چقدر اوتیسم را می شناسید

 کودک مبتلا به اوتیسم به رفتارهای تکراری یا تکرار الگوهای ذهن خود علاقه‌‌‌مند است. دامنه و شدت اوتیسم بسیار وسیع است، بعضی از این افراد ممکن است ارتباط خوبی با اطرافیانشان برقرار کنند و گفتاری خوب و هوش مقبولی داشته باشند و برخی دیگر ، دارای آسیب ذهنی و زبانی زیادی باشند، حتی ممکن است برخی قادر به صحبت‌ کردن نباشند.

اصطلاح اوتیسم برگرفتۀ از واژۀ یونانی « autos » به معنی « خود » است. این اصطلاح وضعیتی را توضیح می‌دهد که در آن فردی از تعاملات اجتماعی کنار گذاشته شده است. « یوجین بلوبر » ، روان‌ پزشک سوئیسی ، نخستین کسی بود که از این کلمه استفاده کرد. در دهۀ 1940 پژوهشگران آمریکایی از واژۀ اوتیسم برای تشریح کودکان دارای مشکلات عاطفی و اجتماعی استفاده کردند.

به نظر می‌رسد اختلالی در سیستم عصبی که باعث عملکرد ناصحیح مغز می‌شود، در ایجاد این بیماری مؤثر است. تعداد کودک مبتلا به اوتیسم در حال افزایش است. هرچند درمان کاملی برای اوتیسم وجود ندارد، درمان جدی و به‌ موقع اوتیسم تغییرات بزرگی در زندگی کودکان مبتلا به این بیماری ایجاد می‌‌کند.
این اختلال در بیماران اوتیستیک باعث می‌شود که مغز نتواند در زمینۀ رفتارهای اجتماعی و مهارت‌‌های ارتباطی به‌ خوبی و درستی عمل کند. کودکان و بزرگسالان اوتیستیک در زمینۀ ارتباط کلامی و غیرکلامی ، رفتارهای اجتماعی ، فعالیت‌های سرگرم‌ کننده و بازی مشکل دارند.
تشخیص اوتیسم در ابتدای تولد ممکن نیست و علائم این بیماری معمولاً از نُه ماهگی به بعد بروز می‌‌کند، اما بین دو تا سه سالگی کاملاً مشخص می‌شود، مگر در نمونه‌ های بسیار خفیف و اندک که ممکن است در نوجوانی یا جوانی تشخیص داده شود.
کودکان مبتلا به اوتیسم ارتباط چشمی با اطرافیان خود برقرار نمی‌کنند و معمولاً از برقراری ارتباط چهره به چهره با دیگران پرهیز می‌کنند و خیره‌ شدن آنها به برخی اجسام نیز یکی دیگر از علائمی است که والدین باید درخصوص کودکان خود جدی بگیرند، زیرا این رفتار یکی از علائم شناسایی کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم است. پسرها چهار تا پنج برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به اوتیسم هستند.

عوامل مؤثر در اختلال اوتیسم

عوامل گوناگونی در بروز اختلال اوتیسم تأثیر می‌ گذارد، اما مهم‌ ترین علت آن ، وراثتی است. جهش‌های ژنتیکی در کنار بحث توارث ژن‌ها در بروز اختلال اوتیسم دخالت دارد. موضوع مربوط به یک ژن نیست و ژن‌های مختلف و تعامل آنها باعث بروز اوتیسم می‌شود.
به گفتۀ کارشناسان ، اختلال اوتیسم یکی از عوارض زندگی در شهرهای صنعتی و پر استرس است و در کنار تأثیر وراثت، سهم استرس و معضلات زندگی در جوامع شهری نیز درخور توجه و مؤثر است. افزایش سن پدر و مادر هنگام بچه‌ دارشدن احتمال فرزند مبتلا به اوتیسم را افزایش می‌دهد و عوامل دیگری نظیر دیابت ، چاقی زیاد و سرخجه در دوران بارداری نیز ممکن است باعث تولد کودک اوتیسم شود.

نشانه‌های اوتیسم :

1. اختلال در صحبت کردن

کودک مبتلا به اوتیسم ، از نظر کلامی دچار تأخیر است. کودک طبیعی در یک سالگی می‌‌تواند تک‌ کلمه ادا کند و در یک‌ و نیم‌ سالگی دو سه کلمه را با هم ترکیب می‌‌کند، اما کودکان مبتلا به این بیماری کلام ندارند، در مقایسه با سنشان دچار تأخیر هستند یا کلام دارند، اما معنادار نیست و کلام دیگران را بازگو می‌کنند.
متأسفانه گاهی والدین بیماری اوتیسم فرزندشان را انکار می‌‌کنند و می‌گویند فرزندم کلام دارد و حتی باهوش است، چون در سن کم می‌تواند جمله‌های سنگین و طولانی را بیان کند. اما برخی کودکان مبتلا به بیماری اوتیسم طوطی‌ وار کلمه‌ها و جمله‌های اطرافیان را تکرار می‌کنند و این به معنی هوش زیاد کودک نیست، بلکه به این معنی است که کودک درک و شناختی از محیط اطراف ندارد.

2. بیان کردن نام خود برای ابراز خواسته‌ها

در حالت طبیعی رشد، کودکان به‌محض‌آنکه مفهوم « من » را می‌فهمند و درک می‌کنند، دیگر از « نام خود » برای بیان خواسته‌هایشان استفاده نمی‌کنند، در حالی که کودک مبتلا به بیماری اوتیسم ، شناختی از « من » ندارد و خود را با نام صدا می‌زند، مثلاً می‌گوید : « به رضا غذا بدین ! » این نشانۀ خوبی نیست. حتی کودک مبتلا به بیماری اوتیسم ضمایر را هم نادرست به کار می‌برد.

3. یک طرفه بودن کلام کودک

 افراد اوتیستیک معمولاً در مکالمه‌ها یک‌طرفه رفتار می‌کنند، یعنی فقط دربارۀ چیزی که خودشان علاقه دارند، صحبت می‌‌کنند و از صحبت‌های طرف مقابل چیزی نمی‌‌فهمند. صحبت‌هایشان با سنشان همخوانی ندارد. کودکان مبتلا به اوتیسم به لبخند یا خستگی دیگران واکنشی نشان نمی‌‌دهند و ارتباط یک‌ طرفه برقرار می‌‌کنند و به همین دلیل ارتباط مؤثری ندارند.

4. سرگرم شدن طولانی مدت با یک وسیله

کودک طبیعی مدت توجه کوتاهی دارد، یعنی شاید نهایت پنج تا 10 دقیقه با یک اسباب‌ بازی ، بازی می‌کند و بعد آن را رها می‌کند و سراغ بازی دیگری می‌رود. کودک طبیعی چون محرک‌های مختلف را آزمایش می‌کند، پیشرفت می‌کند، اما کودک مبتلا به بیماری اوتیسم ساعت‌ها یک بازی تکراری را انجام می‌دهد. کودک مبتلا به اوتیسم مثل کودکان دیگر بازی نمی‌کند، مثلاً ممکن است به جای راه ‌بردن ماشین‌های اسباب‌ بازی روی زمین ، آنها را به‌صورت قطار بچیند و بعد به آنها نگاه کند.

5. داشتن خلاقیت و استعداد خاص در بعضی مواقع

متأسفانه دو سوم کودکان مبتلا به اوتیسم ، کم‌ توان ذهنی هستند و یک ‌سوم آنها هوش معمولی دارند. این کودکان در برخی مسائل نبوغ خاصی دارند، مثلاً ممکن است علاقۀ عجیبی به موسیقی یا حفظ‌ کردن داشته باشند و اگر در جمع قرار بگیرند، دربارۀ این موضوع صحبت کنند. معمولاً به پیام‌های ارتباطی دیگران مثل اینکه « کافی است » یا « خسته شدیم » توجهی ندارند.

در افراد اوتیستیک ممکن است رفتارهای زیر نیز بروز کند :

اصرار بر یکنواختی و مقاومت در برابر تغییرات

در بیان نیازهای خود دچار مشکل هستند و به‌جای استفاده از کلمه‌ها ، از ایما و اشاره استفاده می‌کنند، خندۀ نابجا ، گریۀ بی‌دلیل ، نشان‌دادن استرس و نگرانی بی ‌علت دارند، ترجیح می‌دهند تنها باشند، دوست ندارند کسی را بغل کنند یا کسی آنها را در آغوش بگیرد، تماس چشمی ندارند یا بسیار کم است، با روش‌های معمول آموزشی چیزی نمی‌آموزند، حرکات بدنی‌ شان نرم و عادی نیست، بازی‌های غیرعادی انجام می‌دهند، ظاهراً از چیزی نمی‌ترسند، دلبستگی غیر عادی به بعضی از اشیا پیدا می‌کنند، از نظر احساس درد ، حساسیت بیشتر یا کمتری در مقایسه با افراد عادی دارند، از نظر فعالیت‌های فیزیکی، فعالیت بیشتر یا کمتری در مقایسه با کودکان سالم دارند، اشیای در حال چرخش را دوست دارند و خودشان هم سعی می‌کنند اشیا را به حالت چرخش در بیاورند، عادت‌های غذایی عجیبی دارند مانند خوردن غذای کم یا خوردن مواد غیرخوراکی مثل گچ یا خاک ، اگرچه آزمایش‌های شنوایی آنها طبیعی است، در برابر شنیدن نام خود و دستورات کلامی ، بی‌تفاوت هستند.
به اطرافیان ابراز علاقه نمی‌کنند، البته این نشانه هم ممکن است مانند سایر علائم استثنا نیز داشته باشد. ولی والدین نباید به این دلیل از نشان‌ دادن علاقۀ خود به کودک کوتاهی کنند و باید عواطف خود را در برابر کودک به‌طور طبیعی بروز دهند تا کودک از آنها به‌ تدریج نشان دادن احساسات را یاد بگیرد.

درمان اوتیسم :

نوع درمانی که کودک اوتیسم لازم دارد، با توجه به نیاز‌های فردی اوست. ازآنجا که اختلال اوتیسم ، اختلال طیف است، یعنی بعضی از این کودکان علائم خفیف دارند و بعضی دیگر ممکن است دارای علائم شدیدی باشند، هر کودک اوتیستیک منحصر به فرد است، بنابراین ، درمان‌های متفاوتی برای این اختلال وجود دارد که به بهبود گفتار و رفتار می‌انجامد و گاهی هم برای مدیریت مشکلات دیگری که در ارتباط با اوتیسم است، نیاز به دارو دارند.
به‌طورکلی، این درمان از گروه‌های زیر تشکیل می‌شود :
 متخصص رشد در اطفال : مشکلات سلامتی و رشد کودکان را درمان می‌کند.
روان‌پزشک کودک : به تشخیص اولیۀ بیماری اوتیسم کمک می‌کند و در صورت نیاز، داروهایی را برای کمک به کودک مبتلا به اوتیسم تجویز می‌نماید.
روان‌شناس کودک : در بهبود رفتار کودک و افزایش مهارت‌های اجتماعی او به والدین یا سرپرست کودک کمک می‌کند.
رفتاردرمانگر : این فرد علاوه بر کمک به بهبود توانایی‌های کودک مبتلا به اوتیسم، در کارهای روزانه مانند لباس‌ پوشیدن، غذا خوردن و سایر کارها، همچنین در بهبود وضعیت حواس پنج‌ گانه ، قدرت تشخیص و سایر توانایی‌های کودک او را یاری می‌کند.
کار درمانگر : کودک مبتلا به اوتیسم را در استفادۀ درست از عضله‌ها و اندام‌های بدن برای انجام کارهای بزرگ و کوچک بدنی یاری می‌کند.
گفتار درمانگر: در بهبود وضعیت گفتار کودک مبتلا به بیماری اوتیسم و افزایش توانایی او در مهارت‌های کلامی بسیار مؤثر است.
مشاور خانواده : این شخص علاوه بر راهنمایی در روابط والدین با کودک مبتلا به این بیماری ، آنها را در بهره‌وری بهتر از منابع و مراکز موجود در جامعه برای کمک به درمان کودک کمک کند. اگر علائم اختلال اوتیسم شدید باشد، مثلاً کودک خنده‌های بی‌دلیل ، حرکت‌های کلیشه‌ای یا تشنج و رفتارهای خودآزار داشته باشد، داروهایی برای حذف و طبیعی‌ شدن رفتار او تجویز می‌شود که مؤثر است.

انجمن ملی پرورش و سلامت کودکان در آمریکا این پنج سؤال اولیه را برای معاینۀ کودک اوتیستیک تهیه کرده است :

1. آیا کودک شما تا قبل از ۱۲ماهگی صداسازی و نجوا داشته است ؟
2. آیا تا قبل از ۱۲ ماهگی از اشاره ، اَدا یا گرفتن دست دیگران و همین‌ طور بای‌ بای‌ کردن استفاده کرده است ؟
3. آیا کودک شما تا قبل از ۱۶ ماهگی از ‎تعدادی ‌کلمه برای صحبت‌ کردن استفاده کرده است ؟
۴. آیا کودک تا قبل از ۲۴ ماهگی از ترکیب دو کلمه استفاده کرده است ؟
۵. آیا کودک مهارت‌ های کلامی و اجتماعی خود را از دست داده است ؟
درصورتی‌ که به چهار سؤال اول جواب منفی بدهند و به سؤال آخر جواب مثبت بدهند، احتمال اوتیسم در کودک وجود دارد. البته برای تشخیص قطعی ، احتیاج به بررسی‌های بسیار دقیق و کامل متخصصان است. برای بررسی دقیق و جامع کودک مشکوک به اوتیسم ، حتماً باید متخصص اطفال ، روان‌شناس ، مشاور آموزش و یادگیری کودکان ، متخصص اعصاب ، متخصص گفتار درمانی و سایر متخصصان در زمینۀ اوتیسم ، کودک را معاینه و بررسی کنند.
لطفاً توجه کنید که مطالب مذکور برای درمان و تشخیص نیست و فقط برای افزایش اطلاعات شماست. برای تشخیص و داشتن برنامۀ درمانی ، حتماً باید با متخصصان اوتیسم مشورت کنید.

عبور از مرحله تشخیص اختلال اوتیسم

بیشتر مواقع گذر از این مرحله برای خانواده‌‌ها بسیار سخت و زجرآور است. این احساس کاملاً عادی و طبیعی است، این را بدانید که بعد از تشخیص اوتیسم در کودک ، زندگی همچنان وجود دارد و باید زندگی کرد. زندگی ممکن است حتی برای کودک اوتیستیک هم لذت‌بخش و جالب باشد و همین‌طور برای کسانی که با این کودک زندگی می‌کنند و به او عشق می‌ورزند.
اگرچه برای درمان این کودکان راه سخت و طولانی را باید طی کرد، فراموش نکنیم عشقی که خداوند در قلب پدر و مادر قرار داده است و همه لذت‌‌هایی که آنها از شیرین ‌زبانی‌ها و حضور در کنار فرزند خود می‌برند، این راه دشوار را تحمل‌ پذیر و آسان می‌کند و آینده‌ای پر از امید و شادی را برایشان رقم می‌زند. ما به شما پیشنهاد می‌کنیم تا در دوره 10 ماهه اسطوره‌های زندگی وسازمان‌ شرکت کنید که می‌تواند کمک شایانی را به شما در باره این موضوع بکند.

سخن آخر درباره اوتیسم

خانواده‌هایی که کودک مبتلا به اوتیسم دارند، نباید مشکل کودک خود را دست‌ کم بگیرند. درمان کودک در سن طلایی باید انجام شود، زیرا ممکن است استعداد خود را در زمینه‌های مختلف به بهترین نحو بروز دهد و به موفقیت‌های بی‌ شماری دست پیدا کند که نمونه این قبیل افراد در دنیا نیز کم نیست. سن طلایی درمان اختلال اوتیسم تا قبل از پنج سالگی است. هرچه در سن کمتر این اختلال را تشخیص دهند و بازتوانی‌ها شروع شود، احتمال طبیعی‌ شدن بیشتر است، اما باید بپذیریم که کودکان مبتلا به این اختلال ، همیشه تا حدودی با سایر همسالان خود متفاوت هستند.
همچنین، والدین این کودکان باید به یاد داشته باشند که کودکشان ممکن است در برخی مسائل نبوغ خاصی داشته باشد و این موضوع ، فرصتی مغتنم و ارزشمند را برای این کودکان فراهم می‌کند تا به کمک درمانگران اختلال اوتیسم و کار درمانگران حاضر در مراکز ارائه خدمات به این کودکان ، استعداد خود را شکوفا کنند.
به هر حال، علت اوتیسم هرچه باشد، باید بدانیم که این کودکان یا با اوتیسم به دنیا می‌آیند یا آمادگی ابتلا به آن را دارند. این اختلال برخلاف تصور، به دلیل تربیت بد یا ناتوانی والدین در بزرگ‌ کردن کودک نیست. اوتیسم بیماری روانی نیست و این کودکان درمان‌ پذیرند و نباید از آنها قطع امید شود. بهتر است بدانید که هیچ عامل روانی شناخته نشده است که باعث بروز اوتیسم در کودکان شود.

پیشنهاد ویژه ما، شرکت در کارگاه روانشناسی اکت میباشد:

دوره هشتاد ساعته غیرحضوری در ۸ ترم | شکوفایی

همایش اکسیژن به شما کمک می‌کند تا رابطه خود را با این مشکل عوض کنید و به سمت اهداف بزرگ زندگی‌تان با قدرت هرچه تمام تر حرکت کنید.

کارگاه روانشناسی اکت

---

در صورتی که امکان شرکت در دوره را ندارید کتاب زیر را بخوانید :

کتاب مدرسه کیفی اثر گلسر

این کتاب بسیار آموزنده، مفید و پرفروش از دکتر گلسر با شرح دلیل و مدرک به طور کامل توضیح می‌دهد که مدیریت سنتی و اجبارگرانه موجود در مدارس، ریشه ی اصلی مشکلات آموزشی در دنیای امروز است.

خرید کتاب مدرسه کیفی

×

کتاب مدرسه کیفی اثر گلسر

این کتاب بسیار آموزنده، مفید و پرفروش از دکتر گلسر با شرح دلیل و مدرک به طور کامل توضیح می‌دهد که مدیریت سنتی و اجبارگرانه موجود در مدارس، ریشه ی اصلی مشکلات آموزشی در دنیای امروز است.

خرید کتاب مدرسه کیفی

بستن