آبراهام مازلو و خودشکوفایی در سلسله مراتب نیازهای انسان

تاثیر جنگ جهانی دوم

با شروع جنگ جهانی دوم، تمرکز فکری مازلو تغییر کرد و این زمانی بود که او شروع به تغییر چشم انداز در حوزه روانشناسی کرد. در آن زمان، مازلو سی و سه ساله و پدر دو فرزند بود.
او در نوشته‌های خود ابراز تاسف کرد که نیروهای آمریکایی اپوزیسیون آلمان را درک نکردند و احساس کردند که زمینه روان‌شناسی می‌تواند به تسهیل درک و بازگردانی صلح به جهان کمک کند. بنابراین با توجه به وحشت جنگ، مازلو تحقیقات خود را با احساس اضطرار تازه‌ای انجام داد. این امر منجر به آثار مشهور وی در زمینه مفهوم خود شکوفایی و معرفی سلسله مراتب اساسی نیازهای او در اواسط دهه 1940 شد.

مشارکت‌های مازلو در زمینه روانشناسی انسانی

اندکی پس از آنکه مازلو کار خود را آغاز کرد، از دو نیروی مسلط روانشناسی در آن زمان یعنی روانکاوی فرویدی و روانشناسی رفتاری ناامید شد.
مازلو معتقد بود که روانکاوی آن‌ها بیش از حد روی " نیمه بیمار فرد " تمرکز دارد. به همین ترتیب، او معتقد بود که رفتارگرایی به اندازه کافی بر تفاوت انسان با حیوانات مورد مطالعه متمرکز نیست. بنابراین او به نیروی سوم روانشناسی کمک کرد که در پاسخ به این ناامیدی بوجود آمد: روانشناسی انسان گرایانه. روانشناسی انسان گرایانه در اواسط قرن بیستم به دلیل تمرکزش بر انگیزه ذاتی افراد برای تحقق بخشیدن خود، ابراز وجود و دستیابی به پتانسیل کامل خود تاثیرگذار بود.
چنین کانونی نشان دهنده یک تغییر قابل توجه از رویکردهای آسیب شناسانه و رفتارگرایانه گذشته است و به نظر می‌رسد کارهای آبراهام مزلو در مرکز این جنبش در نظر گرفته شده است. در هسته اصلی جنبش روانشناسی انسان گرایانه این ایده از روانشناسی گشتالت وجود داشت که انسان فراتر از اجزای تشکیل دهنده خود است و تمایلات معنوی بخشی اساسی از روان اوست. خود مازلو معتقد این دیدگاه بود. او در طول تحقیقات خود به خوش بینی بسیار مشهور بود. به علاوه، آثار وی از نخستین آثاری بودند که از تمرکز غالب روانشناسی بر آسیب شناسی منحرف شدند و در عوض آنچه را که انسان برای رسیدن به پتانسیل کامل خود لازم است کشف کردند.
یک دلیل اصلی که چرا کار مازلو باعث این حرکت شد تا حد زیادی مدیون نقشی است که او برای ضمیر ناهوشیار انسان قائل شد. مازلو همانند فروید، حضور ذهن ناخودآگاه انسان را تایید کرد. با این حال، در حالی که فروید استدلال می‌کرد که بسیاری از جنبه‌هایی که ما به عنوان یک فرد در اختیار داریم بر ما غیر قابل دسترسی هستند و قادر به شناخت آنها نیستیم، مازلو اظهار داشت که افراد کاملا از انگیزه‌های خود آگاه هستند و در تلاش برای درک خود و پذیرش خود هستند. این ایده‌ها سرانجام در کارهای اساسی او در زمینه تحقق خود و سلسله مراتب نیازهای انسانی منعکس شد.

سلسله مراتب نیازهای انسانی مازلو

در سال 1943 مازلو مقاله‌ای در خصوص نظریه‌ای از انگیزه انسانی منتشر کرد که در مجله انگیزه و شخصیت منتشر شد. در این مقاله مازلو استدلال کرد که تمایلات اساسی انسان‌ها علی رغم انبوه تمایلات آگاهانه مشابه است. طبق این تئوری، انسان‌ها نیازهای به مراتب بالاتر و پائین‌تری دارند که در یک سلسله مراتب قرار داده می‌شود. این نیازها عبارتند از:
نیازهای فیزیولوژیک
امنیت
عشق و تعلق
احترام به خود (عزت نفس)
خودشکوفایی

بیایید هر یک از سطوح سلسله مراتب مازلو را بررسی کنیم.

در پایین سلسله مراتب نیازهای فیزیولوژیکی قرار دارند که عمومی شمرده می‌شوند. از جمله نیازهای فیزیولوژیکی هوا، آب، غذا، خواب، سلامتی، لباس و سرپناه است. این نیاز که در انتهای هرم قرار گرفته است، بیانگر آن است که برای سلامتی انسان ضروری می‌باشند و همیشه بر سایر نیازها اولویت دارند.
سلسله مراتب بعدی نیازهای امنیتی است. اگر شخصی در محیط خود احساس امنیت نكند، بعید است كه توجه خود را به سمت تلاش برای تأمین نیازهای مرتبه بالاتر معطوف كند. به طور خاص، نیازهای امنیتی شامل: امنیت شخصی و عاطفی و امنیت مالی و رفاه می‌شود. سومین سلسله مراتب نیاز به عشق و تعلق از طریق روابط خانوادگی، دوستی و صمیمیت است.
انسان‌ها برای ارتباط با یکدیگر آفریده شده‌اند. به این معنا که ما به دنبال پذیرش و حمایت از دیگران به صورت فردی و گروهی هستیم. ما برای ارتباط بیشتر در گروه‌ها، کلوب‌ها، سازمان‌های حرفه‌ای یا انجمن‌های آنلاین عضو می‌شویم. در صورت عدم وجود این ارتباطات ما مستعد ابتلا به بیماری‌هایی مانند افسردگی بالینی هستیم. سطح چهارم سلسله مراتب نیاز عزت نفس است.
عزت نفس دو نوع زیر مجموعه دارد. اولی احترامی است که در رفتار دیگران نسبت به ما منعکس می‌گردد یعنی احترامی که به شکل اعتبار، منزلت، شناخت، توجه، قدردانی یا تحسین ظاهر می‌شود. شکل دوم عزت نفس که ریشه در اعتماد به نفس، قدرت، استقلال فرد و توانایی دستیابی به دستاوردها دارد. به علاوه مازلو خاطر نشان می‌کند که وقتی عزت نفس ما خنثی می‌شود احساس حقارت، ضعف، یا درماندگی به وجود خواهد آمد.

خودشکوفایی

در راس سلسله مراتب مازلو خود شکوفایی قرار دارد. به گفته مازلو ، انسان تنها در پی ارضای تمام نیازهای مرتبه پایین‌تر، به دنبال تأمین این نیاز خواهد بود. آبراهام مازلو احساس کرد که نیازهای پایین‌تر اگر برآورده نشود، فرد را از صعود به مرحله بعدی منع می‌کند. همانطور که وی اشاره کرد، شخصی که از تشنگی می‌میرد، هنگامی که اکسیژن نداشته باشد، به سرعت تشنگی خود را فراموش می‌کند.
آبراهام مازلو اظهار داشت " آنچه یک مرد می‌تواند باشد، باید باشد" جمله مازلو به خودشکوفایی اشاره دارد که بالاترین سطح یا مرحله در الگوی انگیزش انسانی است.

سایر کتاب‌های آبراهام مازلو

زندگی در این جا و اکنون

مذاهب ارزش‌ها و تجربه‌های والا

انگیزش و شخصیت

ادیان ارزش‌ها و تجربه‌های اوج