در این برهه از زندگی نوجوانان به احتمال زیاد درگیر فرآیند چالش برانگیز کشف هویت یا چیستی خود هستید، این که من که هستم؟! می خواهم به کجا روم؟! و در تلاش تبدیل شدن به فرد مورد علاقه ی دوستان و یا اعضای خانواده شان هستند. صد البته که این موضوع آغاز استرس در بدن نوجوانان است و هر چه بیشتر به این بپردازید که واقعا که هستید، چگونه فردی می خواهید باشید و یا اینکه چه چیزی بیشترین اهمیت را برای شما دارد، برای چشم در چشم شدن با استرس، آماده تر هستید.
قبل از زیر و زبر کردن داستان کیستی شما، کمی بیشتر از استرس بدانیم،،،
استرس چیست؟ و چه تاثیری در بدن نوجوانان دارد؟
زمانی که نوجوانی به شما می گوید استرس دارد، به طور کلی متوجه منظورش می شوید، اما هر کدام از نوجوانان تجربه ی متفاوتی از استرس می تواند داشته باشد. بعضی از نوجوانان استرس را با واژه هایی مثل غمگین، افسرده، عصبی، وحشت زده، سرخورده، گیج و سردرگم و یا آستانه تحمل پایین، نشان می دهند و نوجوانان دیگر با مشکلات بدنی آن را تعریف می کنیم، مانند زمانی که سردرد داریم یا دلمان درد می گیرد، شایدم دچار تعریق و یا تغییر وزن بدن می شویم، تپش قلب، تغییرات پوستی، تنگی تنفس و مشکلات خواب هم می تواند نوعی از تجربه استرس در بدن باشد. اما گروه دیگری از نوجوانان هستند که استرس را به صورت معضلات فکری منتقل می کند. مثل داشتن افکار مزاحم، تصور داشتن کارهای انجام نشده ی بسیار، داشتن افکار منفی، عدم تمرکز، تفکر زیادی و مبهوت چیزی شدن.
ترس در مواقع استرس در بدن نوجوانان
حالا تصور کنید که مرد غارنشینی از دوران ماقبل تاریخ هستید و برای بدست آوردن غذا می خواهید حیوانی را شکار کنید که ناگهان ببری جلوی شما ظاهر می شود، در این شرایط بدن آماده ی جنگیدن با ببر و یا فرار از آن می شود. اما خوشبختانه امروز شما با هیچ ببری مواجه نمی شوید ولی با این حال شما تاثیرات استرس در بدن را در تمامی لحظات استرس زا در زندگی به همان صورت تجربه می کنید، مانند وقتی که نمره ی مطلوبی در امتحان بدست نمی آورید و یا رابطه ی دوستی شما بهم می خورد و حتی زمانی که در خانه تنها هستید و صدایی شما را می ترساند، همه ی این ها باعث واکنش سریع بدن می شود که به آن پاسخ جنگ یا گریز می گوییم.
بررسی استرس در بدن نوجوانان مختلف:
ما در این بخش به بررسی استرس در بدن نوجوانان میپردازیم. نوجوانان استرس را در قسمت های مختلف بدن حس می کنند که در بالا، در گروه مشکلات بدنی به آن ها پرداختیم، اما اگر بخواهیم با مثال، کمی بیشتر به داستان ورود کنیم باید بگوییم که دانش آموزان ممکن است که تحت استرس قرار بگیرند، تنفس برایشان مشکل شود و این در صورتی است نوجوان دیگیری در شرایط مشابه احساس گرمای شدی کند و یا حتی ممکن است یک موقعیت استرس زا باعث بروز دل درد و موقعیت دیگر باعث گرفتگی عضلات شانه هایتان شود. درواقع نشانه های استرس در بدن نوجوانان با ما حرف می زند که تحت استرس و فشار قرار گرفته و مایل به بازگشت به حالت آرامش است. پیشنهاد می کنیم ای مقاله: تفاوت اضطراب و استرس و ترس [بررسی جامع] را مطالعه کنید.
عوامل استرس در بدن نوجوانان:
گروه سوم استرس را به صورت معضلات فکری تجربه می کنند، مثل زمانی که سارا حین انجام تکالیف مدرسه به این فکر می کند که معلم در کلاس به او کم توجهی می کند. اما با این همه، آیا استرس در بدن دانش آموزان صرفا بد است؟! اگر که نه، پس استرس خوب هم وجود دارد. علی عضو تیم فوتبال مدرسه شان است، او پیش از شروع مسابقه به شدت مضطرب می شود و احساس دل آشوبه می کند، همزمان میزان هورمون آدرنالین خونش افزایش می یابد، که این موضوع به عملکرد بهتر او در مسابقه کمک می کند. این در حالی است که اگر سطح استرس در بدن نوجوانان از سطح بهینه فراتر برود، توازن بهم می خورد، میزان استرس در بدن دانش آموزان بیش از اندازه افزایش می یابد و موجب کاهش توانایی نوجوان در داشتن عملکرد مطلوب می شود. خاتون عادت دارد، درس هایش را به شب امتحان موکول کند، که استرس در بدن خاتون و مطالب جمع شده باعث می شود در پاسخ به سوالات امتحانی عملکرد خوبی نداشته باشد. حالا به عنوان تمرین در این مقاله از شما دعوت می کنیم به مواقعی بیندیشید که علائم استرس در بدن نوجوانان شما در هر یک از حوزه های زیر که توانسته برای شما مفید باشد. (مدرسه/ منزل/ حین پرداختن به سرگرمی هایتان/ همراه با دوستانتان/ سایر موارد)
خواندن این مقاله را از دست ندید: چرا موقع امتحان استرس داریم + کاهش اضطراب امتحان
بررسی ارتباط میان ذهن و بدن در نوجوان:
پی بردن به نحوه ارتباط میان ذهن و بدن نوجوان می تواند اطلاعاتی درباره ی میزان استرس در بدن نوجوان بدهد. برای اینکار می توانیم موقعیت را توصیف کنیم( بهترین دوستم تصمیم خودش را گرفته بود. او دیگر تمایلی به ادامه دادن رابطه ی دوستی با من نداشت)، سپس افکاری که در رابطه با موقعیت ایجاد می شود را بررسی کنیم( چه اشتباهی از من سر زده؟ حتما دوست خوبی نبوده ام. شاید دیگر نتوانم دوستی داشت باشم و..) و حالا احساساتمان را بررسی کنیم، اینکه چه احساسی داریم( غمگین، آزرده، خشمگین و سرخورده هستم !) و در نهایت تاثیرات استرس در بدن نوجوان را در این موقعیت بررسی کنیم(عضلات شانه هایم گرفته اند. اشک در چشمانم جمع شده، انگار گر گرفته ام، چون حس می کنم صورتم قرمز شده است). حالا شما روش فوق را پیاده کنید. موقعیتی را که هم اکنون پراسترس تلقی می کنید، توصیف کنید، زمانی که به این موقعیت می اندیشید، چه افکاری به ذهنتان خطور می کند، در چنین موقعی چه احساس هایی را تجربه می کنید و تاثیراسترس در بدن شما به چه صورت هست. حالا سوال این است، احساس می کنید پاسخ خوبی به موقعیت می دهید یا مواردی هم هست که مایلید به شیوه متفاوتی عمل کنید؟؟
کنترل استرس در نوجوانان:
در این بخش به بررسی علائم استرس در بدن نوجوانان میپردازیم احتمالا شما می دانید هنگامی که خشمگین یا غمگین و افسرده هستید، ذهن و بدنتان چه علائمی نشان می دهند، اما شاید همیشه به آن ها توجه نکنید یا حتی واقعا متوجه شان نشوید. آگاهی از این علائم به شما اطلاعاتی خواهد داد که به شما در اجرای کارها به شیوه ی متفاوت کمک خواهد کرد. پی بردن به عوامل استرس در بدن نوجوانان اولین گام مهم در مسیر تغییر است. عامل استرس در بدن دانش آموزان همان چیزی است که در نوجوان ایجاد استرس می کند. نشانه های استرس در بدن می تواند در جمع دوستان، در مدرسه، با خانواده و یا در موقعیت های دیگر، خودی نشان دهد.
خواندن این مقاله را از دست ندید: روش های درمان استرس در دانش آموزان
ذهن اگاهی چیست؟ تاثیر آن بر کاهش استرس در نوجوانان دارد؟
و اما ذهن آگاهی، روشی است که می تواند به نوجوان در کاهش استرس کمک کند. ذهن آگاهی درباره ی کاستن سرعت فعالیت ها و شتاب زدگی، با دقت نگریستن به پیرامون خود و توجه به لحظه لحظه ی زندگی است. برای تجربه کردن ذهن آگاهی، چند دقیقه بدون انجام کاری بنشینید، نه به موسیقی گوش بدهید، نه کتاب بخوانید و به زنگ تلفن پاسخ دهید. سعی کنید در این لحظه، فقط به محیط پیرامون و خودتان توجه کنید. حالا پس از گذشت چند دقیقه به افکاری که داشتید، احساس هایی که داشتید و افکار و احساسی که الان دارید بیندیشید و پاسخ دهید.
چگونگی کاهش و یا تغییر استرس در نوجوان:
وقتی نوجوانان روز خود را بدون اینکه متوجه شوند چه می کنند یا چه اتفاقاتی برایشان رخ می دهد، سپری می کنند، فرصت تجربه ی زندگی این لحظه ی خود را از دست می دهند. آگاهی داشتن نوجوانان از وضعیت بدنی، هیجانات و افکار فعلی شان، به آن ها امکان بودن در همین لحظه را می دهد. ذهن اگاهی بیدار بودن در لحظه ی حال است. آیا مایلید زمان بیشتری را در لحظه ی حال سپری کنید؟ اگر چنین است هرگاه درگیر افکار مربوط به گذشته یا آینده می شوید، به خود یادآوری کنید که به زمان حال بازگردید. اما برای بازگرداندن به لحظه ی حال چه کنیم؟! احتمالا نوجوانان در دوره ی دبستان، در درس علوم چیزهایی درباره ی حواس پنج گانه خوانده باشند. شاید یکی از معلمانتان از شما خواسته باشد چشم هایتان را ببندید و سعی کنید به وسیله ی بوییدن یا چشیدن تکه ایی میوه، نام آن را بگویید. ذهن آگاهی آوردن خود به لحظه ی حال است. با استفاده از حواس پنج گانه ی خود (بینایی، شنوایی، چشایی، لامسه و بویایی) برای آگاهی از خود و پیرامونتان می توانید خود را به زمان حال بیاورید. به این صورت که اکنون کجا نشسته اید؟ چه می بینید؟ چه می شنوید؟ در حال چشیدن چه هستید؟ طعم هوا را حس می کنید؟ چه احساسی نسبت به دست هایتان دارید؟ چه بویی را استشمام می کنید؟ با حواس پنجگانه خود متوجه چه چیزی شدید که قبلا به آن پی نبرده بودید؟و در نهایت نوجوان می تواند با استفاده از حواس پنج گانه ی خود به روش های مختلف به ذهن اگاهی برسد و با این کار استرس خود را کاهش دهد. خواندن این مقاله: اصولی ترین راه های کاهش استرس امتحان حتما به شما کمک خواهد کرد.
برای رزرو و ثبت نام جلسات مشاوره تحصیلی بارسا
( مشاوره تحصیلی تلفنی و حضوری ) با شماره ۲۲۶۷۷۹۱۷-۰۲۱ تماس بگیرید
یا عدد ۶۶ را به سامانه ۳۰۰۰۹۰۹۰۳۰ ارسال کنید.