لذت، پس از کشیدن مو
• ریزش مو شدید، طاس شدن قسمتی از بدن که مو دارد
• گاز گرفتن، جویدن و خوردن مو
• بازی با مو یا کشیدن موها روی لب و صورت
• ناتوانی در ترک این کار
• مشکلات زیاد در مدرسه یا محل کار و زندگی
• ناخن های خود را گاز می زنند یا لب هایشان را می جوند یا پوست خودشون را می کنند
• بعضی اوقات حتی موی حیوانات یا عروسک ها یا لوازمی مثل پتو را هم می کنند
• این کار در تنهایی و به دور از دیگران انجام می شود

تجربه افرادی که توانستند کندن مو را ترک کنند

• بسیاری از نوجوانانی که ترک عادت کندن موی سر داشته اند گفته‌اند:
• وقتی فهمیدم تنها نیستم، احساس راحتی کردم
• وقتی یاد گرفتم چطور احساساتم را بیان کنم، دیگر نیازی به کندن مو نداشتم
• وقتی رفتار جایگزین پیدا کردم، کنترل رفتارم ساده شد

این تجربه‌ها نشان می‌دهند درمان کندن موی سر نه با دعوا و اجبار، بلکه با آموزش، درک و توجه امکان‌پذیر است.

علت کشیدن مو در دانش آموزان به دو صورت است:

1- بعضی از دانش آموزان مو های خود را به طور عمدی زمانی که استرس دارند، می کشند یا گاز می گیرند. که به آن کندن مو متمرکز می گویند.

۲- عده ای از نوجوانان به طور ناخودآگاه این کار را انجام می دهد و متوجه نمی شوند که دارند چه کاری انجام می دهند مثلا زمانی که تلویزیون می بینند یا خسته هستند موی خودشون را می کشند.

عوامل اختلال مو کندن در نوجوانان

یکی از علت های مو کندن در دانش آموزان که می تواند باعث این اختلال شود استرس و اضطراب است. برخی دانش آموزان وقتی در شرایط استرس زا قرار می گیرند، برای مقابله با احساس نگرانی و استرس خود درگیر موهایشان می شوند یا آن ها را می کشند یا گاز می گیرند.

در واقع آن ها چون نمی توانند استرس خود را مدیریت کنند دچار این حالت می شوند. همچنین افرادی که اختلال اضطراب یا افسردگی یا وسواس دارند می توانند در کنار آن اختلال موکندن هم داشته باشند. این اختلال در بسیاری از کودکان و یا نوجوانان می تواند ناشی از مشکلات خانه یا مدرسه باشد. بعضی از افراد هم زمینه ژنتیکی این اختلال را دارند.

این مقاله را حتما بخوانید: روش های درمان اختلالات خواب در نوجوانان

آسیب های اختلال مو کندن در دانش آموزان

یکی از آسیب های مو کندن احساس شرم و خجالت کمروی در نوجوانان است که منجر به کم شدن اعتماد به نفس در دانش آموزان و احساس افسردگی و اضطراب در آن ها می شود به دلیل این احساس خجالت و اعتماد به نفس پایین، فرد در فعالیت های اجتماعی شرکت نمی کند، و باعث اعتیاد رفتاری در نوجوانان می شود و بنابراین روابط اجتماعی خیلی خوبی با دیگران نخواهد داشت.

خواندن این مقاله را از دست ندید: روش های درمان اختلال نوشتن در کودکان

احساس شرم و کاهش اعتماد به نفس نوجوانان تنها مشکلاتی نیستند که این افراد با آن ها رو به رو می شوند، مو کندن می تواند باعث ایجاد زخم و عفونت برای پوست سر یا ناحیه ایی که مو از آنجا کنده می شود بشود و همینطور در رشد مو در آن ناحیه تاثیر دائمی می گذارد. خوردن مو باعث می شود که دسته موهای کوچک در دستگاه گوارشی شما جمع شوند و باعث ایجاد استفراغ و انسداد روده برای شما شود.

سخن پایانی:

اختلال کندن مو پنهان‌کاری یا لجبازی نیست، بلکه تلاشی ناهشیار برای فرار از فشار روانی است. با شناخت علت ور رفتن با موی سر نوجوانان و حذف شرم و سرزنش از روند درمان،کندن مو نوجوان فرصت پیدا می‌کند یاد بگیرد چگونه احساساتش را مدیریت کند. خانواده و مدرسه با ایجاد امنیت روانی، آموزش خودکنترلی و دسترسی به مشاوره تحصیلی خصوصی می‌توانند مسیر درمان را بسیار آسان و سریع کنند. نوجوانی که یاد می‌گیرد هیجان خود را مدیریت کند، در آینده انسانی قوی، توانمند و خودآگاه خواهد بود.

سوالات متداول

1.علت کندن موی سر در نوجوانان چیست؟

معمولاً ترکیبی از اضطراب، تنش روانی، کمال‌گرایی، مشکلات مدرسه یا ناتوانی در بیان احساسات. این مشکل نیازمند شناخت و درمان است نه سرزنش.

2.بهترین روش درمان کندن مو در نوجوانان چیست؟

درمان شناختی ـ رفتاری، استفاده از رفتارهای جایگزین، آموزش مدیریت هیجانات و مشاوره تخصصی بیشترین موفقیت را داشته‌اند. حمایت عاطفی خانواده نقش تعیین‌کننده دارد.

برای رزرو و ثبت نام جلسات مشاوره تحصیلی بارسا
( مشاوره تحصیلی تلفنی و حضوری ) با شماره ۲۲۶۷۷۹۱۷-۰۲۱ تماس بگیرید
یا عدد ۶۶ را به سامانه ۳۰۰۰۹۰۹۰۳۰ ارسال کنید.