در جوامع امروزی افسردگی یکی از بیماری‌های شایع محسوب میشود و بسیاری از افراد با این اختلال روانپزشکی مواجه هستند تخمین زده میشود که در حال حاضر 250 میلیون نفر در دنیا مبتلا به افسردگی هستند بسته به شدت و ضعف این بیماری، درمان افسردگی مدت زمان متفاوتی را خواهد داشت. در این مقاله به افسردگی‌هایی اشاره خواهد شد که فرد دچار نوسانات خلقی شدید میباشد و فرد افسرده دیگر مانند قبل نمی‌تواند از زندگی اش لذت ببرد و دائم در تشویش و اندوه است و موجب میشود اطرافیانش را نیز ناراحت کند. امروزه اختلال افسردگی در روابط زناشویی نیز تاثیرات زیادی داشته است تا حدی که بسیاری از زوج ها دیگر نمی‌توانند رابطه زناشویی گذشته را با یکدیگر داشته باشند و از بودن در کنار هم لذت ببرند و گاها مسئله افسردگی در روابط زناشویی مطرح میشود.
افسردگی چه تاثیری بر میل جنسی یا حتی احساسات بعد از رابطه زناشویی دارد ؟ روابط جنسی افراد افسرده چگونه است ؟ این مقاله به علائم ، علل و درمان افسردگی در روابط زناشویی می‌پردازد و به عنوان راه حل ، روش درمان CBT را معرفی و مطرح میکند.
اختلال افسردگی کیفیت زندگی زناشویی را پایین می‌آورد و موجب بروز اختلافات گسترده زناشویی خواهد شد. همچنین تاثیر زیادی بر روابط بین فردی با دیگران دارد و حتی ممکن است درصورتی که درمان نشود در شغل و تحصیل فرد نیز مشکلاتی ایجاد کند.
علائم و نشانه‌های افسردگی شدید در زنان و مردان :
علائم افسردگی ، متفاوت است. در این مقاله قصد داریم به تاثیر افسردگی بر کاهش میل جنسی بپردازیم. نوعی از افسردگی وجود دارد که به آن آتیپیک گفته میشود که با افسردگی تیپیکال متفاوت است در این نوع، فرد مبتلا خواب کمتری دارد ولی اشتها و میل جنسی او افزایش پیدا میکند ولی در افسردگی‌های معمولی که رایج‌تر هستند چنین نشانه‌هایی در فرد نیست.
میزان شیوع این اختلال را بین زنان و مردان به طور مشخص نمی‌توان بیان کرد ولی به دلیل تغییرات هورمونی مختلفی که در زنان وجود دارد می‌توان گفت آسیب‌های ایجاد شده در زنان و مردان به یک میزان میباشد اما علائم اختلال در تمایلات جنسی در مردان و زنان تفاوت‌های اساسی وجود دارد. زن افسرده ممکن است خود را برای شریک جنسی‌اش جذاب نداند و مرد افسرده نیز ممکن است فکر کند توانایی مردانگی خود را از دست داده است و دیگر نمی‌تواند همسر ایده آلی باشد. چنین برداشت‌هایی در کاهش اعتماد به نفس فرد موثر است و به نوعی بر شدت افسردگی می‌افزاید.
علائم افسردگی شدید در زنان متاهل :
از علائم افسردگی شدید در زنان متاهل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ناراحتی مداوم و پایدار، احساس پوچی، اضطراب از دست دادن علاقه یا لذت بردن از فعالیت‌ها و رابطه جنسی، بی‌حالی، تحریک‌پذیری یا گریه بیش از حد، احساس گناه، احساس بی‌ارزشی، بی‌تفاوتی نسبت به امور، بدبینی، خواب زیاد یا خواب خیلی کم، کم اشتهایی یا پراشتهایی و به دنبال آن کاهش یا افزایش وزن، کاهش انرژی، خستگی، کمرنگ شدن احساسات، افکار مرگ یا خودکشی و در موارد حاد تلاش کردن برای خودکشی، دشواری در تمرکز، یادآوری و یا تصمیم گیری.در مواردی هم ممکن است افسردگی همراه با علائم فیزیکی باشد که به درمان پاسخ نمیدهد، مانند: سردرد، اختلالات گوارشی و درد مزمن.
همانطور که قبلا گفته شد، بعضی از کارشناسان معتقدند که افزایش احتمال افسردگی در زنان متاهل ممکن است به تغییرات هورمونی مربوط باشد. این تغییرات در دوران بلوغ، بارداری، یائسگی و همچنین پس از زایمان یا سقط جنین، مشهود است. علاوه براین نوسانات هورمونی که به چرخه قاعدگی هر ماه رخ می‌دهد، به سندرم پیش از قاعدگی یا PMS و اختلالات افسردگی قبل از قاعدگی یا PMDD یک سندرم شدید ناشی از افسردگی، اضطراب و تغییرات خلقی میباشد که هفته قبل از قاعدگی رخ می‌دهد و باعث اختلال در عملکرد طبیعی زندگی روزمره خواهد شد.
علائم افسردگی شدید در مردان :
تحقیقات نشان داده است که 5 میلیون مرد در آمریکا از افسردگی رنج می‌برند. زندگی با یک مرد افسرده درست مثل راه رفتن لبه شمشیر است و هر لحظه امکان دارد زندگی مشترک شما را دچار آسیب کند. اما از کجا باید بفهمید که همسرتان دچار افسردگی است و اگر فریاد می‌کشد برای این نیست که می‌خواهد قلدری کند یا اگر همیشه خسته است به خاطر تنبلی ذاتی اش نیست.
از علائم افسردگی شدید در مردان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تغییرات هیجانی و فیزیکی شامل خستگی،کند شدن حرکات فیزیکی، کندی صحبت و کند شدن فرآیند تفکر. بی‌خوابی، زود از خواب پریدن یا خواب بیش از اندازه. مشکلات پزشکی نظیر اسهال یا یبوست به همراه سر درد و کمر درد. مردان افسرده به جای اینکه بی حال و کسل به نظر برسند معمولا زودرنجی و کم حوصلگی را تجربه می‌کنند و از هیجاناتی مانند غم و یا زود رنجی شکایت می‌کنند. داشتن افکار منفی دلیل اصلی این زود رنجی در مردان افسرده میباشد. همچنین دشواری در تمرکز یکی از علائم افسردگی در مردان است. برخی از مردان ممکن است افسردگی‌شان با حالت‌هایی مانند پرخاشگری، رفتار خصمانه و عصبانیت بروز پیدا کند. استرس نیز یکی از شایع‌ترین علائم افسردگی در مردان است. به یاد داشته باشید به طور کلی استرس و افسردگی مثل خیابانی دو طرفه هستند و هرکدام می‌توانند دلیلی بر وجود دیگری باشند. یکی دیگر از علائم افسردگی شدید در مردان، کاهش میل جنسی یا ضعف در کارکرد جنسی است .مردان افسرده به مرور نسبت به پارتنر خود سرد می‌شوند و علاقه ای به رابطه جنسی نشان نمی‌دهند. البته کاهش میل جنسی ممکن است دلایل پزشکی متفاوتی داشته باشد و به تنهایی نمی‌توان آن را نشانه‌ای از افسردگی تلقی کرد.
در همین زمینه شرکت در همایش اکسیژن مبتنی بر اکت به شما بسیار کمک خواهد کرد:
کارگاه روانشناسی اکت
درمان افسردگی پروسه‌ای نسبتا زمان بر است که فقط با آگاهی و مدیریت خود فرد می‌تواند درمان شود. روانشناسی اکت (ACT) به شما می‌گوید که چگونه می‌توانید درد، رنج ،غم و فشارهای روحی و روانی زندگی را بپذیرید و درمانشان کنید. پیشنهاد ما شرکت در همایش روانشناسی انگیزشی اکسیژن است.
در صورتی که امکان شرکت در کارگاه را ندارید کتاب زیر را بخوانید :
کتاب هشت درس برای زندگی زناشویی شادتر
خواندن کتاب هشت درس برای زندگی زناشویی شادتر برای افرادی که هنوز همسری ندارند و یا همسرشان از همراهی با آنها در خواندن کتاب خودداری میکند، زمینه‌ی خوبی را برای بهبود و ارتقای رابطه‌شان ایجاد مینماید. 
افسردگی جنسی :
برای درک بهتر رابطه بین افسردگی و رابطه جنسی، مغز را به عنوان یک عضو بسیار حساس در رابطه‌ی جنسی در نظر بگیرید. میل جنسی از مغز شروع میشود و به کار خود تا رسیدن به اندام‌های پایین‌تر ادامه می‌دهد . این پدیده به دلیل حضور مواد شیمایی مخصوص در مغز به نام انتقال دهنده‌های عصبی اتقاق می‌افتد. مشکل زمانی به‌وجود می‌آید که در دوران افسردگی و یا هر اختلال خلقی دیگر مدارهای مغزی که با استفاده از این مواد شیمایی ارتباط برقرار می‌کنند به درستی کار نمی‌کنند. بسیاری از مردان و زنان مبتلا به افسردگی از کاهش میل جنسی خود و یا اینکه اصلا میل جنسی ندارند شکایت می‌کنند و این موضوع یک فشار جدی در رابطه زناشویی افراد افسرده ایجاد میکند. بنابراین می‌توان گفت افسردگی و میل جنسی یک رابطه‌ی دوطرفه با هم دارند و هرکدام می‌تواند بر دیگری اثر مستقیمی بگذارد. همانطور که بیش تر گفته شد مغز، مهمترین ارگان جنسی افراد است. بنابراین افراد افسرده نمی‌توانند لذت زیادی از رابطه زناشویی‌شان ببرند آنها افکار خوبی در ذهن ندارند و از این نظر میل جنسی آنها کاهش مییابد. مغز انسان، فعالیت‌های مختلف بدن را از طریق موادشیمایی خاصی به نام ناقل‌های عصبی کنترل میکند. یکی از این ناقل‌ها دوپامین نام دارد که واسطه‌ی احساس لذت است؛ مثل لذت از غذا خوردن، لذت از تفریحات همین طور لذت از فعالیت جنسی. در دوره‌ی افسردگی، عملکرد این ناقل عصبی به هم می‌ریزد و درنتیجه، فعالیت جنسی هم آسیب می‌بیند و حتی منجر به احساس بد بعد از رابطه میشود. هورمون دیگری به نام سروتونین نیز در وضعیت فعالیت جنسی موثر است.
آشفتگی فرد و اشتغال خاطر با مسائل مختلف باعث میشود فرد رابطه زناشویی مطلوبی نداشته باشد. زنان افسرده ممکن است به ارگاسم یا اوج لذت جنسی نرسند و یا با تاخیر آن مواجه شوند، دچار دردهای لگنی و خشک شدن ترشحات حین رابطه‌ی زناشویی شوند. درآقایان نیز افسردگی منجر به انزال زودرس یا دیررس و کاهش خون‌رسانی به آلت تناسلی شود. بسیاری از مردان و زنان مبتلا به افسردگی دچار کاهش میل جنسی می‌شوند یا هیچ تمایلی به برقراری رابطه جنسی ندارند و این امر منجر به کم شدن صمیمیت خواهد شد.
یکی از راههای سنجش میزان افسردگی، تست افسردگی بک میباشد. پیشنهاد میشود این پرسشنامه را همین حالا انجام دهید.
پرسشنامه افسردگی بک تاثیر داروهای ضد افسردگی بر افسردگی جنسی :
تاثیر داروهای ضد افسردگی بر افسردگی جنسی :ازجمله مشکلاتی که داروهای ضد افسردگی بر روی میل جنسی می‌گذارند، ناتوانی در شروع رابطه جنسی یا لذت بردن از آن ، کاهش میل جنسی، ناتوانی در رسیدن به ارگاسم و اختلال نعوظ یا تاخیر در انزال برای مردان می‌باشند. داروهای مهار کننده اختصاصی باز جذب سروتونین که در درمان افسردگی بسیار به کار برده میشود ممکن است سبب کاهش میل جنسی درآقایان و خانم ها شوند و یا انزال در آقایان را به تاخیر بیندازند. نکته قابل توجه این است که همه بیماران افسرده دچار چنین عوارضی نمی‌شوند و بسیاری از آنها با مصرف دارو و بهبود افسردگی، افزایش میل جنسی را نیز تجربه می‌کنند. نحوه تاثیرگذاری این داروها بر افسردگی به این صورت که، با تغییر در عملکرد مواد شیمایی مغز (انتقال دهنده‌های عصبی) به بهبود خلق و خو کمک میکند ، اما همان مواد شیمیایی در عملکرد جنسی نیز نقش مهمی دارند. به این صورت که بر روی مسیرهای عصبی که تنظیم کننده پاسخ جنسی هستند تاثیر می‌گذارند و باعث اختلال در عملکرد جنسی می‌شوند. این اختلال در عملکرد جنسی که مربوط به داروهای ضد افسردگی میباشد گاهی با افزایش میزان مصرف دارو افزایش می‌یابند.
درمان افسردگی جنسی به روش CBT (درمان شناختی رفتاری) :
برای درمان افسردگی و کاهش میل جنسی ناشی از آن در اکثر مواقع، اطمینان دادن به بیمار از این جهت که مشکل ایجاد شده برگشت پذیر خواهد بود و نباید تصور کند که فعالیت جنسی اش برای همیشه دچار اختلال شده است بسیار موثر است. بهترین درمان برای افسردگی در اختلال روابط جنسی، روان‌درمانی میباشد که موجب بهبود بیماری و افزایش میل جنسی خواهد شد. بدیهی است که شرط اول برای درمان افسردگی و موفقیت در روابط جنسی داشتن آگاهی است و شما به راحتی می‌توانید این آگاهی را با یک مشاوره جنسی تاثیرگذار به دست آورید. درمان شناختی رفتاری یا CBT برای افرادی که به خاطر افسردگی ها دچار کاهش میل جنسی شده اند حداقل 8 جلسه 45 دقیقه ای میباشد. در این روش درمان افسردگی تمرینات خاصی به یک یا هر دو شریک جنسی توصیه میشود که به رفع مشکلات خاص آنها کمک میکند.
جلسات درمان افسردگی در روابط زناشویی به طور مختصر به شرح زیر است:
جلسات اول تا سوم معارفه و اتحاد درمانی، آشنایی کلی با انواع اختلالات جنسی و تاثیر آن بر کیفیت زندگی زناشویی، بیان ارزش و اهمیت درمان، تعیین مشکل اصلی، ارزیابی نحوه نزدیکی، آموزش مهارت‌های ارتباطی، ارائه اطلاعات و دانش جنسی، تشخیص باورها و افکار غیرمنطقی. جلسات چهارم تا ششم بازسازی شناختی و تغییر نگرش منفی نسبت به مسائل جنسی، تمرکز جنسی نوع اول (نوازش ملایم بدن و .....) ،تمرکز جنسی نوع دوم (تمرین برای ورود به مرحله برانگیختگی)، آموزش ریلکسیشن، آموزش تکنیک تن آرامی برای کاهش هرچه بیشتر اضطراب در زندگی روزمره. جلسات هفتم و هشتم مانور نقطه عطف، نزدیکی و ارگاسم، آموزش مهارت حل مسئله و کاربردهای آن در زندگی روزمره و برای کاهش هرچه بیشتر موقعیت اضطراب زا، جمع بندی کلی نکات ارائه شده طی جلسات درمان، تبیین احتمال عود علائم افسردگی در روابط زناشویی ، پس از دوره درمان و واکنش صحیح در زمان عود علائم .همچنین بررسی تکالیف خانگی و رفع ابهامات مربوط به درمان در دستور کار هر جلسه قرار می گیرد. نتایج خاص از درمانهای شناختی رفتاری یا CBT برروی کاهش میل جنسی ناشی از افسردگی نشان می‌دهد که درمان شناختی رفتاری یا CBT بر میزان رضایت مندی جنسی افراد تاثیر بسزایی داشته است.
*پیشنهاد ویژه*
برای اینکه بتونی زندگیت رو تغییر بدی تا از شرایطی که هستی خارج بشی و یه زندگی با کیفیت‌تر و بهتر رو تجربه کنی، باید وقت، انرژی و توجه ات رو معطوف به این کار کنی. اگه می‌تونی 12 روز، روزی 45 دقیقه وقتت رو صرف دیدن ویدیو کنی و البته روزی 15 دقیقه هم تمرینات مربوطه را انجام بدی، توی این مسیر تغییر و تحول، سریال سی روز تا پیروزی کاتالیزور تو میشه و در هر چه بهتر شدنت تو زندگی کمکت میکنه.
سریال انگیزشی سی روز تا پیروزی
کتاب هشت درس برای زندگی زناشویی شادتر
کتاب هشت درس برای زندگی زناشویی شادتر اثر بینظیر ویلیام گلسر و کارلین گلسر میباشد. این کتاب درباره کاربرد تئوری انتخاب در زندگی مشترک و روابط زناشویی میباشد و زمینه های خوبی را برای بهبود روابط ایجاد مینماید.