آمارهای جهانی نشان می‌دهد میزان ابتلای زنان به افسردگی تا دو برابر بیشتر از مردان است. همچنین به نقل از انجمن روانشناسی ایران آمده است که سهم زنان ایرانی از این اختلال سه تا چهار برابر از حد معمول است. استاندارد افسردگی در زنان بین پنج تا هفت درصد است اما با ارقام اعلام شده بین 15 تا 28 درصد زنان ایرانی دچار افسردگی هستند. با توجه به وظیفه‌ی خطیر زنان در امر تربیت فرزندان، باید افسردگی در زنان را خطر جدی تلقی کرد و علائم افسردگی در زنان را پیدا کرد و در جهت پیشگیری و درمان زود هنگام و به موقع آن، اقدامات وسیعی در سطح خانواده و اجتماع صورت بگیرد.
علائم افسردگی در زنان :
شناخت کافی از علائم افسردگی و عوامل بروز آن، لازمه‌ی درمان افسردگی است. علائم افسردگی در زنان معمولاً شامل یک یا ترکیبی از این موارد است:
بی‌علاقگی : از دست دادن علاقه نسبت به اموری که قبلا از آنها لذت می‌بردید.
کاهش انرژی : ممکن است کمبود انرژی داشته باشید و مدام احساس خستگی کنید.
عدم اعتماد به نفس : داشتن احساس گناه ، ناامیدی و حس ِبی ارزشی.
عدم تناسب جسمی: تغییر ذائقه و میل به غذا ، افزایش یا کاهش بی‌رویه وزن.
اختلال در خواب: بی‌خوابی یا بدخوابی و یا تغییر درعادت‌های خواب.
عدم تمرکز: دشواری در تمرکز، پراکندگی و بی‌هدفی در انجام امور.
تمایل به خودکشی: افکار مربوط به خودکشی و مرگ و ادامه ندادن زندگی.
دلایل افسردگی در زنان :
فاکتورهای مختلفی در بروز علائم افسردگی در زنان نقش دارند از جمله عوامل ژنتیکی، هورمونی، آسیبهای اجتماعی و استرس.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد دوره خودشکوفایی کلیک کنید
1. عوامل ژنتیکی:
افسردگی در کسانی که در سابقه ی خانوادگی خود، افسردگی یکی از اعضای خانواده را گزارش می‌کنند بیشتر به چشم می‌خورد. ولی از آنجا که خیلی از زنانی که در سابقه‌ی خانوادگی خود، افسردگی را گزارش نمی‌کنند نیز مبتلا هستند، بنابراین می‌توان گفت ژنتیک به طور مشخص نمی‌تواند پیش بینی کننده‌ی خوبی برای افسردگی در زنان باشد.
2. عوامل هورمونی:
معمولا در ام آر آی افراد مبتلا به افسردگی ، نسبت به افراد سالم تفاوتهای مغزی دیده میشود، یعنی مغز آنها در قسمتهای مربوط به تنظیم خلق، اشتها، فکر کردن، برنامه‌ریزی و... از خود اختلال نشان می‌دهد همچنین پیام رسانهای عصبی که مسئول برقراری ارتباط هستند نیز دچار مشکل هستند.
در حال حاضر محققان در حال بررسی نقش هورمون های زنانه و نوسانات آن در افسردگی هستند. هورمونها قادر به تغییر ترکیب شیمیایی مغز هستند و به دلیل اهمیت نقش یک سری از دوره‌های خاص در خلق و خوی زنان (مثل دوران بلوغ، دوران پیش از قاعدگی، قبل و بعد و طول دوران بارداری و آستانه‌ی یائسگی) دانشمندان توجه ویژه خودشان را به هورمونها معطوف کرده‌اند.
یکی از راههای سنجش میزان افسردگی، تست افسردگی بک میباشد. پیشنهاد میشود این پرسش‌نامه را همین حالا انجام دهید.
تست افسردگی بک 3. استرس:
با توجه به اینکه استرس در زنان، به دلیل ترشح بیشتر هورمون‌های استرس، بیشتر از آقایان است و تجربیات تلخی مانند از دست دادن عزیزان، روابط سخت و شرایط استرس زا، مقدمه‌ی افسردگی محسوب می‌شوند، متاسفانه برخی شرایط مانند مسئولیت‌های زندگی، تبعیض‌های جنسیتی، مراقبت از کودکان و سالمندان خانواده، تجربه‌ی سواستفاده، بد رفتاری و فقر مالی هم می‌توانند در بالا بردن احتمال ایجاد علائم افسردگی در زنان نقش داشته باشند.
4. در معرض آسیبهای اجتماعی قرار گرفتن:
افسردگی در دختران و پسران به یک میزان اتفاق می‌افتد اما، هنگام ورود به بزرگسالی، افسردگی در میان دختران شایع‌تر می‌گردد. علاوه بر تغییرات هورمونی و شیمیایی دوران بلوغ، حساسیت در مقابل سختیها و مشکلات، تردید‌های شخصی و کاهش اعتماد به نفس در حل مشکلات و نیاز به تایید و کسب موفقیت در دختران جوان نیز از عوامل آسیب پذیری آنها نسبت به افسردگی در این سنین شناخته شده هستند. طبق یکی از مطالعات انجام شده بیش از 70 % دختران مبتلا به افسردگی پیش از ابتلا، دارای یک واقعه استرس زا در زندگی بوده‌اند و حال اینکه این میزان در میان پسران مبتلا تنها 14% بوده است. در برخی مقاطع زمانی خاص نیز مثل نوجوانی، میانسالی، بارداری و حتی بعد از زایمان احتمال بروز علائم افسردگی در زنان بیشتر است.
پیشنهاد میشود ادامه مقاله را بعد از شنیدن پادکست رابطه افسردگی و خودشکوفایی مطالعه نمایید.
افسردگی در بارداری:
برخلاف تصور قدیمی، زنان باردار نیز همچون سایر زنان در معرض ابتلا به افسردگی هستند، به خصوص در صورتی که سابقه این بیماری را در گذشته داشته باشند. در اکثر موارد، عود بیماری به دلیل توقف مصرف داروها در دوران بارداری رخ می‌دهد.
کارشناسان معتقدند مصرف برخی داروهای افسردگی در طول بارداری میتواند منجر به سقط یا اختلال در رشد جنین شود. برخی دیگر از کارشناسان اعتقاد دارند جنینی که در سه ماه آخر بارداری در معرض این داروها قرار می‌گیرد، ممکن است با اختلالاتی نظیر اختلالات تنفسی، حساسیت، سوءتغذیه، عصبانیت و کاهش قند خون متولد شود.
متخصصین بر اساس تأثیرات مصرف داروهای افسردگی و یا قطع مصرف در دوران بارداری که میتواند منجر به عود بیماری در مادر و یا اختلال در تولد نوزاد شوند، توصیه‌هایی را با در نظر گرفتن عوامل محیطی به مادران ارائه می‌کنند.
افسردگی در دختران نوجوان:
ابتلا به افسردگی در دختران و پسران غیر بزرگسال به یک میزان مشاهده میشود، اما همان طور که گفتیم، با ورود به بزرگسالی، احتمال افسردگی در میان دختران شایع‌تر می‌گردد و نیاز به مراقبت‌های بیشتری دارند. پیش‌تر به نقش موثر استرس و آسیبهای اجتماعی در بروز افسردگی زنان (مخصوصا دختران نوجوان) اشاره کردیم.
افسردگی در زنان میانسال:
زنان میانسال نیز بیش از مردان میانسال در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند که این وضعیت بعد از یائسگی کاهش می‌یابد. در این دوران، افسردگی بیشتر در زنانی رخ می‌دهد که در گذشته به آن مبتلا بوده‌اند بنابراین، نمی‌توان عامل سن را در ابتلای زنان مسن به افسردگی موثر دانست.
مرگ همسر، بازنشستگی، بیماری‌های مزمن، همگی میتواند باعث سرخوردگی شود و بعد از گذشت دوره لازم هم ممکن است زنان مسن سلامتی خود را بازیابند و هم ممکن است دچار افسردگی شوند. این وضعیت میتواند ناشی از آن باشد که افراد مسن، کمتر قادر به بیان احساسات خود بوده و احتمالاً علائم کمتری را نیز بروز می‌دهند.
در افراد میانسالی که برای اولین بار افسردگی را تجربه می‌کنند، علائم افسردگی میتواند شامل تغییرات جسمانی و مغزی باشد مانند کاهش جریان خون و سفتی رگ‌ها که حتی میتواند منجر به سکته شود.
درمان افسردگی بدون دارو:
چنانچه مبتلا به یکی از انواع افسردگی هستید می‌توانید این روش‌های درمان افسردگی را امتحان کنید: تمرینات ورزشی سبک و منظم، تعیین اهداف واقع‌بینانه برای زندگی، تغییر کارها و تقسیم مسئولیت‌های سنگین به بخش‌های کوچک‌تر و قابل مدیریت، صرف زمان برای همنشینی با سایرین، افزایش اعتماد به نفس برای تفکر مثبت، به تعویق انداختن تصمیمات مهم برای زمانی بعد از بهبودی، کمک به بهبود درازمدت خلق و خو و نه بهبود آنی و کوتاه مدت.
1. درمان افسردگی با کمک دیگران:
چنانچه کسی در میان نزدیکان و بستگان شما مبتلا به افسردگی مزمن یا خفیف است، می‌توانید با روش‌های خاصی به کاهش علائم افسردگی در وی کمک کنید. حمایت عاطفی، وادار کردن او به صحبت کردن، خودداری از بی‌اعتبار کردن گفته‌های توهم آلودش و درعوض تلاش برای فهماندن واقعیت به فرد، تشکیل جمع‌های دوستانه و ترتیب دادن برنامه‌های تفریحی بدون وادار کردن وی به انجام آنها و در نهایت امیدواری دادن برای بهبودی او.
اگر خود شما دچار افسردگی شده‌اید بهتر است بعضی کارها را به تنهایی انجام ندهید. شما با گام‌های کوچک اما قدرتمند می‌توانید در درمان افسردگی به خود کمک کنید. برای درمان افسردگی بهتر است از حمایت دیگران استفاده کنید و لجبازی را کنار بگذارید. کمک گرفتن از اشخاصی که برای آنها مهم هستید شما را در این مسیر جلو می‌اندازد. درمان افسردگی به تنهایی کار دشواری است. ممکن است با وجود افسردگی و میل به انزوا درخواست کردن از دیگران دشوار باشد اما این کار قدم بزرگی در درمان افسردگی است. حالات و احساسات خود را با نزدیکترین فرد درمیان بگذارید، اجازه دهید دیگران از آنچه که بر شما گذشته است با خبر شوند. در این صورت می‌توانند همراه شما باشند.
2. مدیریت استرس:
استرس طولانی مدت باعث تشدید افسردگی در شما میشود. تمام وضعیت‌های استرس‌زا مانند شرایط زندگی، فشار کاری و رسیدگی به فرزندان را برای خود مشخص کنید و راه‌هایی برای کاهش این مسائل و کنترل استرس خود بیابید. به یاد داشته باشید که مشکلات و فشارهای زندگی همیشه وجود دارند استرس بابت آنها شما را ضعیف میکند و توانایی مقابله با آنها را نیز از شما می‌گیرد. یوگا در کنترل اضطراب کمک زیادی به شما میکند.
3. انجام فعالیت های لذت بخش:
برای درمان افسردگی باید سبک زندگی ملالت‌آور خود را تغییر دهید. کارهایی انجام دهید که به شما آرامش می‌بخشند، راههای کنترل و غلبه بر استرس را یاد بگیرید همچنین فعالیت‌های سرگرم‌کننده را در برنامه روزانه خود قرار دهید. خواب کافی در برطرف کردن کسلی و خستگی شما بسیار موثر است، پس روی ساعت خواب خود کار کنید.
4. افزایش ارتباطات اجتماعی:
شبکه‌های مجازی راه ارتباطی خوبی برای تعاملات هستند اما هیچ‌گاه جایگزین ملاقات‌های رو در رو نمی‌شوند. برای سریع‌تر کردن روند درمان با افرادی که به آنها اعتماد دارید و شنونده‌ی خوبی هستند در ارتباط باشید. واکنش‌های ساده در صحبت رودررو و بروز احساساتتان نقش عظیمی در بهبود افسردگی دارد. بیشتر سعی کنید با افراد مثبت‌گرا صحبت کنید.
5. کمک گرفتن از مشاور:
زمانی که ارتباط با دیگران و کمک گرفتن از آنها موثر نباشد، مشاور روانشناس جهت سلامت روان کمک زیادی به شما میکند و بیشتر از هر کس دیگری در درمان افسردگی همراه و راهنمای شماست. مشاور مهارت‌ها و دیدگاه‌هایی را به شما آموزش می‌دهد تا از شر افکار منفی و افسردگی رها شوید و از بروز دوباره‌ی آن جلوگیری کنید. یک مشاور متخصص نیز میتواند مثل یک دوست صمیمی در کنار شما باشد و به رفع افسردگی کمک کند.
6. شناخت و مبارزه با افکار منفی:
افسردگی ، به میزان قابل توجهی افکار منفی را در ذهن شما پرورش می‌دهد. این افکار دیدگاه و آینده‌ی شما را تحت تاثیر قرار می‌دهند. با شناسایی و آگاهی از افکار منفی می‌توانید بهتر با آنها مبارزه کنید. تماشای این لایو مفید را در زمینه پیشگیری و مقابله با افسرگی پیشنهاد میکنیم.
مصرف داروهای ضد افسردگی:
داروهای ضد افسردگی به میزان زیادی علائم افسردگی را در شما از بین می‌برند و در درمان افسردگی تاحدودی موثر واقع می‌شوند، اما افسردگی شما را به طور کامل برطرف نمی‌کنند. علاوه بر این، در صورت مصرف طولانی مدت اعتیادآور می‌شوند و در صورت قطع مصرف امکان برگشت علائم افسردگی وجود دارد. احتمال بروز عوارض داروها در زنان بیشتر است. به دلیل تفاوتهای زیستی، زنان به دوز کمتری از داروهای ضد افسردگی نیاز دارند. دیسیپرامین، ترانیلسپیرومین، سیتالوپرام از جمله داروهای ضد افسردگی هستند که حتما باید طبق تجویز پزشک مصرف شوند. به جای داروهای شیمیایی بهتر است از داروهای گیاهی، مکمل‌های غذایی و ورزش استفاده کنید.
داروهای ضد افسردگی و اثرات جانبی آن:
پژوهشی در ۲۰۰۴ نشان داد ۴٪ از نوجوانانی که داروهای ضدافسردگی مصرف کرده‌اند، اقدام به خودکشی نموده‌اند. درحالی که این تعداد در میان مبتلایانی که قرص‌های شکر (پلاسیبو) مصرف کرده بودند تنها ۲٪ بود.
از سوی دیگر، پژوهشی بلندمدت نشان داد که تأثیرات مطلوب این داروها بر عوارض نامطلوب آن غلبه دارد. جوشانده و مخمر موسوم به سنت جان یکی از داروهای گیاهی پرمصرف برای مبتلایان به افسردگی خفیف و مزمن در ایالات متحده و اروپاست. با این حال، مطالعات مختلف نشان‌دهنده تلقینی بودن تأثیر این دارو و همچنین اثرات خنثی‌کننده آن بر سایر درمان‌ها ازجمله داروهای ایدز و پیوند عضو بوده است. روان درمانی شوک الکتریکی نیز از دیگر روش‌های رایج درمان افسردگی هستند.
سردرد، تهوع، بی‌خوابی، عصبانیت، حساسیت، ایجاد مشکلات در روابط جنسی نظیر بی‌میلی جنسی، خشکی دهان (با نوشیدن مایعات بیشتر برطرف میشود)، یبوست (با مصرف میوه، سبزیجات و لبنیات مرتفع میشود)، مشکلات مثانه از جمله کاهش شدت ادرار، تاری دید، گیجی در طی روز (میتواند مانع رانندگی شود و ضرورت مصرف شبانه داروها را بیشتر میکند) همگی از عوارض جانبی مصرف داروهای ضدافسردگی هستند.
نتیجه گیری
در این مقاله علائم افسردگی در زنان را مورد بررسی قرار دادیم، زیرا خانم‌ها به دلیل شرایط روحی ویژه و متفاوت از آقایان، بیشتر در معرض آسیب پذیری افسردگی هستند. بسیاری از خانم‌ها در تشخیص بیماری و نشانه‌های اختلال روانی خود دچار مشکل هستند و خیلی از آنها هم به دلایل فرهنگی جامعه‌ی خود، از ابراز افسردگی امتناع می‌کنند و در مقابل پذیرش بیماری از خود مقاومت ن
در همین زمینه کارگاه روانشناسی اکت به شما بسیار کمک خواهد کرد:
همایش اکسیژن مبتنی بر روانشناسی اکت
همایش اکسیژن به شما در شاد بودن و شاد زیستن کمک میکند. همچنین با کمک این همایش می‌توانید انگیزه خود را پیدا کنید تا با این نیروی محرکه قوی به سمت اهداف بزرگ خود حرکت کنید و در طول مسیر امید خود را از دست ندهید.
در صورتی که امکان شرکت در دوره را ندارید کتاب زیر را بخوانید :
کتاب تله شادمانی اثر راس هریس
کتابی که روش‌هایی منحصر به فرد درباره موضوع رضایتمندی و شادمانی در زندگی بیان میکند.
نوشته شده بر پایه درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش. مطالبی که ممکن است به آن علاقه داشته باشید