اگه به تازگی احساس کردید علائم افسردگی رو در خودتون به عنوان دانش آموز یا در فرزندتون دیدید، طبیعیه که نگران شده باشید. واقعیت اینه که افسردگی در دانش آموزان هم مثل تمام انسانها، شیوع بالایی داره. برای همینه که افسردگی رو در بین بیماریهای روان، به سرماخوردگی بین بیماریهای جسمی تشبیه میکنن. چون افسردگی شیوعش بسیار زیاده و هرکسی ممکنه در طول زندگی، چند بار تجربهش کنه و خوشبختانه، با تشخیص به موقع و درمان مناسب، کلکش کنده میشه. تو این مقاله میخوایم بررسی کنیم که اصلاً علل افسردگی دانش آموزان چیه؟ بعد به نشانه های افسردگی دانش آموزان اشاره می کنیم و سپس، روش های پیشگیری از افسردگیدانش آموزان دبستانی و متوسطه و همچنین درمان این مشکل رو مورد بحث قرار میدیم.
مطالعه این مطلب برای چند گروه میتونه مفید باشه:
1) والدینی که نگران افسردگی کودک یا نوجوان شون هستن.
2) دانش آموزانی که دچار افسردگی تحصیلی، افسردگی به خاطر درس یا به دلایل دیگه ای هستن
3) دانش آموزانی که سوال می کنن «چطور بفهمیم افسرده ایم» و به دنبال شناسایی نشانه های افسردگی و پیشگیری از اون هستن.
4) معلمان، مشاوران یا افراد دیگهای که با کودکان و نوجوانان کار می کننن.
5) دانش آموزان، والدین یا معلمانی که به دنبال افزایش سواد عاطفی و افزایش بهداشت روانی هستن.
فهرست مقاله:
علت افسردگی در دانش آموزان
نشانه های افسردگی در دانش آموزان
روش های پیشگیری از افسردگی دانش آموزان
درمان افسردگی در دانش آموزان
علت افسردگی در دانش آموزان
افسردگی دانش آموزان به طور کلی میتونه نتیجه ی بسیاری از عوامل مختلف باشه که ما نمی تونیم تمام اون ها رو در این مقاله مورد بررسی قرار بدیم اما طبق یک دسته بندی کلی، میشه گفت مهم ترین دلایل افسردگی دانش آموزان شامل یکی از دسته های زیر میشن:
1) دلایل زیستی و ژنتیکی:
دلایل زیستی مثل کارکرد نامناسب انتقال دهنده های عصبی و هورمون ها (خصوصا در دوران نوجوانی، وضعیت هورمونی میتونه یکی از علت های افسردگی نوجوانان دانش آموز باشه).
2) دلایل اجتماعی و فرهنگی:
فاکتورهای فرهنگی تاثیر بسیار مهمی بر وضعیت روانی انسان میذارن. به عنوان مثال، میزان شیوع افسردگی در میون خانم ها بسیار بیش تر از آقایونه. بنابراین، دانش آموزان پسر میتونن بسیاری از اوقات خشم شون رو بیرونی کنن، درحالیکه فرهنگ و شرایط اجتماعی اغلب دختران رو به فرو خوردن خشمشون دعوت میکنه یا محدودیت های زیادی براشون ایجاد میکنه و این موجب افسردگی دانش آموزان دختر میشه.
مسائل دیگه ای مثل محدودیت شدید دانش آموزان، محرومیت اون ها از تفریح و اصرار افراطی برای اینکه تمام وقتشون رو با درس خوندن پر کنن از علل افسردگی دانش آموزان به شمار میاد.
3) دلایل خانوادگی
فاصله ی عاطفی زیاد میان دانش آموز با والدینش، تعامل خانوادگی کم، کشمکش های والدین، جدایی اون ها، مستبد بودن والدین و... نمونه هایی از نقش خانواده در افسردگی دانش آموز به شمار میرن.
4)دلایل روان شناختی
بسیاری از اوقات، افسردگی دانش آموز میتونه نشونه ی آسیب های عاطفی شدید باشه. دانش آموزانی که صفاتی مانند خودسرزنشگری، اعتماد به نفس پایین، وابستگی بسیار به دیگرانیا فاصله گیری شدید از دیگران هستن، ممکنه در معرض افسردگی باشن.
نشانه های افسردگی در دانش آموزان
1) احساس تنهایی
فاصله گرفتن دانش آموز از برقراری ارتباط با دیگران و عدم تمایل او به تفریحات مورد علاقه ی همسالانش، ممکن است ابتدا برای والدینش این معنی را داتشه باشد که او فرزند سربهراه و درس خوانی است. درحالیکه دوران دانش آموزی و به خصوص دوران نوجوانی، دوران هویت یابی و اجتماعی شدن است و . منزوی شدن یک نوجوان ممکن است دلایل گوناگونی داشته باشه که یکی از مهم ترین هاش، افسردگیه.
2) خواب و تغذیه ی نامناسب
خواب بسیار کم یا بسیار زیاد، درست مانند بی اشتهایی یا پراشتهایی، می تونن نشانه هایی از افسردگی باشن. البته منظورمون این نیست که هر وقت این موارد رو در فرزندتون مشاهده کردید لزوما دچار افسردگی شده. اما اگر این نشانه در کنار نشانه های دیگه قرار بگیریه، قطعا اهمیت پیدا میکنه.
3) تحریک پذیری
هرچند نوجوانان در سن استقلال طلبی قرار دارند و طبیعی است که به اقتضای سن خود و تحت تاثیر تغییرات هورمونی، گاهی پرخاشگر و تند باشند،اما استقلال طلبی همیشه مساوی با تحریک پذیری نیست. تحریک پذیری معمولا حالت تکانشی داردو یعنی فرزندتان به صورت ناگهانی، بدون مقدمه ی قبلی و دلیل بیرونی کافی، گاهی بسیار خشمگین شود، از کوره در برود یا بزند زیر گریه.
تحریک پذیری نشانه ی این است که افسردگی دانش آموز، آنقدر ظرف تحمل او را پر کرده است که با افتادن یک شئ بسیار کوچک در این ظرف، میتواند ناگهان لبریز شود.
4) چمباتمه زدن
همه ی ما شنیده ایم که وقتی یک نفر بی حرکت در جایی مانده و به گوشی زده، دیگران بهش میگن: شکست عشقی خوردی؟ اگر دانش آموز دقایق طولانی یک گوشه می نشینید و در فکر فرو می رود یا در کلاس ها به نظر می رسد در افکار پریشان خودش غرق شده است، ممکن است نیاز به کمک برای درمان افسردگی اش داشته باشد.
5) پرخاشگری:
این نکته ی مهم رو فراموش نکنید که خردسالان و کودکان، بیش از اونکه ناراحتی شون رو با گریه، غم و گوشیه گیری نشون بدون، دچار لحظات عصانیت و پرخاشگری میشن. بنابراین اگر نگران افسردگی دانش آموز دبستانی تون هستید، یکی از علائم افسردگی که ممکنه باهاش مواجه بشید، پیش اومدن دعواهای زیاد بین اون و دوستانشه، یا فریاد کشیدن تو خونه وقتی توقعشو ندارید.
روش های پیشگیری از افسردگی دانش آموزان
امروزه، نقش شرایط اجتماعی در افسردگی دانش آموزان بسیار پر رنگ شده. بسیاری از دانش آموزان، به خاطر تجربه کردن احساساتی مثل اضطراب یا ناامیدی در معرض افسردگی قرار دارن. برای پیشگیری از افسردگی کودکان و نوجوانان، نکات زیر رو مورد توجه قرار بدید:
1) روابط اجتماعی سازنده:
وجود والدین معتمد و امن برای سلامت روانی کودک و نوجوان قطعا ضروریه. اما از اونجاکه والدین همسن فرزندشون نیستن، هرگز نمیتونن نقش دوست رو هم برای فرزندشون بازی کنن.
فراموش نکنید که هرچی فرزندتون از سال های اول دبستان جلوتر میاد، بیش تر نیاز داره از سمت دوستی های کلاسی و گروهی، به سمت پیدا کردن دوستان صمیمی و فردی حرکت کنه. وجود دوستان صمیمی در زندگی دانش آموز، باعث میشه اون برقراری ارتباط رو آزمایش کنه، یاد بگیره و این قدم بزرگی در راستای پیشگیری از افسردگی دانش آموزانه.
2) توجه به مسائل روان شناختی:
در تماس بودن با مشاور مدرسه و در صورت نیاز با روانشناس کودک و نوجوان، به معنای اینه که فرزند شما در امنیت روانی بیشتری رشد میکنه. هیچ وقت از این مسئله غافل نشید.
3) وجود سواد عاطفی:
به فرزندتون کمک کنید هیجاناتش رو بشناسه، تشخیص بده و بتونه اوقاتی که احساس بدی داشت، با یه فرد معتمد مثل دوست یا یک بزرگتر در موردشون صحبت کنه. منشأ بسیاری از مشکلات روانی، از جایی شروع میشه که فرد احساساتش رو نمیشناسه و در موردشون حرف نمیزنه.
4) شناسایی توانمندی ها:
پرداختن به هنر، ورزش و سایر مهارت ها میتواند به کودکان و نوجوانان کمک کند تا افراد هدفمندتر و پرانگیزهتری باشند. احساس ناامیدی و پوچی، بسیار کمتر به سراغ کسانی میاد که در زندگی، به چیزی علاقه دارن. خیلی مهمه که علاقه ی واقعی فرزندتون رو پیدا کنید و در اون مسیر تشویقش کنید و از تحمیل کردن آرزوهای برآورده نشدهی خودتون یا توصیهی دیگران به دانش آموز پرهیز کنید.
5) سلامت خانواده:
اکثر افرادی که از افسردگی رنج می برند، مشکلات عاطفی فراوانی در خانوادهی اولیه خود داشتن. افسردگی در دانش آموزان هم بسیاری از اوقات مرتبط با مشاجره های خانوادگی، والدین افسرده، مضطرب، پرخاشگر یا .... است. هرگز فکر نکنید که می تونید یک مشکل رو طوری مدیریت کنید که به فرزندتون آسیبی نرسونه. کودکان و نوجوانان ما، حتی اگر آگاهانه در جریان مشکلات نباشن اما به صورت ناخودآگاه از روحیات آشفته ی ما هنگام مشکلات تاثیر می پذیرن. پس لطفا برای کمک به فرزندتون، برای حل مشکلات خودتون قدم بردارید.
درمان افسردگی در دانش آموزان
برای درمان افسردگی در دانش آموزان، حتما لازمه که به رواندرمانگر کودک و نوجوان مراجعه کنید. کودکان و نوجوانان در دوره ی رشدی بسیار حساسی قرار دارن. درمان نشدن اون ها ممکنه باعث مشکلات پی در پی در ادامه ی زندگی شون بشه و درمان شدن شون بالعکس، میتونه آینده ی اون ها رو چند درجه روشن تر و زیباتر کنه.
سخن پایانی:
برای مراجعه به روان شناس کودک و نوجوان، می تونید از مشاور مدرسه راهنمایی بگیرید. بعضی از مدارس مانند دبیرستان دخترانه مدبران بارسا هم ممکنه خودشون از حضور روانشناسان حاذق در مدرسه استفاده کنن و دوره های خودشناسی هم برای دانش آموزان برگزار کنن. اگر این مطلب در مورد علل افسردگی در دانش آموزان و درمانش براتون مفید بود، لطفا برای دیگران ارسالش کنید. خصوصا اگر نشونه هایی که در موردش حرف زدیم رو در یکی از دانش آموزان شناسایی کردید و فکر می کنید نیاز به کمک داره.
برای رزرو و ثبت نام جلسات مشاوره تحصیلی بارسا
( مشاوره تحصیلی تلفنی و حضوری ) با شماره ۲۲۶۷۷۹۱۷-۰۲۱ تماس بگیرید
یا عدد ۶۶ را به سامانه ۳۰۰۰۹۰۹۰۳۰ ارسال کنید.