اعتماد به نفس و عزت نفس به نظر مشابه می‌رسند، اما با در نظر گرفتن اینکه ما در مورد خودمان چه احساسی داریم، آن دو مفهوم بسیار متفاوتی از هم هستند. در ادامه با اعتماد به نفس و عزت نفس و همچنین تفاوت میان این دو بیشتر آشنا خواهید شد.
ما اغلب در مورد رسیدن به قدرت واقعی خود که همان اعتماد به نفس و افزایش عزت نفس است تلاش می‌کنیم . اگرچه اعتماد به نفس و عزت نفس به نظر مشابه می‌رسند اما با در نظر گرفتن اینکه ما در مورد خودمان چه احساسی داریم، آن دو مفهوم بسیار متفاوتی از هم هستند. عزت نفس به طور کلی در مورد این است که نسبت به خودمان چه احساسی داریم، چقدر خودمان را دوست داریم یا چقدر عاشق خود هستیم، و تصویر کلی در مورد این است که چه کسی هستیم – خود را شخصی مثبت می‌بینیم یا منفی؟ عزت نفس توسط تجربیات و محیطی که در آن رشد می‌کنیم، اعضای خانواده، مدرسه و جامعه‌مان شکل می‌گیرد.
اعتماد به نفس اینگونه تعریف می‌شود که ما چه احساسی در مورد توانایی‌های خود داریم و این که چگونه قادر هستیم خود را در حال انجام امور مختلف و یا کنترل موقعیت‌های مختلف ببینیم. آیا ممکن است یکی را بدون دیگری داشته باشیم؟ پاسخ بله است، زیرا اعتماد به نفس می‌تواند بسته به موقعیت‌های مختلف متغیر باشد. اعتماد به نفس و عزت نفس مشابه یکدیگر نیستند. افراد معمولا ً اعتماد به نفس را نسبت به عزت نفسشان راحت‌تر ایجاد میکنند، فعالیت‌های مختلفی را انجام می‌دهند و در نهایت اعتماد به نفسشان را با لیست بلندی از توانایی‌ها و دستاوردها به دیگران معرفی میکنند، و به جای مواجهه با نقص‌ها و شکست‌ها‌یشان ، آن‌ها را در پشت گواهی‌ها و جوایز خود مخفی میکنند. اما در واقع کسب توانایی و دستاوردها و رسیدن به موفقیت نه تنها برای عزت‌نفس سالم کافی نیست بلکه لازمه آن نیز نمی باشد. افراد به کار بر روی دستاوردهای خود به این امید که ممکن است روزی بیشتر شود کار میکنند، تلاش میکنند که خلا درونی خود را با رسیدن به موقعیتی خاص، کسب درآمد و دارایی بیشتر، افزایش روابط و روابط جنسی و غیره پر کنند. به این دلیل که آن‌ها می‌توانند با انجام این کارها اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند. البته همه این‌ها مصداقی بر این نیست که ارزششان به انجام آن کارها بستگی دارد بلکه در واقع به این بستگی دارد که چه کسی هستند. به طور کلی می‌توان گفت که عزت نفس فرد قبل از انجام کارهایش سنجیده می‌شود و در حقیقت عزت نفس نمودی در زندگی است که نشان می‌دهد که ارزش انسان چیزی بیشتر از توانایی‌هایش است.
تفاوت اساسی بین اعتماد به نفس و عزت نفس چیست ؟
اعتماد به نفس (Self-Confidence):
اعتماد به نفس به طور خاص توانایی و استعداد فرد برای رسیدن به موفقیت یا تعامل با جهان است. یک فرد با اعتماد به نفس آماده مقابله با چالش‌های جدید، استفاده از فرصت‌ها، مقابله با وضعیت‌های دشوار و پذیرفتن مسئولیت در صورت نامساعد شدن اوضاع است. همان طور که اعتماد به نفس منجر به تجربه موفق می‌شود، تجربه موفق نیز منجر به اعتماد به نفس می‌شود. اگرچه تجربه به اعتماد به نفس ما کمک می‌کند، اما این امکان وجود دارد که فردی در یک حوزه مانند آشپزی و یا رقص به شدت اعتماد به نفس داشته باشد، در دیگری مانند ریاضیات یا صحبت عمومی، بسیار اعتماد به نفسش پایین باشد. اعتماد به نفس در طول زمان و با تجربه رشد می‌کند. اعتماد به نفس مشخصه‌ای نیست که افراد به طور طبیعی داشته باشند بلکه مشخصه‌ای است که آن‌ها باید بر روی آن کار کنند تا ایجاد، تولید، خلق و نگهداری شود. اعتماد به نفس چیزی نیست که شما قصد کنید آن را از ابتدا داشته باشید و سپس از روز اول در آن به ۱۰۰ % برسید. اعتماد به نفس با تجربه، زمان، رشد، تکامل و توسعه می‌یابد.
اعتماد به نفس و عزت نفس همیشه دست به دست هم نمی‌دهند، این امکان وجود دارد که فردی اعتماد به نفس بالایی داشته باشد ولی در عین حال عزت نفسش پایین باشد. افراد اغلب اعتماد به نفس را با عزت نفس اشتباه می‌گیرند، به عنوان مثال بسیاری از مجریان و افراد مشهور می‌توانند در برابر جمعی شامل بر هزاران نفر سخنرانی کنند، اما پس از آن ممکن است دچار آسیب شوند و حتی خود را با مواد مخدر بکشند. برخی از ورزشکاران تمام تلاش خود را به بهترین نحو ممکن انجام می‌دهند و نسبت به توانایی‌های ورزشی خود اعتماد به نفس کامل را دارند، اما حتی گرفتن مدال طلای المپیک آن‌ها را خوشحال نمی‌کند. به تمامی سلبریتی‌هایی که از زندگی خود ناراضی هستند فکر کنید. علی‌رغم دریافت جوایزی مانند اسکار و گرمی و سال ها زندگی در بهترین مناطق و دریافت بازخوردهای مثبت از مردم خوشحال نیستند و احساس نارضایتی دارند زیرا عزت نفسشان پایین است و اعتماد به نفس آن‌ها تنها متعلق به حوزه کاری و شهرتشان است.
عزت نفس (Self-Esteem ):
" Esteem " از واژه لاتین " aestimare " گرفته شده‌است، یعنی: " ارزیابی، ارزش، نرخ، وزن، برآورد، " و عزت نفس ما، از همه مهم‌تر، ارزیابی عاطفی ارزش خودمان است. بیشتر از آن، مشخصه‌ای است که از طریق آن فکر می‌کنیم، احساس می‌کنیم و عمل می‌کنیم، نمایانگر ارتباط ما با خود، دیگران و جهان است. افرادی که عزت نفس سالم و بالایی دارند، نیازی به تکیه کردن به ظواهری مانند درآمد، موقعیت، یا شهرت، یا مواردی مانند مصرف الکل، مواد مخدر و یا سکس ندارند. برعکس، آن‌ها با حفظ احترام و سلامتی خود با جامعه و محیط روبرو می‌شوند. آن‌ها می‌توانند خود را به طور کامل وقف کارها و ارتباط با مردم کنند چون از شکست یا طرد شدن نمی‌ترسند. البته ممکن است که آسیب ببینند و یا از ناامیدی رنج ببرند، اما عقب‌نشینی نه به آن‌ها آسیب می‌رساند و نه از تلاششان می‌کاهد. با توجه به انعطاف پذیری بالایشان، پذیرای تجربیاتی هستند که در آن رشد کنند و سعی میکنند که روابط معنی‌‌داری داشته باشند، آن‌ها افرادی ریسک‌پذیری بوده و به دنبال شادی و لذت هستند، به طور کلی افرادی که عزت نفس بالایی دارند راحت‌تر خود و دیگران را می‌بخشند و راحت‌تر با مشکلات زندگی کنار می‌آیند. مسائل مربوط به عزت‌نفس نباید نادیده گرفته شوند، چرا که عزت نفس فیلتری است که شما از طریق آن زندگی روزمره‌تان را سپری می‌کنید و اساس نحوه‌ی تعامل شما با جهان هم در روابط شخصی و هم در روابط کاری است. برای داشتن یک عزت نفس سالم مدام خود را ارزیابی نکنید، که منجر به رفتارهای منفی، مانند راضی کردن مداوم دیگران یا همیشه مطیع بودن می‌شود. عدم عزت نفس فرد از طریق تفکر، رفتار، تصمیم و اقدام فرد بروز پیدا می‌کند. کسی که عزت نفس پایین داشته باشد رفتار بد را تحمل خواهد کرد، کمتر از آن چیزی که استحقاقش را دارد را قبول می‌کند. زیرا او باور ندارد که لایق چیزی بهتر است.
اینکه شما چطور به خود نگاه می‌کنید احتمالا ً به دوران کودکی شما بر می‌گردد. اینکه شما در همه حال عشق و پذیرش بی قید و شرط همانند عشقی که یک کودک نسبت به خود را دارد را نسبت به خود داشته باشید بر احساس ارزشمندی شما اثر می‌گذارد. در حالی که عزت نفس اغلب در سنین پایین ایجاد می‌شود، در طول زندگی فرد دچار نوسان می‌شود. بخشی از این نوسانات ممکن است مربوط به احساس سطح بالای اعتماد به نفس فرد در زمینه‌های شغلی و نقش خانواده در آن باشد. به طور خلاصه، فرض نکنید که به دست آوردن اعتماد به نفس بالا به طور خودکار منجر به احساس بهتر در مورد خودتان می‌شود بلکه این بهبود عزت نفس است که شامل خود پذیری و عشق ورزی نسبت به خودتان می‌شود. همانطور که در مقابل اعتماد به نفس تلاش مداوم برای " تصحیح " خودتان با کار بر روی اموری است که بهتر می‌توانید انجام دهید، میباشد. عزت نفس یک ارزیابی شناختی از "ارزش نهادن به خود" و " احترام به خود " و چگونگی مواجه با خویشتن است. " من در مورد خودم احساس خوبی ندارم " اغلب عبارت افرادی است که عزت نفس خوبی ندارند و در حال مبارزه برای افزایش عزت نفسشان می‌باشند.
در همين زمينه کارگاه روانشناسي اکت به شما بسيار کمک خواهد کرد:
دوره روانشناسي اکت (همايش اکسيژن)
همايش اکسيژن علي ميرصادقي مبتني بر روانشناسي اکت ميباشد. اين کارگاه روانشناسي با درمان مبتني بر تعهد و پذيرش يا همان اکت به شما کمک مي‌کند که ذهن آگاهي و تمرکز خود را افزايش دهيد و بسياري از مشکلات به ظاهر حل نشدني زندگي خود را حل کنيد. برخی نشانه‌ها حاکی از عزت نفس مثبت عبارتند از:
- عادات نظافت خوب و سبک زندگی مثبت.
- اجتناب از زدن حرف‌های منفی.
- کمک به دیگران برای تقویت مهارت‌هایشان.
- توانایی گفتن " بله " و یا " خیر ".
- پذیرفتن کاستی‌ها و محدودیت‌ها.
- انعطاف پذیری (توانایی پیشگیری از افکار ناامیدی یا اضطراب های ناشی از تغییرات).
افزایش و یا ایجاد اعتماد به نفس و عزت‌نفس فرآیندی زمان بر است. به ویژگی‌هایی که می‌خواهید روی آن‌ها کار کنید فکر کنید و به دنبال راه‌حل‌های عملی بگردید. به یاد داشته باشید که فرآیند اصلاح اعتماد به نفس و عزت نفس را در تمامی طول حیات باید پیش رو داشته باشید.
بالا بردن عزت‌نفس مساوی است با : پذیرش خودتان و اجتناب از مقایسه خودتان با دیگران.
افزایش اعتماد به نفس مساوی است با : ایجاد و گسترش ذهنیت " همه ما برابر هستیم" و دیگران بهتر یا شایسته تر از من نیستند. برای افزایش اعتماد به نفس، می‌بایست از منطقه راحتی خود فاصله بگیرید و بدانید که شما خیلی بیشتر از آنچه که تصورش را می‌کنید، هستید.
دوره هشتاد ساعته غیرحضوری در ۸ ترم | شکوفایی
این دوره مبتنی بر روانشناسی مثبت‌نگر و بر اساس آموزه‌های رئیس سابق انجمن روانشناسی آمریکا و پدر روانشناسی مثبت‌نگر (دکتر مارتین سلیگمن) میباشد و اکثر درس‌های آن توسط پژوهش‌های فرا تحلیل و دانشگاهی به اثبات رسیده است. مطالبی که ممکن است به آن علاقه داشته باشید